Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 07. 08. 2014-cü il tarixli 869 nömrəli əmri ilə təsdiq
Yüklə 43,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Nəticəni müzakirə edin: 1.
- İnsanın ali sinir fəaliyyəti.
- Bioloji müxtəlifliyin saxlanılması.
- Slayd 1 Prezentasiyanın adı Müəllif (S.A.A.) Slayd 2 Qoruğun yaranma məqsədi və tarixi Slayd 3
- Slayd 9 Görülən işlər və gələcək planlar 3 3
3 3 139 138 HEYVANLAR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ / Xordalı heyvanlar. Quşlar və məməlilər Quru məməliləri Su məməliləri Su ətrafında yaşayan məməlilər Uçan məməlilər Torpaqda yaşayan məməlilər Əlamətləri Nümayəndələri Ekoloji qrup 1. Düzgün cavabı seçin: 1. Su məməlilərinə balina və delfinlər/balina və akulalar aiddir. 2. Su məməlilərindən quru ilə əlaqəsini balinalar/suitilər kəsmişdir. 3. Quru məməlilərindən kirpi/ köstəbək torpağın dərinliyində yaşayır. 4. Yarasalarda görmə/eşitmə orqanı yaxşı inkişaf etmişdir. 2. Şəkildə göstərilən heyvanlar necə adlanır? Onlar hansı ekoloji qrupa aid edilir? Bu heyvanlar hansı uyğunlaşma əlamətlərinə malikdir? 54. İnsan – məməlilər sinfinin nümayəndəsidir Sirk tamaşalarında itlər, pələnglər, meymunlar və digər məməlilər daha çox iştirak edir. · Nə üçün heyvan təlimçiləri təlim məqsədilə əsasən məməlilər sinfinin nümayəndələrindən istifadə edirlər? Şəkildə təsvir olunan onurğalı heyvanların hansı siniflərə aid olduğunu müəyyən edin. Bu siniflərin nümayəndələrində insana xas olan əlamətləri söyləyin. Nəticəni müzakirə edin: 1. Hansı sinfin nümayəndəsi ilə insanın ümumi xüsusiy- yətləri daha çoxdur? 2. Bu, hansı xüsusiyyət- lərdir? Fäaliyyät Fäaliyyät İnsanın məməlilərlə oxşar və fərqli əlamətləri. İnsan da məməlilər sinfinin nümayəndəsidir və onun bədən quruluşunda məməlilərə xas bir çox əlamətləri müəyyən etmək olar. Məməlilər kimi, insanın da onurğa sütununun boyun şöbəsində 7 fəqərə olur. Çənədə ixtisaslaşmış azı, kəsici, köpək dişləri var. İnsan da, məməli heyvanlar kimi, balalarını ana südü ilə bəsləyir. İnsanda da döş boşluğu qarın boşluğundan diafraqma (tənəffüsdə iştirak edir) ilə ayrılmışdır. Bütün məməlilər kimi, insan da istiqanlıdır və sabit bədən temperaturuna malikdir. İnsanda, əksər məməlilərdə olduğu kimi, dölün inkişafı ana bətnində gedir. Lakin yalnız insana xas olan – onurğanın S-vari əyriliyi, dikyerimə, tağşəkilli ayaq, kəllənin beyin şöbəsinin üz şöbəsindən böyük olması kimi əlamətlərə digər məməlilərdə rast gəlinmir. İnsanın ali sinir fəaliyyəti. Sinir sistemi kifayət qədər inkişaf etmiş orqanizmlərdə ali sinir fəaliyyəti müşahidə edilir. Ali sinir fəaliyyəti Uçan məməlilər Yarasa Hansı xüsusiyyətlər məməlilərin göstərilən ekoloji qruplarına uyğun gəlir? Bu qrupların nümayəndələrini göstərin. 