Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 24. 07. 2014-cü il tarixli 842 nömrəli əmri ilə təsdiq



Yüklə 0,71 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/60
tarix02.01.2018
ölçüsü0,71 Mb.
#19553
növüDərs
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   60

Köhnə 
Dünyadan 
aparılanlar
Yeni 
Dünyadan 
gətirilənlər 
Fäaliyy t
ä
Fäaliyy t
ä
11
10
2.
 YENİ DÜNYANIN KƏŞFİ
· Orta əsrlərdə avropalılar Hindistana başqa hansı yollarla gedə bilərdilər? 
Təsvir olunan marşrutlar üzrə səyahət etmiş səyyahları və onların etdiyi kəşfləri 
müəyyən edin. 
Müzakirə edək: Nə üçün avropalılar Hindistanı qərbdə axtarırdılar?
X.Kolumbun Amerikanı, Vasko da Qamanın Hindistana su yolunu kəşf 
etməsindən və F.Magellanın ilk dünya səyahətindən sonra Yer haqqında təsəv-
vürlər genişləndi.
Vest Hind adaları, Odlu Torpaq, Magellan boğazı, Sakit okeandakı çoxsaylı 
adalar xəritələrdə öz əksini tapdı. İnsanların yeni quru sahələrinin axtarışına 
olan maraqları artdı. Müxtəlif istiqamətlərdə təşkil olunan səyahətlər, yeni kəşf 
olunan ərazilər o dövrdə böyük maraqla qarşılanırdı.
Qərbdə kəşf edilmiş böyük bir qurunu – Amerikanı avropalılar Yeni Dünya 
adlandırdılar.  Onlara  əvvəldən  məlum  olan  ərazilər  isə  – Avropa, Asiya  və 
Şimali Afrika Köhnə Dünya kimi tanındı. İspanlar və portuqaliyalılar Ameri-
kanın mərkəzi və cənub hissələrini, ingilis və fransızlar isə şimal hissələrini öy-
rənərək mənimsəməyə başladılar. 
Nä  öyrändìnìz
Avropalılar əvvəldən məlum olan əraziləri __ adlan-
dırırdılar. Qərb yarımkürəsində kəşf olunmuş iri quru 
sahələri __ kimi tanındı.
Öyrändìklärìnìzì yoxlayın
Səhv fikirləri düzəldin.
– Avropalılar onlara məlum olan Asiya və Avropanı Yeni Dünya adlandırırdılar.
 Yeni Dünyanın kəşfindən sonra  Avropadan Amerikaya  pomidor, kartof,  tütün, 
qarğıdalı və digər məhsullar gətirildi.
 Yeni Dünyanın kəşfi ticarət yollarının məhdudlaşmasına səbəb oldu. 
 İspanlar və portuqaliyalılar Amerikanın şimal hissələrini, ingilislər və fransızlar 
isə mərkəzi və cənub hissələrini öyrənərək mənimsəməyə başladılar.



AÇAR  SÖZLÄR
Yeni Dünya
Köhnə Dünya
Şərq ölkələri, xüsusilə Hindistan və Çin daim avropalıları cəlb etmişdir. Oradan gətirilən 
mallara – ətriyyata, ədviyyat və parçalara  Avropada böyük tələbat vardı. Ticarət əlaqələri  
uzun və çətin olan Böyük İpək Yolu vasitəsi ilə həyata keçirilirdi.
Yada salın. 
Yada salın. 
Böyük coğrafi kəşflər dövrü XV–XVII əsrləri əhatə edir.
Yeni Dünya Köhnə Dünyaya nə verdi                 
Köhnə Dünya Yeni Dünyaya nə verdi
1
2
...
Öyrändìklärìnìzì tätbìq edìn
Cədvəli dəftərinizə çəkin və tamamlayın. 
Sakit
okean
ŞİMALİ
AMERİKA
1
2
3
Atlantik 
okeanı
İspaniya
CƏNUBİ 
AMERİKA
ASİYA
AVROPA
Filippin 
adaları
AFRİKA
Hind
okeanı
AVSTRALİYA
Sakit
okean
Yeni  Dünyanın  kəşf  edil-
məsi  Avropa  ölkələ ri nin 
iqtisadi və siyasi həyatına bö-
yük təsir etdi. Ticarət yolları 
tədricən Aralıq dənizi hüdud-
larından  çıxaraq  daha  geniş 
əraziləri  əhatə  etməyə  baş-
ladı.  Bu  isə  bəzi  ölkələrin 
coğrafi  mövqelərinin  yaxşı-
laşmasına səbəb oldu.  
Yeni  torpaqları  müstəm-
ləkələrə  çevirən  avropalılar 
bu  əraziləri  istismar  etməklə 
təbii sərvətləri daşımağa baş-
ladılar.  Bu,  Avropa  ölkələri-
nin  gələcək  iqtisadi  inkişafı-
nın əsasını qoymuş oldu. 


