Dərslik kimi tövsiyyə edilir. B a k I 1 6

MÜASİR İNFORMASİYA SİSTEMLƏRİNİN İDARƏ OLUNMASI 
 
 
 ___________________________ 46 ____________________________ 
MODELLƏRƏ ƏSASLANAN QƏRAR QƏBULUNU 
DƏSTƏKLƏYƏN SİSTEMLƏRİN ALTSİSTEMİ 
 
Modellər  həmişə,  hətta  informasiya  (kompüter) 
texnologiyalarına qədər də qərarın hazırlanması və qəbulunda 
əsas rol oynamışdır. Güclü informasiya texnologiyaları instru-
mentlərinin meydana çıxması qərar qəbuluna dəstəyi daha da 
möhkəmləndirmişdir.  Qərar  qəbulu  üçün  dəstək  verən 
modellərə  ənənəvi  statistik,  balans  və  optimallaşdırma 
modelləri nümunədir. Biznes-planların tərtibində və mürəkkəb 
işlər  ardıcıllığının  icrasında  qraf  modelləri  tətbiq  edilir.  Bu 
sistemlərin  əsas  vəzifəsi  proqnoz  qiymətləri  əsasında  qərar 
variantları  hazırlamaqdan  ibarətdir.  Həm  mikrosəviyyədə 
(Qiymətlərin  və  satışın  səviyyələrini,  istehsalın  həcmini  təsvir 
edən  modellər),  həm  də  makrosəviyyədə  (Sahələrin  inkişafı 
ssenariləri  əsasında  bütövlükdə  milli  iqtisadiyyatı  təsvir  edən 
modellər) qərar qəbulu üçün modellər qurmaq mümkündür. 
Model  tiplərindən  asılı  olaraq  müxtəlif  paketlər  tətbiq 
edilir.  Məsələn,  statistik  modellər  üçün  SAS  və  SPSS  kimi 
dünyada məşhur paketlər, optimallaşdırma məsələlərinin həlli 
üçün GAMS paketi və s. mövcuddur.