Dərslik «Əl-məHDİ (əc)»
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ QURAN TƏFSİRİ (Dərslik)
Yüklə 296,56 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- --------------------------------------------------------------------------- «ƏL-MƏHDİ (əc)» İSLAM MAARİF MƏDRƏSƏSİ
- ا ًساَب ِل َلْيَّللا اَنْل َع َج َو 10. “Biz gecəni (hər şeyi bürüyən) örtük etdik”.
- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ QURAN TƏFSİRİ (Dərslik)
- 11. “Gündüzü yaşayış və dolanışıq üçün çalışma vaxtı etdik”.
- 12. “Sizin başınızın üstündə yeddi (qat) möhkəm və sabit göy qurduq”.
- 13. “Olduqca parlaq və hərarətli bir çıraq (günəş) yaratdıq”.
--------------------------------------------------------------------------- «ƏL-MƏHDİ (əc)» İSLAM MAARİF MƏDRƏSƏSİ -
5
fərqlərə, o cümlədən; (rəng, soy, ruhiyyə və istedadlara) işarə edir. Bunların özü də Allahın qüdrət və əzəmət nişanələrindəndir. Sonrakı ayədə Allahın digər nemətlərindən olan yuxuya işarə edərək buyurur:
“Subat” sözü
(
ً تا َب ُس ا )
bir işin tətil edilməsi – istirahət mənasında işlədilir. Subat kəlməsi bu ayədə çox incə bir məqama işarə edir, belə ki, yuxu zamanı insanın ruhi və cismi fəaliyyətlərinin böyük hissəsi istirahət edir. Bu qısa müddətli tətil və fasilə bədən üzvlərinin istirahət etməsinə, yenidən qüvvə toplamasına, ruh və cismin güclənməsinə və insanın şadlanmasına səbəb olur. İnsan ömrünün üçdə bir hissəsinin yuxuda keçməsinə baxmayaraq, hələ də onun sirr və mahiyyəti lazımi qədər tanınmamışdır. Hətta məlum deyil ki, hansı amil insanın beyninin müvəqqəti olaraq fəaliyyətdən dayanmasına, gözlərinin yumulmasına səbəb olur. Buna baxmayaraq, yuxunun insan həyatında və onun sağlamlığında böyük rolu danılmazdır. Buna görə də psixoloqlar ilk növbədə xəstələrinin yuxu məsələsini –proqramını tənzimləməyə çalışırlar. Təbii və normal şəkildə yatmayan insanlar bir sıra problemlərlə qarşılaşırlar. O cümlədən: yorğunluq, narahatlıq, əsəb gərginliyi, qəmgin olmaq, solğunluq və s. Amma qaydasında yatanlar yuxudan şad, enerjili qalxırlar. Normal bir yuxudan sonra mütaliə etmək çox faydalı olur. Belə yuxudan sonra insan elmi və fikri işlərində müvəffəqiyyətə daha tez nail ola bilir. Bütün bunların hamısı yuxunun insan həyatındakı böyük rolunu və əhəmiyyətini çatdırır.
Uyğun ayəyə əsasən, gecə yer üzərinə və onda yaşayan bütün varlıqlar üçün libas və örtük mənasındadır. Gecə, həyatın yorucu fəaliyyət və çalışmalarını məcburi şəkildə tətil edir, sakitlik və istirahət səbəbi olan qaranlığı onlara hakim edir. Nəticədə yorğun ruh və bədənlər istirahət edir, yenidən şad və təravətli olurlar. Bunlardan əlavə, gecə özünün qaranlıq pərdəsini dünyaya yaymaqla, günəşin şüaları, nuru da çəkilir. Əgər günəş mütəmadi olaraq dünyaya nur saçaraq şüalarını yaysa, bütün bitkilər yanar, heyvanlar tələf olar və artıq yer üzündə yaşamaq imkansız olar. Ona görə də, Qurani-kərim dəfələrlə bu məsələyə toxunaraq buyurur:
4
Gecənin mənəvi faydaları da vardır: Gecə namazı qılmaq, Allah-taala ilə razü-niyaz etmək, ondan bağışlanmaq diləmək və s. ا ً شا َع َم َرا َ ه َّ نلا ا َ ن ْ ل َع َ ج َو
4 “Qəsəs” surəsi, ayə 72.