1. Mütənasib güclü bədən, uzun ətraflar, əzələli boyun; 2. Ön ətrafların barmaqları arasında dəri pərdə, döş tili, uzanmış barmaq falanqaları; 3. Uzanmış və güclü arxa ətraflar, qısalmış ön ətraflar; 4. Qulaq seyvanı və quyruğu olmur, pis görür, qoxubilmə və lamisə güc- lüdür; 5. Axıcı bədən forması, bir cüt üzgəc, quyruq üzgəci, və tükü olmur; 6. Suda yaşasa da, çoxalması quruda gedir, iki ayaq pəri var. qulaq seyvanı Öyrändiklärinizi tätbiq edin Öyrändiklärinizi tätbiq edin Öyrändiklärinizi yoxlayın Öyrändiklärinizi yoxlayın fın uzanmış barmaq falanqalarını, arxa ətrafı və quyruğu əhatə edir. Uçma ilə əlaqədar, quşlardakı kimi, döş tili var, döş əzələləri güclü inkişaf etmişdir. Əksəriyyəti həşəratla qida- lanır. Bəziləri, quşlar kimi, fəsil miqrasiyası edərək qışlamaq üçün isti ölkələrə gedir. Bütün yarasalar ultrasəslər buraxır və onları eşitmək üçün iri qulaq seyvanları olur. 3 3 141 140 HEYVANLAR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ / Xordalı heyvanlar. Quşlar və məməlilər 55. Biomüxtəliflik. Nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi olan yerli faunanın mühafizəsi Köçəri quşların qışlama yeri olan su və yarımsəhra təbii komplekslərinin müha- fizəsi məqsədilə Xəzər dənizinin cənub-qərb sahillərində Qızılağac qoruğu yaradılmışdır. Qoruğun ərazisi bütün Qızılağac körfəzini, eləcə də yaxınlıqdakı quru sahələrini əhatə edir. Qızılağac qoruğuna hər il qışlamaq üçün Qərbi Sibirdən, Qazaxıstandan, Cənubi Uraldan, Şimali Avropadan qaz, ördək, qaşqaldağ və başqa quşlar köçüb gəlir. · Qoruq nədir? O, yasaqlıq və milli parklardan nə ilə fərqlənir? Fäaliyyät Fäaliyyät Qoruğun ərazisində yaşayan heyvanları siniflər üzrə qruplaşdırın. Siniflərin adlarını göstərin. Nərə, qartal, canavar, flaminqo, durna, qutan, kütüm, turac, tülkü, qara leylək, qaban, qaşqaldaq, siyənək, dovdaq, qırmızıdöş qaz, ceyran. – Sizcə, hansı heyvanların sayı getdikcə azalır? – Bu, nə ilə əlaqədardır? Bioloji müxtəlifliyin saxlanılması. Bioloji müxtəliflik – yer üzərində bütün canlıların – mikroorqanizmlərin, bitki və heyvanların müxtəlifliyi deməkdir. İnsanın təsərrüfat fəaliyyəti ilə əlaqədar olaraq bəzi növlərin yaşama şəraitinin kəskin pisləşməsi onların sayının azalması, bəzən itməsi ilə nəticələnmişdir. Bunun nəticəsi olaraq bioloji müxtəliflik azalmışdır. Bəzi növlərin nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşməsi, bəzilərinin isə nadir növlərə çevrilməsi gələcəkdə onların məhv olmasına gətirib çıxarır. Bu növlərin azalma səbəblərinin vaxtında müəyyən edilərək aradan qaldırılması onların labüd məhvinin qarşısını almağa kömək edir. Bu isə bioloji müxtəlifliyin qorunub saxlanılmasına şərait yaradır. Əksər ölkələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda da ətraf mühitin müha- fizəsi və təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə olunması problemlərinin dedikdə, beyin qabığında baş verən bütün sinir prosesləri başa düşülür. İnsanın zehni qabiliyyəti hətta ən inkişaf etmiş məməlilərdə olduğundan da yüksəkdir. Bu, onun daha mükəmməl ali sinir fəaliyyətinin olması ilə izah olunur. Yüksək dərəcədə inkişaf etmiş şüur, mücərrəd təfəkkür və onunla əlaqəli olan nitq yalnız insana xasdır. İnsanın ali sinir fəaliyyəti- nin əsasını reflekslər təşkil edir. Refleks orqanizmin mərkəzi sinir sistemi vasitəsilə xarici qıcıqlara qarşı verdiyi cavab