Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 24. 07. 2014-cü il tarixli 842 nömrəli əmri ilə təsdiq
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Müzakirə edək
- V.Yanson
- Avstraliya Antarktida Cənub qütbü
ŞİMALİ AMERİKA AVROPA NAMƏLUM CƏNUBİ ƏRAZİ NAMƏLUM CƏNUBİ ƏRAZİ AFRİKA CƏNUBİ AMERİKA ŞƏRQ DƏNİZİ ASİYA ŞİMAL DƏNİZİ CƏNUB DƏNİZİ F.Magellan Elkano San-Lukar Palos Fäaliyy t ä Fäaliyy t ä 13 12 3. AVSTRALİYA VƏ ANTARKTİDANIN KƏŞFİ Amerika kəşf olunduqdan sonra da avropalılar yeni torpaqlar axtarışında idilər. Onlar hesab edirdilər ki, cənubda Cənubi Amerikadan başqa, şimaldakı quru sahələrinə tarazlıq yarada biləcək böyük quru sahəsi olmalıdır. · XVII əsrdə hansı materiklər hələ kəşf olunmamışdı? Avropada mövcud olan – İrlandiya, Britaniya, Zelandiya, Kaledoniya coğrafi ob- yektlərinin adlarını daşıyan adaları xəritədə tapın. Müzakirə edək: Avropadakı bu adların Okeaniya adalarında təkrarlanması nə ilə əlaqədardır ? Cənub yarımkürəsində olan böyük quru sahəsinin axtarışı məqsədi ilə avro- palılar çoxlu sayda ekspedisiyalar təşkil etmişdilər. Sakit okeanda yeni-yeni adalar kəşf olunsa da, böyük quru tapılmamışdı. XVII əsrin əvvəllərində holland səyyahı V.Yanson Avstraliya sahillərində olmuş, lakin buranı ada hesab etmişdir. 1642-ci ildə digər hollandiyalı səyyah A.Tasman Avstraliyanın şərq, , cənub sahillərini və hazırkı Yeni Ze- landiya və Tasmaniya adalarını kəşf etmişdir. Həmin dövrdə avropalılar kəşf etdikləri yeni ərazilərə öz vətənlərindəki adları verirdilər. şimal-şərq Nəhayət, XVIII əsrin ikinci yarısında ingilis səyyahı Ceyms Kuk Avstra- liyanın materik olduğunu sübut etdi. Cənub qütb sahəsində yerləşən Antarktida materikinin kəşfi də maraqlı olmuşdur. Bu ərazilərə səyahət etmək barədə heç kim düşünmürdü. Yalnız C.Kuk cənuba doğru daha çox irəliləmiş, lakin soyuq hava və ucsuz-bucaqsız buzlar onun Antarktidaya çatmasına imkan verməmişdi. Antarktida materiki 1820-ci ilin yanvarında rus səyyahları F. Bellins- hauzen və M.Lazarev tərəfindən kəşf edilmişdir. Materikdə yerləşən cənub qütbündə isə ilk dəfə R.Amundsen (1911) və R.Skott (1912) olmuşdur. Beləliklə Avstraliya, Antarktida materikləri və həmçinin də, Sakit oke- andakı çoxlu adalar qrupu – Okeaniya kəşf olundu. Həmin ərazilərin öyrə- nilməsi və məskunlaşması coğrafi biliklərin inkişafında yeni bir mərhələ oldu. Öyrändìklärìnìzì tätbìq edìn 1. Amerikanın kəşfi 2. Avstraliyanın öyrənilməsi 3. İlk dünya səyahəti 4. Antarktidanın kəşfi 5. Cənub coğrafi qütbünə ilk səyahət 6. Hindistana dəniz yolunun kəşf edilməsi a) Qama b) X. Kolumb c) F. Bellinshauzen və M. Lazarev d) C.Kuk e) R.Amundsen və R. Skott f) F.Magellan Vasko da Sxemi dəftərinizə çəkin. Əlaqəni xətlərlə qurun. Xidməti olmuş səyyahlar Kəşflər C.Kuk __ materik olduğunu sübut etdi. __ ilk dəfə R.Amundsen və R.Skott tərəfindən fəth edilmişdir. Materiklər içərisində ən sonuncu __ kəşf olunmuşdur. AÇAR SÖZLÄR Avstraliya Antarktida Cənub qütbü Nä öyrändìnìz Xronoloji ardıcıllığı müəyyən edin. 1. Amerikanın kəşfi. 2. Hindistana su yolunun kəşfi. 3. Cənub qütbünün fəth edilməsi. 4. Antarktidanın kəşfi. 5. Avstraliyanın kəşfi. 