Dərslik az ərbaycan Milli Konservatoriyasının



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/22
tarix28.11.2017
ölçüsü2,8 Kb.
#12977
növüDərs
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22

 
17 
 
Sik
stin kapellası 
 
Ensiklopedik bilikl
ərə  malik  olan müsəlman  İntibahı  alimləri 
kimi Avropa İntibah dövrünün ustaları da memarlıqda, rəssamlıqda, 
heyk
əltəraşlıqda,  fəlsəfədə,  ədəbiyyatda öz məharətlərini 
göst
ərirdilər. (Mikelancelo -  rəssam, heykəltəraş,  memar; Leonardo 
da Vinçi-riyaziyatçi, fizik, memar, r
əssam idilər). 


 
18 
 
Leonardo da Vinçi-Cokonda 
 
 
Mikelancelo-Musa 


 
19 
Yaradıcı  şəxs və  ya  İntibah  dövrünün  şəxsi eyni məna 
daşıyırdı.  Mədəniyyətin  əsas mərkəzləri  əvvəl Florensiya, Siyena, 
sonralar is
ə  Paduya, Ferrara, Qenuya, Milan, cox sonralar  isə  XV 
əsrin  II  yarısında  varlı  tacir  şəhəri Venesiya idi. XVI əsrdə  İtaliya 
İntibahının paytaxtı Roma oldu.  
İtaliyada  gözəl madonnalar: Cotto,  Rafael Santi,  Tisian 
t
ərəfindən əsərlər təsvir olunmuşdur. 
 
 
Rafael-Madonna 
 
Göz
əl möhtəşəm binalar –  onlardan biri Santa Mariya del 
Fyore gümb
əzi - memar Filippo Brunelesko tərəfindən yarandı. 
Şimali  Avropa  incəsənəti (Niderland, Fransa, Almaniya) 
İtaliya İntibahı kəhkəşanında insanın yerini tamamilə başqa cür dərk 
edirdi.  İtaliya  İntibahında  insan  kəhkəşanın  mərkəzidir, onun 


 
20 
yaradıcılıq  imkanları  sərhədsizdir və  dünyaya təsiredicidir.  Şimali 
Avropa inc
əsənətində isə insan yaradanın yüksəlişi deyil, o hər şey 
bacaran yaradanın bu dünya ilə bərabər yaranan bir hissəsidir.
 
 
Şimali  Avropa rəssamlarından:  Niderlandlı:  Jan  Van  Eyk 
(portret), 
İeronim Bosx (“7 günahlar” süjet əsəri), Fransalı: Jan Fuke 
(
portret),  Almaniyalı:  Albrext Dürer  (qravür,  portret)  əsərlərini 
yaratmışlar. 
 
 
Jan Fuke-Henrix 7 portreti 


 
21 
 
Albrext Dürer 
 
İntibah  dövrünün incəsənəti təsviri incəsənətin,  memarlığın 
yeni inkişafina təkan verdi. 
 
XÜLASƏ: 
Protorenessans. Erk
ən  İntibah. Yüksək  İntibah. Son İntibah. 
Niderland, Fransa, Almaniya 
İntibah incəsənəti. 
 
  