reaksiyasıdır. Reflekslər şərti və şərtsiz olmaqla iki qrupa bölünür. Şərtsiz (anadangəlmə) refleks- lərə müdafiə, qida, səmt və s. kimi reflekslər aiddir. Məsələn, buruna düş- müş tozun təsirindən insan qeyri-iradi asqırır, parlaq işıqdan gözlərini qıyır, təsadüfən əli qızmış əşyaya toxunduqda, onu tez geri çəkir. Şərti (qazanılmış) reflekslərin yaranması üçün müəyyən şərt olmalıdır. Bu reflekslər həyatı boyu meydana gəlir və orqanizmi mühitin dəyişən şəraitinə uyğunlaşdırır. Məsələn, ömründə bir dəfə limon yemiş adam limonu gördükdə onda ağız suyu ifraz olunur, qol saatını evdə unudan insan, buna baxmayaraq, vaxtı öyrənmək üçün qeyri-iradi qoluna baxır. İnsanlarda heyvanlardan fərqli olaraq, xüsusi ünsiyyət vasitəsi – nitq meydana gəlmişdir. Nitqin yaranması ilə əlaqədar mücərrəd təfəkkür inkişaf etmişdir. Bunun sayəsində insan düşünür, mühakimə yürüdür, hadisələrə qarşı öz hisslərini büruzə verə bilir. Verilmiş əlamətlərdən istifadə edərək cədvəli tamamlayın: Dəridə tər və piy vəziləri, nitq qabiliyyəti, yeddi boyun fəqərəsi, kəllənin üz şöbəsinin kiçilməsi, diafraqmanın olması, onurğanın S-vari əyriliyi, qulaq sey- vanı, dikyerimə, süd vəzilərinin olması, ayaq tağı. Öyrändiklärinizi yoxlayın Öyrändiklärinizi yoxlayın Öyrändiklärinizi tätbiq edin Öyrändiklärinizi tätbiq edin İnsanın məməlilərlə ümumi əlamətləri İnsanı məməlilərdən fərqləndirən xüsusiyyətlər Uyğunluğu müəyyən edin: A. Şərtsiz reflekslər B. Şərti reflekslər 1. Anadangəlmədir 2. Daimi deyil 3. Sonradan qazanılmışdır 4. Daimidir 5. Dəyişkəndir 2. Gündəlik həyat təcrübənizdən şərti reflekslərə misallar göstərin. Qızılağac qoruğunun faunası 3 3 141 140 HEYVANLAR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ / Xordalı heyvanlar. Quşlar və məməlilər 55. Biomüxtəliflik. Nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi olan yerli faunanın mühafizəsi Köçəri quşların qışlama yeri olan su və yarımsəhra təbii komplekslərinin müha- fizəsi məqsədilə Xəzər dənizinin cənub-qərb sahillərində Qızılağac qoruğu yaradılmışdır. Qoruğun ərazisi bütün Qızılağac körfəzini, eləcə də yaxınlıqdakı quru sahələrini əhatə edir. Qızılağac qoruğuna hər il qışlamaq üçün Qərbi Sibirdən, Qazaxıstandan, Cənubi Uraldan, Şimali Avropadan qaz, ördək, qaşqaldağ və başqa quşlar köçüb gəlir. · Qoruq nədir? O, yasaqlıq və milli parklardan nə ilə fərqlənir? Fäaliyyät Fäaliyyät Qoruğun ərazisində yaşayan heyvanları siniflər üzrə qruplaşdırın. Siniflərin adlarını göstərin. Nərə, qartal, canavar, flaminqo, durna, qutan, kütüm, turac, tülkü, qara leylək, qaban, qaşqaldaq, siyənək, dovdaq, qırmızıdöş qaz, ceyran. – Sizcə, hansı heyvanların sayı getdikcə azalır? – Bu, nə ilə əlaqədardır? Bioloji müxtəlifliyin saxlanılması. Bioloji müxtəliflik – yer üzərində bütün canlıların – mikroorqanizmlərin, bitki və heyvanların müxtəlifliyi deməkdir. İnsanın təsərrüfat fəaliyyəti ilə əlaqədar olaraq bəzi növlərin yaşama şəraitinin kəskin pisləşməsi onların sayının azalması, bəzən itməsi ilə nəticələnmişdir. Bunun nəticəsi olaraq bioloji müxtəliflik azalmışdır. Bəzi