6. İlk dünya səyahəti. Öyrändìklärìnìzì yoxlayın Öyrändìklärìnìzì yoxlayın Y eni Kaledoniya ŞİMALİ AMERİKA AVROPA NAMƏLUM CƏNUBİ ƏRAZİ NAMƏLUM CƏNUBİ ƏRAZİ AFRİKA CƏNUBİ AMERİKA ŞƏRQ DƏNİZİ ASİYA ŞİMAL DƏNİZİ CƏNUB DƏNİZİ F.Magellan Elkano San-Lukar Palos Fäaliyy t ä Fäaliyy t ä 13 12 3. AVSTRALİYA VƏ ANTARKTİDANIN KƏŞFİ Amerika kəşf olunduqdan sonra da avropalılar yeni torpaqlar axtarışında idilər. Onlar hesab edirdilər ki, cənubda Cənubi Amerikadan başqa, şimaldakı quru sahələrinə tarazlıq yarada biləcək böyük quru sahəsi olmalıdır. · XVII əsrdə hansı materiklər hələ kəşf olunmamışdı? Avropada mövcud olan – İrlandiya, Britaniya, Zelandiya, Kaledoniya coğrafi ob- yektlərinin adlarını daşıyan adaları xəritədə tapın. Müzakirə edək: Avropadakı bu adların Okeaniya adalarında təkrarlanması nə ilə əlaqədardır ? Cənub yarımkürəsində olan böyük quru sahəsinin axtarışı məqsədi ilə avro- palılar çoxlu sayda ekspedisiyalar təşkil etmişdilər. Sakit okeanda yeni-yeni adalar kəşf olunsa da, böyük quru tapılmamışdı. XVII əsrin əvvəllərində holland səyyahı V.Yanson Avstraliya sahillərində olmuş, lakin buranı ada hesab etmişdir. 1642-ci ildə digər hollandiyalı səyyah A.Tasman Avstraliyanın şərq, , cənub sahillərini və hazırkı Yeni Ze- landiya və Tasmaniya adalarını kəşf etmişdir. Həmin dövrdə avropalılar kəşf etdikləri yeni ərazilərə öz vətənlərindəki adları verirdilər. şimal-şərq Nəhayət, XVIII əsrin ikinci yarısında ingilis səyyahı Ceyms Kuk Avstra- liyanın materik olduğunu sübut etdi. Cənub qütb sahəsində yerləşən Antarktida materikinin kəşfi də maraqlı olmuşdur. Bu ərazilərə səyahət etmək barədə heç kim düşünmürdü. Yalnız C.Kuk cənuba doğru daha çox irəliləmiş, lakin soyuq hava və ucsuz-bucaqsız buzlar onun Antarktidaya çatmasına imkan verməmişdi. Antarktida materiki 1820-ci ilin yanvarında rus səyyahları F. Bellins- hauzen və M.Lazarev tərəfindən kəşf edilmişdir. Materikdə yerləşən cənub qütbündə isə ilk dəfə R.Amundsen (1911) və R.Skott (1912) olmuşdur. Beləliklə Avstraliya, Antarktida materikləri və həmçinin də, Sakit oke- andakı çoxlu adalar qrupu – Okeaniya kəşf olundu. Həmin ərazilərin öyrə- nilməsi və məskunlaşması coğrafi biliklərin inkişafında yeni bir mərhələ oldu. Öyrändìklärìnìzì tätbìq edìn 1. Amerikanın kəşfi 2. Avstraliyanın öyrənilməsi 3. İlk dünya səyahəti 4. Antarktidanın kəşfi 5. Cənub coğrafi qütbünə ilk səyahət 6. Hindistana dəniz yolunun kəşf edilməsi a) Qama b) X. Kolumb c) F. Bellinshauzen və M. Lazarev d) C.Kuk e) R.Amundsen və R. Skott f) F.Magellan Vasko da Sxemi dəftərinizə çəkin. Əlaqəni xətlərlə qurun. Xidməti olmuş səyyahlar Kəşflər C.Kuk __ materik olduğunu sübut etdi. __ ilk dəfə R.Amundsen və R.Skott tərəfindən fəth edilmişdir. Materiklər içərisində ən sonuncu __ kəşf olunmuşdur. AÇAR SÖZLÄR Avstraliya Antarktida Cənub qütbü Nä öyrändìnìz Xronoloji ardıcıllığı müəyyən edin. 1. Amerikanın kəşfi. 2. Hindistana su yolunun kəşfi. 3. Cənub qütbünün fəth edilməsi. 4. Antarktidanın kəşfi. 5. Avstraliyanın kəşfi. 6. İlk dünya səyahəti. Öyrändìklärìnìzì yoxlayın Öyrändìklärìnìzì yoxlayın Y eni Kaledoniya Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|