24
h
əqiqətlərində peşmançılıq hiss olunurdu. Rəssam romantiklər üçün
inc
əsənətdə qanunlar yox idi - hər şey qəlbdə yaranırdı. (Ejen
Delakrua).
Ejen Delakrua-
Əlçəzair qadınları
XIX
əsrin II yarısında bədii yaradıcılıq özlüyündə dəyişir.
İnsanın maddi mühiti də - evi, otağı, paltarı, qab-qacağı dəyişməyə
başlayır. İncəsənətdə yeni istiqamətlər, üslublar – realizm (Qustav
Kurbe), impressionizm (Edqar Mane, Klod Mone, Oqüst Renuar),
postimpressionizm (Van Qoq, Pol Qoqen, Pol Sinyak), modern
(Pyer de Şava, Edvar Munk) yaranır. Eyfel qülləsi 1889-cu ildə
dünya s
ərgisi üçün tikilir. O eklektikanın nəticəsidir. Memarlıq
Antonio Qaudi, Viktor Ortanin
əsərləri ilə zənginləşir.
Klod Mone. T
əəsurat
25
O.Renuar. Samarinin portreti
Pol Sinyak-
Şam ağacı
26
XX
əsr müxtəlif istiqamətlərlə xüsusiləşmişdir. Avanqardın
müxt
əlif növləri yaranır. Avanqard ənənəvi formalara qarşı cıxırdı.
Lakin, o
klassikaya yaxın idi, maddi və mənəvi dünyanın cizgilərini
yaradıcılıqla həyata keçirirdi.
Van Qoq.
Qırmızı üzümlər
Dadaizmd
ə, pop-artda və başqa istiqamətlərdə isə vəziyyət
tamamil
ə mürəkkəb idi. Burada yaradıcı prinsiplərə yenidən
baxılırdı, rəssam və tamaşaçı arasında dialoqa üstünlük verilirdi.
XX
əsrin istiqamətləri və üslubları: fovizm (Anri Matis),
ekspressionizm (Paul Klee, E.Munk), kubizm (Pablo Pikasso),
futurizm (Filippo Marinetti), dadaizm
(Marsel Düşan), sürrealizm
(Salvador Dali), pop-art
(İngiltərə rəssamları, müstəqil qrup),
qiperrealizm, fotorealizm (Çak Klouz), konseptualizm
(İngiltərə
r
əssamları Ğozor Koşut və b.) və b. olmüşlar.
27
Pablo Pikasso. Klarnet v
ə kəman
A.Matis.
Qırmızı balıqlar
28
E.Munk. Avtoportret
Çak Klouz. Linda
29
Salvador Dali.
Yaddaşın daimiliyi
Az
ərbaycan rəssamlığı görkəli adlarla bağlıdır, onlar - Əzim
Əzimzadə ( karikaturalar), Səttar Bəhlulzadə ( realist və impressionist
üslubları ilə cəkilmiş gözəl mənzərələr), Tahir Salahov ( sərt üslüb),
Toğrul Nərimanbəyov ( romantik əsərlər, Azərbaycan folkloru və
miniatürla bağlı dekorasiyalar, divar rəsmləri və illüstrasiyalar),
Mikail Abdullayev ( portret silsil
əsi) və başqalarıdır.
30
T.N
ərimanbəyov
Zanbaqlar v
ə torlu kürəkciklər.
S.B
əhlulzadə «Çiçəklənən badam”
31
XÜLASƏ:
İspaniyanın (El Qreko, Diyeqo Velaskes, Murilyo, Fransisko
Qoya,
Pablo Pikasso), Fransanın (Nikolə Pussen, Fransua Jirardon,
Antuan Vatto, Ejen Delakrua), İngiltərənin (Vilyam Xoqart, Tomas
Qeynsboro), İtaliyanın (Covanni Batista Tyepolo) XVII-XX əsrlərdə
t
əsviri incəsənətin - impressionizm, modernizm, futurizm, sürrealizm
- c
əryanları və istiqamətləri
Az
ərbaycan incəsənət tarixi. Səttar Bəhlulzadə, Tahir Salahov.
32
QƏDİM DÖVR VƏ ORTA ƏSRLƏR MEMARLIQ TARİXİ
Memarl
ıq «architecton» - yunan sözüdür, mənası - yüksək usta
memar dem
əkdir. Memarlıq - inşaat incəsənətidir. Gözəllik qanunu
əsasında gercəkliyi formalaşan yaradıcılıq növüdür.
İnsan cəmiyyətinin inkişaf tarixi dünya sivilizasiyasının bütün
m
ərhələlə rində memarlıq abidələrində əks olunurdu. Memarlıq
tikilil
əri ən böyük və müşahi də etmək üçün açıq, əlverişli dövrün
abid
ələridir. Onlar şəhərin görkəmini forma laşdırır. Qədim Roma
memarlıq nəzəriyyəçisi Vetruviy üclük qanununu (möhkəmlik, xeyr,
göz
əllik) yazmışdır. Binaların tipləri birdən birə yaranmamışdır,
onlar ölk
ənin siyasi quruluşu, dini və ideoloji tələbləriilə, xalq
ənənələrilə müəyyənləşirdi. Bəzi tipli binalar yox olurdular, onlar
yenisi il
ə əvəz edilirdi (məsələn, yaşayış binalarının görgəmi
d
əyişirdi). Memarlıq dövrün xarakterini əks etdirirdi.
Kolizey
33
İbtidai icma cəmiyyətinin əsas öyrənmə mənbəyi - arxeoloji
abid
ələri, etnoqrafiya, geologiyanın məlumatları, antropologiya,
mifologiya, folklor olmuşdur.
Q
ədim Misir memarlığının inkişaf tarixi bir neçə dövrlərə
bölünür. T
əsəvvür edilən ölü dünyası qədim Misirlilər tərəfindən adi
yer h
əyatı kimi başa düşülürdü. Ona görə ölən adamı canlı həyatdakı
kimi
əşyalar ilə təmin edirdilər.
Firon m
əbədlərinin, saraylarının, varlıların sərdabələrinin bədii
form
aları və təsvir motivləri təbiətdən götürülürdü: günəş, müqəddəs
olan lotos v
ə papirus, palma, aslan və s. buna misaldır.
Q
ədim Misir memarlığının abidələri və ona tabe olan
inc
əsənətin başqa növləri bütün tarix boyu məbəd mənası daşıyırdı.
Q
ədim hökümranlıq (b.e. əvvəl XXVIII-XXIII əsr) ən məşhur
Dostları ilə paylaş: |