növlərin nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşməsi, bəzilərinin isə nadir növlərə çevrilməsi gələcəkdə onların məhv olmasına gətirib çıxarır. Bu növlərin azalma səbəblərinin vaxtında müəyyən edilərək aradan qaldırılması onların labüd məhvinin qarşısını almağa kömək edir. Bu isə bioloji müxtəlifliyin qorunub saxlanılmasına şərait yaradır. Əksər ölkələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda da ətraf mühitin müha- fizəsi və təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə olunması problemlərinin dedikdə, beyin qabığında baş verən bütün sinir prosesləri başa düşülür. İnsanın zehni qabiliyyəti hətta ən inkişaf etmiş məməlilərdə olduğundan da yüksəkdir. Bu, onun daha mükəmməl ali sinir fəaliyyətinin olması ilə izah olunur. Yüksək dərəcədə inkişaf etmiş şüur, mücərrəd təfəkkür və onunla əlaqəli olan nitq yalnız insana xasdır. İnsanın ali sinir fəaliyyəti- nin əsasını reflekslər təşkil edir. Refleks orqanizmin mərkəzi sinir sistemi vasitəsilə xarici qıcıqlara qarşı verdiyi cavab reaksiyasıdır. Reflekslər şərti və şərtsiz olmaqla iki qrupa bölünür. Şərtsiz (anadangəlmə) refleks- lərə müdafiə, qida, səmt və s. kimi reflekslər aiddir. Məsələn, buruna düş- müş tozun təsirindən insan qeyri-iradi asqırır, parlaq işıqdan gözlərini qıyır, təsadüfən əli qızmış əşyaya toxunduqda, onu tez geri çəkir. Şərti (qazanılmış) reflekslərin yaranması üçün müəyyən şərt olmalıdır. Bu reflekslər həyatı boyu meydana gəlir və orqanizmi mühitin dəyişən şəraitinə uyğunlaşdırır. Məsələn, ömründə bir dəfə limon yemiş adam limonu gördükdə onda ağız suyu ifraz olunur, qol saatını evdə unudan insan, buna baxmayaraq, vaxtı öyrənmək üçün qeyri-iradi qoluna baxır. İnsanlarda heyvanlardan fərqli olaraq, xüsusi ünsiyyət vasitəsi – nitq meydana gəlmişdir. Nitqin yaranması ilə əlaqədar mücərrəd təfəkkür inkişaf etmişdir. Bunun sayəsində insan düşünür, mühakimə yürüdür, hadisələrə qarşı öz hisslərini büruzə verə bilir. Verilmiş əlamətlərdən istifadə edərək cədvəli tamamlayın: Dəridə tər və piy vəziləri, nitq qabiliyyəti, yeddi boyun fəqərəsi, kəllənin üz şöbəsinin kiçilməsi, diafraqmanın olması, onurğanın S-vari əyriliyi, qulaq sey- vanı, dikyerimə, süd vəzilərinin olması, ayaq tağı. Öyrändiklärinizi yoxlayın Öyrändiklärinizi yoxlayın Öyrändiklärinizi tätbiq edin Öyrändiklärinizi tätbiq edin İnsanın məməlilərlə ümumi əlamətləri İnsanı məməlilərdən fərqləndirən xüsusiyyətlər Uyğunluğu müəyyən edin: A. Şərtsiz reflekslər B. Şərti reflekslər 1. Anadangəlmədir 2. Daimi deyil 3. Sonradan qazanılmışdır 4. Daimidir 5. Dəyişkəndir 2. Gündəlik həyat təcrübənizdən şərti reflekslərə misallar göstərin. Qızılağac qoruğunun faunası 3 3 143 142 HEYVANLAR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ / Xordalı heyvanlar. Quşlar və məməlilər “Azərbaycan qoruqları” adlı təqdimat hazırlayın. Bunun üçün Azərbaycanın hər hansı qoruğu haqqında məqalə, şəkil, xəritə və digər materialları toplayın. “Microsoft Power Point” proqramında aşağıdakı plan üzrə təqdimat hazırlayın. Öyrändiklärinizi yoxlayın