 
22 
XVII-
XX ƏSR TƏSVİRİ İNCƏSƏNƏT TARİXİ 
 
XVII 
əsrdə avropalıların dünyagörüşləri və bilikləri genişlənir-
di. M
əşhur  coğrafi  kəşflər, Yerin öz oxu ətrafında  fırlanması, 
kainatın sonsuzluğu, yeni elmi-fəlsəfi təsəvvürlər haqqında baxışlar 
dünyanın böyüklüyü, mürəkkəbliyi fikrini doğururdu. 
XVII 
əsrin incəsənəti İntibah dövrünün ideyaları və ənənələri 
il
ə sıx bağlıdır.İntibah dövründən fərqlənərəq XVII əsrin ustaları bir 
janrda işləməyə başlayırlar.  
XVII 
əsrdə  İtaliyan  incəsənəti yeganə  deyildi.  Avropanın  bir 
sıra  ölkələrində  İtaliyan  məktəbindən geri qalmayan, özünəməxsus 
milli b
ədii məktəblər  yaranırdı.Vacib  prinsip  -  incəsənətin sintezi, 
y
əni incəsənətin cürbəcür növlərindən ifadəli vasitələri ilə vahid bir 
əsər yaratmaq idi. Saray və  məbəd  ansambllarında  memarlıq, 
r
əngkarlıq və dekorativ bəzək harmonik uyğunlaşırdı.  
H
ələ  İntibah  dövründə  şəhərləri daimi (düzgün) plan ilə 
layih
ələşdirirdilər. XVII əsrdə  böyük  şəhərlərdə  (Roma, Paris) 
meydanları və xaotik tikilən orta əsr küçələrin vahid birlikdə tikintisi 
aparılırdı.  
XVII 
əsrdə iki yeni üslub: barokko və klasisizm yarandı. Onlar 
b
ədii  yaradıcılığının  bütün növlərinə  ədəbiyyata,  musiqiyə,  teatra, 
memarlığa  və  təsviri incəsənətə  təsir göstərir.  Barokko  incəsənəti 
t
əmtəraqlı  (puflu),  ekzalta  olunmuş  obrazları  ilə  secilirdi,  ona 
kontraslıq, gərginlik, illuziyalıq və obrazların dinamikası məxsusdur 
(Covanni Lanfrank  (m
əbədlərin  freskaları),  Pyetro Berettini da 
Kortona). Barokkonun v
ətəni İtaliyadır. 
Klassisizm  (nümun
əvi)  -  XVII  əsrin Avropa incəsənətinin 
b
ədii istiqaməti və üslubuna antik dövrün etik və bədii qaydası kimi 
baxılırdı, ona vətəndaşlıq, qəhrəmanlıq pafosu, plastik harmoniya və 
aydınlıq  məxsus idi.  Fransa klassisizmin vətəni  olmuşdur.  Onun 
nümay
əndələrindən biri Nikolə Pussendir.  


 
23 
 
Nikol
ə Pussen-Tankred və Erminiya 
 
XVIII 
əsrin  əvvəllərində  Fransada yeni  –  Rokoko  (balıq-
qulağı) üslubu yaranır. Bu üslubda mürəkkəb, qeyri-adi, balıqqulağı 
formalarına üstünlük verilirdi (otel Subiz, 3 meydanın ansamblı, Kral 
meydanı). 
1667-ci ild
ən Fransada salonlar (kütləvi sərgilər) acılır, sarayın 
köm
əkliyilə  onları  rənkarlıq  və  heykəltəraşlıq  Kral  Akademiyası 
t
əşkil edir. 
XIX 
əsri “böyük arxeoloji kəşflərin dövrü” adlandırmaq olar. 
Misird
ə, Mesopotomiyada, Yunanıstanda uğurlu qazıntılar aparılırdı. 
Avropalılar  dərk edirdilər ki, bəşəriyyət bir vəhdətdir, müxtəlif 
xalqlar v
ə  mədəniyyətlər bərabərdilər. Antik dövr ilə  bərabər onlar 
orta 
əsrləri də öyrənirdilər: öz keçmişlərini və müsəlman dünyasını 
k
əşf  etmişdilər.  Geniş  kütləyə  çoxsaylı  muzeylər  açıq  idi.  Onlar 
g
ələcək rəssamlar üçün gözəl məktəbə çevrildi. 
XIX 
əsrin I yarısında neoklassisizm və romantizm birbiri ilə 
r
əqibləşir.  Romantizm  XVIII  əsrin  axırı  XIX  əsrin  əvvələrində 
cavan n
əslin fikirlərini  əks etdirirdi,  burada  maarifçiliyin  yazılmış 


Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə