Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil
Yüklə 3,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
196 məsi; keyfiyyət üzrə məqsədli proqramların yerinə yetiril- məsinin təminatı; • Kİ üzrə əmr və sərəncamlar; beynəlxalq, Dövlət standartlarının və texniki şərtlərin tələblərinin yerinə yeti- rilməsinin təminatı; normativ-texniki və normativ-metodi- ki sənədlərin və keyfiyyətin idarə edilməsi və təmin olun- ması üzrə qərarların tələblərinin icrasına nəzarət. Təşkilati-tapşırma metodlarının tətbiqi müxtəlif sta- tuslu sənədlər toplusunun yaradılmasını nəzərdə tutur. Bu zaman hər bir sənədin məzmununun keyfiyyətinə son də- rəcə sərt tələblər qoyulmalıdır. Əks halda Kİ üzrə qeyd olunan metodlar idarəetmə təcrübəsində tam reallaşa bil- məz. Kİ üzrə sənədlərə qoyulan tələblər aşağıdakılardır: • informasiyanın şərhində məntiqi ardıcıllıq və də- qiqlik; • birmənalı şərh olunmanı təmin etmək üçün ifadələ- rin sadəliyi, konkretliliyi və dəqiqliyi; • sübut və dəlillərin inandırıcı olması; • informasiyanın səlisliliyi, ifadəli olması; • kifayətlilik və əsaslılıq; • kiçik həcm: • az dəyişkənlilik (stabillik); • keyfiyyətli ifadə tərzi. Keyfiyyət sahəsində siyasət Kİ-nin mühüm tərkib hissəsidir. Kİ-nin təşkilati-tapşırma metodu istifadə edilər- kən sənədləşmədə bu sənəd birinci olmalıdır. O da yüksək menecerlər qrupunun keyfiyyət sahəsində siyasətin apa- rılmasına görə məsuliyyəti öz üzərinə götürməsi zərurəti ilə əlaqədardır. Keyfıyyət sahəsində müəssisənin siyasəti formalaş- dırılarkən ona qoyulan tələblər nəzərə alınmalıdır: 197 -rəhbərlik tərəfindən o, yazılı şəkildə müəyyənləşdi- rilməli və birinci rəhbər tərəfındən imzalanmalıdır; -müəssisənin digər istiqamətlərdəki fəaliyyəti ilə uz- laşdırılmalıdır; -rəhbərlik keyfiyyət sahəsində siyasətin kollektivin hər bir üzvü tərəflndən başa düşülməsini təmin etməli və bu siyasəti həyata keçirməlidir; -bu siyasət elə formalaşdırılmalıdır ki, yalnız buraxı- lan məhsulun keyfıyyətinə yox, əmək kollektivinin hər bir üzvünə də təsir etsin. Keyfiyyət sahəsində siyasəti ifadə edən sənəd qısa, sadə, asan başa düşülən, yadda qalan ol- malı, hər bir işçinin əməyinin keyfiyyətinə qoyulan tələb- ləri əks etdirməlidir. Mahiyyət etibarı ilə məhsulun keyfıyyəti sahəsində o siyasət məqbul sayıla bilər ki, bir sıra suallara müsbət ca- vab versin: o qısadırmı, müəssisə kollektivinin hər bir üz- vünə aiddirmi; burada işin keyfiyyətinə standartlar (tələb- lər) müəyyənləşdirilmişdirmi; tədarük olunan məhsulun keyfiyyətinin bütün cəhətləri əhatə olunmuşdurmu (bu sual həm də məhsulun tədarük müddətlərinə, qiymətinə, müəssisənin fəaliyyət nəticələrinin, xidmətlər də daxil ol- maqla keyfiyyətinə aid edilməlidir); keyfiyyət sahəsində siyasət müəssisənin birinci şəxsi tərəfindən imzalanmış- dırmı. Keyfıyyət sahəsində xarici ölkələrin təcrübəsində formalaşan siyasət yuxarıda göstərilən sualların çoxuna cavab verir. Məsələn, İBM korporasiyasının prezidenti tə- rəfindən imzalanmış keyfiyyət sahəsində siyasətdə belə