Öyrändiklärinizi yoxlayın həllinə böyük diqqət yetirilir. Nadir və ya məhvolma təhlükəsi olan növlərin mühafizəyə ehtiyacı olduğundan dünya ölkələrindəki kimi, Azərbaycanda da onların adları “Qırmızı kitab”a salınır. “Qırmızı kitab”. Nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi olan vəhşi heyvan və yabanı bitki növlərinin vəziyyəti haqqında rəsmi dövlət sənədidir. Adları bura düşən növlərin azalmasının qarşısının alınması üçün xüsusi tədbirlər həyata keçirilir. Onlar zooparklarda və ya botanika bağlarında artırılaraq yenidən təbiətə buraxılır, ya da onların yaşayışı üçün təhlükəsiz ərazilər yaradılir. Azərbaycanın “Qırmızı kitab”ına 14 növ məməli və 36 növ quş daxil edilib. Mühafizə olunan ərazilər. Canlı orqanizmlərin növ müxtəlifliyinin azalmasının başlıca səbəblərindən biri onların yaşayış məskənlərinin iti- rilməsidir. Bu, meşələrin qırılması, su sahələrinin qurudulması, əkin- lərin genişləndirilməsi, qanunsuz ov edilməsi, intensiv mal-qara ota- rılması və s. əsas şərt kimi amillərdən asılıdır. Ona görə də belə növlərin mühafizəsi üçün onlara xas olan təbii mühit şəraitinin saxlanılması zəru- ridir. Bu məsələ qorunan təbii ərazilərin – ilk növbədə qoruqların yara- dılması hesabına həll edilir. Qoruq əraziləri vəhşi təbiətin toxunulmaz sahəsidir. Azərbaycanda da bir çox canlı orqanizmlərin sayı azaldığından qoruqlar təşkil edilmişdir. Respublikamızda nadir və nəsli kəsilməkdə olan fauna və flora növlərinin qorunub saxlanılması məqsədilə qoruqlarla bərabər həm də bir çox milli park və yasaqlıqlar yaradılmışdır. Biliklərinizdən istifadə etməklə krossvordda adları çəkilənlərin xüsusiyyətlərini yazın. Öyrändiklärinizi tätbiq edin Öyrändiklärinizi tätbiq edin y a s a q l ı q q o r u n ə ə q r t a l k ü ü m t ü k ü e y l ə k u t a n Slayd 1 Prezentasiyanın adı Müəllif (S.A.A.) Slayd 2 Qoruğun yaranma məqsədi və tarixi Slayd 3 Yerləşdiyi ərazi (xəritədə qeyd etmək) Qoruğun sahəsi Slayd 4 Qoruğun landşaftı Slayd 5 Bitki aləmi Slayd 6 Heyvanat aləmi Slayd 7 Digər xüsusiyyətlər Slayd 8 Azərbaycan Respublikasının “Qırmızı kitab”ına daxil edilmiş növlər Slayd 9 Görülən işlər və gələcək planlar 3 3 143 142 HEYVANLAR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ / Xordalı heyvanlar. Quşlar və məməlilər “Azərbaycan qoruqları” adlı təqdimat hazırlayın. Bunun üçün Azərbaycanın hər hansı qoruğu haqqında məqalə, şəkil, xəritə və digər materialları toplayın. “Microsoft Power Point” proqramında aşağıdakı plan üzrə təqdimat hazırlayın. Öyrändiklärinizi yoxlayın Öyrändiklärinizi yoxlayın həllinə böyük diqqət yetirilir. Nadir və ya məhvolma təhlükəsi olan növlərin mühafizəyə ehtiyacı olduğundan dünya ölkələrindəki kimi, Azərbaycanda da onların adları “Qırmızı kitab”a salınır. “Qırmızı kitab”. Nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi olan vəhşi heyvan və yabanı bitki növlərinin vəziyyəti haqqında rəsmi dövlət sənədidir. Adları bura düşən növlərin azalmasının qarşısının alınması üçün xüsusi tədbirlər həyata keçirilir. Onlar zooparklarda və ya botanika bağlarında artırılaraq