Dərslik baki-2017 s giriş. Мящсулдар лайларын чирклянмясинин гаршысынын алынмасы 4

P_x.iz.=10^-6·ρ_m·z; h
P_x.iz.=10^-6·[ρ_m·z-ρ_b(z-H); H ≤ z ≤ L və h ≤ z ≤ L

-Sementləmə aparılmış sahədə xarici izafi təzyiqin təyin edilməsi:

P_x.iz.=P_xz-10^-6ρ_b(z-H); h>H

Quyunun mənimsənilməsində xarici izafi təzyiqin hesablanması:

-sementlənməmiş sahədə:

P_x.iz.h=10^-6[ρ_m·h-ρ_su(h-H)]

-sementlənmiş sahədə:

P_x.iz.L=[P_L-10^-6·1,0·10⁴(L-H)]

Quyuda istismar qurtardıqdan sonrakı xarici izafi təzyiqin təyin edilməsi:

-sementlənməmiş sahədə:

P_x.iz.h={10^-6[ρ_m·h-ρ_n(h-H)]}

-sementlənmiş sahədə:

P_x.iz.L=P_xL-10^-6·ρ_n(h-H)

Daxili izafi təzyiq xarici və daxili təzyiqlərin müəyyən andakı fərqləridir:

P_d.iz=P’_dz-P_xz

burada, P’_dz – kəmər hermetikliyə yoxlanılan zaman daxili təzyiqdir.

-Kəməri hermetikliyə yoxlanılan zaman daxili təzyiqi

P’_dz=1,1P_da+10^-6·ρ_s.m.·z

-Daxili izafi təzyiq sementlənməmiş sahədə (0 ≤ z ≤ h) aşağıdakı kimi hesablanır:

P_d.iz=1,1P_da-10^-6 ·(ρ_m-ρ_s.m)z; 1,1P_da ≥ P_ℓ

P_d.iz=P_ℓ-10^-6 ·(ρ_m-ρ_s.m)z; 1,1P_da < P_ℓ

-Sementlənmiş sahədə:

P_d.iz.L=P_d.iz.a+10^-6·ρ_s.mL-P_ℓ

İzafi təzyiqləri hesabladıqdan sonra daxili izafi təzyiqlər epürü qurulur. Sonra isə quyuya buraxılacaq boruların öz çəkisindən yaranan oxboyu qüvvələr hesablanır.

17Tamponaj sementləri və onların hazırlanması texnologiyası.

Tamponaj məhlulunun keyfiyyətinə nəzarət

Neft və qaz quyularında aparılan sementləmənin keyfiyyəti tamponaj məhlulunun fiziki-kimyəvi xüsusiyyətləri ilə müəyyən edilir. Tamponaj məhlulunun əsas xüsusiyyətləri olan bərkimə vaxtı, qatılaşma vaxtı, axma qabiliyyəti, sıxlığı və s. əsas götürərək nizamlamağı bacarmaq qabiliyyəti qəzasız aparılan sementləmənin əsasıdır.

Sement məhlulu dispers sistem olduğundan onun dayanıqlığının saxlanılması və bu dayanıqlığın sementləmə prosesi başa çatana qədər saxlanılması lazımdır. Sement məhlulunun dayanıqlığını artırmaq üçün məhlulun hissəcikləri arasındakı molekulyar cazibə qüvvəsini azaltmaq lazımdır. Bunun üçün sement məhluluna səthi aktiv maddə (SAM) əlavə edilməlidir. Sement məhlulunun stabilliyini saxlamaq üçünFXLS,SSB,KSSB, sulfanol, KQR və s. kimi SAM-dən istifadə olunur. Qəzasız olaraq yüksək temperatura malik olan dərin quyuların sementlənməsinibaşa çatdırmaq üçün sement məhlulunun stabilliyini tələb olunan vaxt müddətində sabit axlamaq lazımdır.

Tamponaj məhlulunun axma qabiliyyətini təyin edən AzNİİDN-in konusu