--------------------------------------------------------------------------- «ƏL-MƏHDİ (əc)» İSLAM MAARİF MƏDRƏSƏSİ -
6
Gündüzün özü də İlahi tərəfindən böyük və misilsiz bir nemətdir. İnsanı hərəkətə gətirir, çalışmaq hissi yaradır. Bitkilər, heyvanlar günəşin nuru sayəsində inkişaf edir və böyüyür. Gecə ilə gündüzün bir-birini əvəz etməsi, onlarda olan dəqiq və tədrici dəyişikliklər Allah-taalanın yaradılış aləmindəki nişanələrindəndir. Eyni zamanda, onların bu hərəkətləri insanların yaşayışını tənzimləmək üçün təbii bir təqvim hesab olunur. Sonrakı ayə göylərin yaranmasına işarə edərək buyurur: ا ً دا َ د ِش ا ًعْب َس ْم ُك َ ق ْو َ ف ا َ ن ْي َ ن َ ب َو 12. “Sizin başınızın üstündə yeddi (qat) möhkəm və sabit göy qurduq”. “7” rəqəmi burada “çoxluq” və “mübaliğə”ni çatdırır, çoxlu səma qatlarına, planet və qalaktikalara və yaxud da yer ətrafında olan çoxsaylı hava qatlarına işarə edir. Bu hava qatları zahirdə nazik və zərif olmasına baxmayaraq, o qədər möhkəmdir ki, yer kürəsini göydən gələn səma daşlarından, meteroidlərdən qoruyur. ا ً جا َّ ه َو ا ً جا َ ِ سِ ا َ ن ْ ل َع َ ج َو 13. “Olduqca parlaq və hərarətli bir çıraq (günəş) yaratdıq”. “Vəhhac” kəlməsinin mənası alovdan yüksələn “nur” və “hərarət”dən ibarətdir. Bu iki xüsusiyyətin Günəş üçün qeyd olunması, bütün maddi dünyanın əsasını təşkil edən iki böyük nemətə – nur və istiliyə işarə edir. Günəşin nuru təkcə insan dünyasını, yer kürəsini və günəş mənzuməsini işıqlandırmır, əksinə bütün canlı varlıqların inkişafında böyük rol oynayır. Onun istiliyi insan, bitki və heyvanların həyatında birbaşa təsirlər qoyur. Bunlardan əlavə, buludların yaranmasının, küləyin əsməsinin, yağışın yağmasının əsasını təşkil edir. Günəş ultra bənövşəyi şüaları nəticəsində yer üzündəki mikrobları məhv edir. Əgər bu şüalar olmasaydı, müxtəlif xəstəliklər yaranardı, yer kürəsi böyük bir xəstəxanaya çevrilər və qısa bir müddət ərzində yer üzündə canlı varlıqların kökü kəsilərdi. Günəş öz sağlam, havayı, daimi və uyğun fasilədən (həddindən artıq yandırıcı və soyuq olmadan) nurunu bizim ixtiyarımızda qoymuşdur. Əgər günəşdən alınan enerjinin qiymətini digər enerji mənbələrinin qiyməti ilə müqayisə etsək, çox böyük bir rəqəm fərqi yaranar. “Ulduzlar dünyası” kitabının müəllifi Anne Terry White yazır: –Əgər qərar olsaydı, günəşdən alınan havayı istilik və nur üçün pul ödənilsin, yer üzünün insanları hər saat üçün 1.750.000.000 dollar pul ödəməli olardı. (İndi siz müqayisə edin, 1gun, 1 ay və 1 il nə qədər olardı.) Günəşin Yer kürəsindən neçə dəfə böyük olması barədə fikir ayrılığı vardır: 1.300.000 dəfə böyükdür. 437.437 dəfə böyükdür. 300.000 dəfə böyükdür. Onun yer ilə məsafəsi 150.000.000 km-dir. Günəşin xarici səthinin hərarəti 6.000, daxili hərarəti isə 20 milyon dərəcə ehtimal olunur. Yüklə 296,56 Kb. Dostları ilə paylaş:
|