yenidən təbiətə buraxılır, ya da onların yaşayışı üçün təhlükəsiz ərazilər yaradılir. Azərbaycanın “Qırmızı kitab”ına 14 növ məməli və 36 növ quş daxil edilib. Mühafizə olunan ərazilər. Canlı orqanizmlərin növ müxtəlifliyinin azalmasının başlıca səbəblərindən biri onların yaşayış məskənlərinin iti- rilməsidir. Bu, meşələrin qırılması, su sahələrinin qurudulması, əkin- lərin genişləndirilməsi, qanunsuz ov edilməsi, intensiv mal-qara ota- rılması və s. əsas şərt kimi amillərdən asılıdır. Ona görə də belə növlərin mühafizəsi üçün onlara xas olan təbii mühit şəraitinin saxlanılması zəru- ridir. Bu məsələ qorunan təbii ərazilərin – ilk növbədə qoruqların yara- dılması hesabına həll edilir. Qoruq əraziləri vəhşi təbiətin toxunulmaz sahəsidir. Azərbaycanda da bir çox canlı orqanizmlərin sayı azaldığından qoruqlar təşkil edilmişdir. Respublikamızda nadir və nəsli kəsilməkdə olan fauna və flora növlərinin qorunub saxlanılması məqsədilə qoruqlarla bərabər həm də bir çox milli park və yasaqlıqlar yaradılmışdır. Biliklərinizdən istifadə etməklə krossvordda adları çəkilənlərin xüsusiyyətlərini yazın. Öyrändiklärinizi tätbiq edin Öyrändiklärinizi tätbiq edin y a s a q l ı q q o r u n ə ə q r t a l k ü ü m t ü k ü e y l ə k u t a n Slayd 1 Prezentasiyanın adı Müəllif (S.A.A.) Slayd 2 Qoruğun yaranma məqsədi və tarixi Slayd 3 Yerləşdiyi ərazi (xəritədə qeyd etmək) Qoruğun sahəsi Slayd 4 Qoruğun landşaftı Slayd 5 Bitki aləmi Slayd 6 Heyvanat aləmi Slayd 7 Digər xüsusiyyətlər Slayd 8 Azərbaycan Respublikasının “Qırmızı kitab”ına daxil edilmiş növlər Slayd 9 Görülən işlər və gələcək planlar 144 HEYVANLAR ALƏMİNİN MÜXTƏLİFLİYİ / Xordalı heyvanlar. Quşlar və məməlilər 1. · Bütün quşlar uçma qabiliyyətinə malikdir. · Quşların əksəriyyətinin arxa ətraflarında 4 barmaq olur. · Quşların ürəyi dördkameralıdır. · Bütün quşların yumurtadan çıxan balaları gözləri qapalı və aciz olur. · Quşlarda 2 yumurtalıq olur. 2. · Gündüz yırtıcı quşlarında görmə/eşitmə qabiliyyəti yaxşı inkişaf etmişdir. · Quşların mədəsi əzələli və vəzili/çeynəyici və süzücü şöbədən ibarətdir. · Məməlilərin rüşeyminin sonrakı inkişafı balalıqda/plasentada gedir. 3. Göstərilən bədən hissələrinin hansının aşağıdakı məməli heyvanlar üçün səciyyəvi olduğunu müəyyən edin: I. Qanadlar ___________________________________________ II. Kürək formalı ətraflar________________________________ III. Dırnaqlara malik ətraflar ____________________________ 4. Məməlilərin şərti reflekslərinə nəzarət, əsasən, harada baş verir? A. Orta beyində; В. Ara beyində; С. Onurğa beyində; D. Böyük beyin yarımkürələrində. Düzgün ifadələri seçin: Düzgün cavab variantını seçin: 1) Suiti, 2) Kərgədan, 3) Yarasa, 4) Qaban, 5) Morj, 6) Balina, 7) Zebr. Düzgün cavabı seçin: ÜMUMÌLÄÅDÌRÌCÌ TAPÅIRIQLAR 5. Şəkildə təsvir olunan heyvanlara diqqətlə baxın. Onlar hansı ekoloji qruplara aiddir? Onların yaşayış mühitinə hansı uyğunlaşmaları var? 1 2 3 4 5 1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____ Yüklə 43,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|