bir ifadə vardır: «Biz öz sifarişçilərimizə qüsursuz, rəqabət qabiliyyətli malları və xidmətləri müəyyənləşdirilən müd- 198 dətdə dəqiq göndərəcəyik». Bu bəyanatın təhlili göstərir ki, o; • korporasiyanın hər bir işçisinə ünvanlanmışdır; • keyfıyyət səviyyəsinin göstəricilərini dəqiq müəy- yən edir; • keyfiyyətin bütün cəhətlərini, o cümlədən qiyməti, tədarük və icraetmə müddətlərini əhatə edir: • korporasiyanın birinci şəxsi tərəfindən imzalanmış- dır. Yuxarıda göstərildiyi kimi, keyfiyyətin idarə edilmə- sində sosial-psixoloji metodlar da tətbiq edilir. Sosial-psixoloji metodlara aşağıdakılar daxildir: • kollektivin hər bir üzvünün, ümumilikdə, kollek- tivin təşəbbüskarlığın və yaradıcı fəaliyyətinin artırılması, keyfiyyətin yaxşılaşdırılması və idarə edilməsinin təkmil- ləşdirilməsinə yönəldilməsi, həmçinin intizamın, məsuliy- yətin möhkəmləndirilməsi üsulları; • yüksək keyfiyyətin əldə olunmasına maddi həvəs- ləndirmə formaları; • kollektivdə psixoloji iqlimin yaxşılaşdırılması qay- daları. Buraya münaqişələrin aradan qaldırılması üsulları, psixoloji cəhətdən qarşılıqlı uyğunlaşmanı təmin etmək üçün əməkdaşların seçilməsi və yerləşdirilməsi üsulları daxildir; • keyfıyyətin təmin edilməsində əmək kollektivinin hər bir üzvünün psixoloji xüsusiyyətlərinin nəzərə alınma- sı üsulları; • müəssisədə tələb olunan keyfiyyətin təmin edilməsi ənənələrinin qorunub saxlanması və inkişaf etdirilməsi üsulları; 199 • kollektivin hər bir üzvünün keyfiyyətin idarə edil- məsinə cəlb olunması qaydaları. Beləliklə, sosial-psixoloji, metodlar əmək kollekti- vində sosial-psixoloji proseslərin gedişinə təsir edə bilən faktorlardan istifadəyə əsaslanır və keyfiyyət sahəsində qarşıya qoyulmuş məqsədə çatmağa xidmət edir. 9.3. Keyfiyyətin idarə edilməsi prosesinin planlaşdırılması Məhsulun keyfiyyətinin planlaşdırlması dedikdə, ve- rilmiş anda və ya verilmiş zaman kəsiyində tələb olunan keyfiyyət göstəriciləri ilə buraxılış üzrə əsaslandırılmış məsələlərin bərqərar olunması başa düşülür. Keyfiyyətin yüksəldilməsinin planlaşdırılması daxili və xarici bazarın tələbatlarının proqnozlaşdırılmasına, elmi cəhətdən əsas- landırılmasına söykənməlidir. Bu zaman keyfiyyətin yük- səldilməsinin planlarının düzgün əsaslandırılmasında məh- sulun istismarı nəticələri haqqında informasiyanın ümumi- ləşdirilməsi və təhlili böyük rol oynamağa başlayır. Keyfiyyətin yükəldilməsinin planlaşdırılması fəaliy- yəti, məmulatın həyat silsiləsinin müxtəlif idarəetmə sə- viyyələrində və mərhələlərində layihələndirmə, istehsal və istismar da daxil olmaqla, həyata keçirilməsi sayəsində tə- min edilir. Keyfiyyətin artırılması planları zəruri maddi, maliyyə və əmək resursları ilə təmin edilməli, keyfiyyətin yüksəldilməsi üzrə planlaşdırılan göstəricilər və tədbirlər isə iqtisadi səmərəliliyin hesablamaları ilə dəqiq əsaslandı- rılmalıdır. Məhsulun keyfiyyətinin planlaşdırılmasının əsas mə- sələləri siyahısına aşağıdakılar daxildir: Yüklə 3,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|