Köhnə 
Dünyadan 
aparılanlar
Yeni 
Dünyadan 
gətirilənlər 
Fäaliyy t
ä
Fäaliyy t
ä
11
10
2.
 YENİ DÜNYANIN KƏŞFİ
· Orta əsrlərdə avropalılar Hindistana başqa hansı yollarla gedə bilərdilər? 
Təsvir olunan marşrutlar üzrə səyahət etmiş səyyahları və onların etdiyi kəşfləri 
müəyyən edin. 
Müzakirə edək: Nə üçün avropalılar Hindistanı qərbdə axtarırdılar?
X.Kolumbun Amerikanı, Vasko da Qamanın Hindistana su yolunu kəşf 
etməsindən və F.Magellanın ilk dünya səyahətindən sonra Yer haqqında təsəv-
vürlər genişləndi.
Vest Hind adaları, Odlu Torpaq, Magellan boğazı, Sakit okeandakı çoxsaylı 
adalar xəritələrdə öz əksini tapdı. İnsanların yeni quru sahələrinin axtarışına 
olan maraqları artdı. Müxtəlif istiqamətlərdə təşkil olunan səyahətlər, yeni kəşf 
olunan ərazilər o dövrdə böyük maraqla qarşılanırdı.
Qərbdə kəşf edilmiş böyük bir qurunu – Amerikanı avropalılar Yeni Dünya 
adlandırdılar.  Onlara  əvvəldən  məlum  olan  ərazilər  isə  – Avropa, Asiya  və 
Şimali Afrika Köhnə Dünya kimi tanındı. İspanlar və portuqaliyalılar Ameri-
kanın mərkəzi və cənub hissələrini, ingilis və fransızlar isə şimal hissələrini öy-
rənərək mənimsəməyə başladılar. 
Nä  öyrändìnìz
Avropalılar əvvəldən məlum olan əraziləri __ adlan-
dırırdılar. Qərb yarımkürəsində kəşf olunmuş iri quru 
sahələri __ kimi tanındı.
Öyrändìklärìnìzì yoxlayın
Səhv fikirləri düzəldin.
– Avropalılar onlara məlum olan Asiya və Avropanı Yeni Dünya adlandırırdılar.
 Yeni Dünyanın kəşfindən sonra  Avropadan Amerikaya  pomidor, kartof,  tütün, 
qarğıdalı və digər məhsullar gətirildi.
 Yeni Dünyanın kəşfi ticarət yollarının məhdudlaşmasına səbəb oldu. 
 İspanlar və portuqaliyalılar Amerikanın şimal hissələrini, ingilislər və fransızlar 
isə mərkəzi və cənub hissələrini öyrənərək mənimsəməyə başladılar.



AÇAR  SÖZLÄR
Yeni Dünya
Köhnə Dünya
Şərq ölkələri, xüsusilə Hindistan və Çin daim avropalıları cəlb etmişdir. Oradan gətirilən 
mallara – ətriyyata, ədviyyat və parçalara  Avropada böyük tələbat vardı. Ticarət əlaqələri  
uzun və çətin olan Böyük İpək Yolu vasitəsi ilə həyata keçirilirdi.
Yada salın. 
Yada salın. 
Böyük coğrafi kəşflər dövrü XV–XVII əsrləri əhatə edir.
Yeni Dünya Köhnə Dünyaya nə verdi                 
Köhnə Dünya Yeni Dünyaya nə verdi
1
2
...
Öyrändìklärìnìzì tätbìq edìn
Cədvəli dəftərinizə çəkin və tamamlayın. 
Sakit
okean
ŞİMALİ
AMERİKA
1
2
3
Atlantik 
okeanı
İspaniya
CƏNUBİ 
AMERİKA
ASİYA
AVROPA
Filippin 
adaları
AFRİKA
Hind
okeanı
AVSTRALİYA
Sakit
okean
Yeni  Dünyanın  kəşf  edil-
məsi  Avropa  ölkələ ri nin 
iqtisadi və siyasi həyatına bö-
yük təsir etdi. Ticarət yolları 
tədricən Aralıq dənizi hüdud-
larından  çıxaraq  daha  geniş 
əraziləri  əhatə  etməyə  baş-
ladı.  Bu  isə  bəzi  ölkələrin 
coğrafi  mövqelərinin  yaxşı-
laşmasına səbəb oldu.  
Yeni  torpaqları  müstəm-
ləkələrə  çevirən  avropalılar 
bu  əraziləri  istismar  etməklə 
təbii sərvətləri daşımağa baş-
ladılar.  Bu,  Avropa  ölkələri-
nin  gələcək  iqtisadi  inkişafı-
nın əsasını qoymuş oldu. 


Yüklə 0,71 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   60




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə