Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil
Yüklə 3,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
63 - məhsulun texniki səviyyəsini və keyfiyyətini ən yaxşı ölkə və xarici nümunələrin səviyyəsinə qədər qaldır- malı; - ehtiyatın təminatı və istehlakçıların sorğusu nöq- teyi-nəzərindən məhsulun keyfiyyətinin yüksəldilməsi üz- rə iqtisadi baxımdan optimal tapşırıqların müəyyən edil- məsi; - müxtəlif ölçülü tiplər sırası üzrə optimallaşdırılma yolu ilə buraxılan məhsulun strukturunu təkmilləşdirməli; - sertifıkasiya olunmuş məhsulların buraxılışını artırmalı; - artıq buraxılmaqda olan məhsulun ayrı-ayrı istehlak xüsusiyyətlərini (möhkəmliyini, uzunömürlüyünü, qənaət- cilliyini və s.) yaxşılaşdırmalı; - mənəvi baxımdan köhnəlmiş və rəqabət qabiliyyət- liliyi olmayan məhsulların istehsalını vaxtında azaltmalı, yaxud onları istehsaldan çıxarmalı; - yüksək keyfiyyətli məhsulun buraxılışını artırmalı; məmulatların material tutumunu azaltmalı, fondverimini yüksəltməli; - standartların, texniki şərtlərin və digər normativ sənədlərin tələblərinə ciddi riayət olunmasını təmin et- məli, vaxtında yeni işlənib hazırlanmış standartları tətbiq etməli və köhnələri yenidən nəzərdən keçirməli; - verilmiş keyfiyyət səviyyəsinə nail olunmasını təmin edən konkret tədbirləri işləyib hazırlamalı və həyata keçirməli; - istehsalın iqtisadi səmərəsini və keyfiyyəti yaxşı- laşdırılmış məhsuldan istifadə olunmasını artırmalı. 64 Məhsulun keyfiyyətinin planlaşdırılmasımn mühüm (vacib) prinsipləri aşağıdakılardan ibarətdir: - müəssisə məhsulunun rəqabət qabiliyyətliyinin daim yüksəldilməsindən irəli gələn fasiləsizlik nəticəsində key- fiyyətin planlaşdırılmasına tək-tək hal kimi deyil, məhsulun keyfiyyətinin yüksəldilməsi üzrə planların tərtib edilməsinin daim bərpa olunan prosesi kimi baxılır; - planlaşdırmada elm və texnikanın ən yaxşı nailiy- yətlərini, perspektiv standartların tələblərini, bazarın (həm mövcud, həm də perspektiv), tələbatını nəzərdə tutan elmi planların işlənib hazırlanmasını; - qənaətcilliyi. Həmin prinsipin mahiyyəti bundan ibarətdir ki, planlar məqsədə nail olmağın maksimum sə- mərə əldə etməyə imkan verən yolunu nəzərdə tutmalıdır, planın tərtib olunmasına edilən məsrəflər isə ondan çox olmamalıdır; - planlı fəaliyyətin koordinasiyası və inteqrasiyası. Planlı fəaliyyətin koordinasiyası «üfüqi xətt üzrə», yəni eyni səviyyəli bölmələr arasında, inteqrasiya isə - «şaquli xətti üzrə», yəni yuxarı və aşağı bölmələr arasında baş ve- rir. Nəticədə keyfiyyətin firmadaxili planlaşdırılması la- zımi tamlıq və vəhdət müəssisənin fəaliyyətinin bütün cə- hətlərinin keyfiyyət üzrə planlarda əlaqələndirilməsini (yeni texnikanın yaradılmasını, standartların tətbiqini, is- tehsal həcminin artırılmasını və s.) nəzərdə tutan komp- lekslik əldə edir. Planlaşdırmanın kompleksiliyi o deməkdir ki, son məhsulun keyfiyyətinin yüksəldilməsi üzrə tapşırıqlar müəssisənin təsərrüfat partnyorlarının göndərdikləri xam- malın, materialların, yarımfabrikatların, komplektləşdirici 65 məmulatların, ehtiyat hissələrinin və son məhsulun digər komponentlərinin keyfiyyətinin yüksəldilməsi üzrə planla- rı ilə əlaqələndirilməlidir. Keyfiyyətin planlaşdırılması prinsiplərinin həyata keçirilməsi bəzi qayda və tələblərdən istifadə olunmasına kömək göstərir. 1) idarəetmə səviyyələrinin əlaqəsi aşağıdakı tərzdə həyata keçirilir: - «yuxarıdan aşağıya» planlaşdırılma (planın detal- laşdırılması, müfəssəl təsviri); - «aşağıdan yuxarıya» planlaşdırılma (planın birləş- dirilməsi (iriləşdirilməsi) - plana əlavələr edilməsi barədə təkliflər); - plansız iş (keyfiyyətin təmin edilməsi və yüksəldil- məsi üzrə funksiyaların tam ötürülməsi (göndərilməsi); - nəticə zonasında planlaşdırılma (qismən ötürülmə (göndərilmə). 2)Təqvimlə əlaqələndirilmə (planın həyata keçiril- məsinin təqvim müddətlərinin müəyyən olunması) aşağı- dakı variantlardan birinin seçilməsi yolu ilə həyata keçirilir: - təqvim intervalları (fasilələri) üzrə keyfiyyət həcmli planlaşdırılma; - işlərin tamamlanması tarixləri üzrə (xüsusi nöqtələr üzrə)ciddi planlaşdırılma; - işlərin növbəliyinin sərbəst planlaşdırılması. 3)Planlaşdırma dairəsinin uzadılması – planlaşdırıl- manın vaxt intervalı (fasilələri): - bir interval üçün planlaşdırılma (diskret planlaşdı- rılma); 66 - dəyişən (qeyri-sabit) planlaşdırma (planlaşdırma dairəsi hesabat müddətindən çoxdur); - qalıq planlaşdırma (get-gedə azalan plan dairəsi); - qıvraq planlaşdırma (plan dairəsi seçilmək şərti ilə); 4) Gələcək planın tərtib edilməsinə bundan qabaqkı nəticənin təsiri: - «sıfırdan» planlaşdırma keçmiş öhdəliklər itir, (qüvvədən düşür); - «qayıdış» planlaşdırılması (keçmiş öhdəliklər qalır). 5) Planlaşdırılma zamanı dəyişən birinciliyin ayrıl- ması: - sifarişlər üzrə planlaşdırılma; - məhsul qrupları üzrə planlaşdırılma; - iqtisadi-texniki göstəricilər üzrə planlaşdırılma; - kombinə edilmiş planlaşdırılma (artıq məhsulla iş). 6) Planlaşdırılma obyektləri arasında əlaqə (rabitə): - «zəif cəhət üzrə» («məhdud yer üzrə») planlaşdırılma; - «çıxışdan girişə kimi» planlaşdırılma; - «girişdən çıxışa qədər» planlaşdırılma; - məhsul vahidlərinin ardıcıl «nəql olunması». 7)Planlı işin təşkilinin prinsipləri: - planlı fəaliyyətin ixtisaslaşdırılması; - planlaşdırılma proseslərinin və planın təshihinin bölünməsi; - normativ planlaşdırılmanın və təqvim müddətləri ilə planın əlaqələndirilməsinin bölünməsi; - kompüter sistemi vasitəsilə plan işçilərinin qarşılıq- lı əlaqələri; - planlaşdırılmanın müəssisənin vahid struktur üfüqü (müstəvisi) kimi həyata keçirilməsi. Yüklə 3,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|