Dərslik kimi tövsiyyə edilmişdir. B a k I 1 Redaktoru: Rəy verənlər Dizayner: Naşir
Yüklə 2,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
E L E K T R O N B I Z N E S verilənlərin emalı və saxlanması məntəqələri dəqiq müəyyən edilməlidir. Təqdim edilən həllin strukturlaşdırılması prosesi əsas funksiyaların istifadəçiyə vizual təqdimatı üzrə bütün təməl qaydaları və formaları əhatə etməlidir. İdarəedici həUər^ yuxarıda qeyd edildiyi kimi, verilmiş elektron biznes həlli üçün lazım olan bütün prosesləri, normativ aktları, direktivləri, təqdim edilən həllin tətbiqi və reallaşdırıl- masına cəlb edilmiş menecerlərin rolunu və məsuliyyət səviyyəsini təsvir edir. İdarəedici həllin tərkibində təyin edilən proseslər içərisində informasiya prosesləri daha vacibdir. Elektron biznes sferasında həllin informasiya təşkiledicisi xüsusi rol oynayır. Buna görə də informasiya axınlarının, bu axınların idarə edilməsinin metod və vasitələrinin təsviri olduqca vacibdir. Təqdim edilən həlli xarakterizə edən aşağıdakı proseslərin lazımi dərəcədə xırdalaşdırılmış ətraflı təsviri zəruridir: • Xarici mənbələrdən seçib daxil edilməsini reallaşdıran texnoloji zəncirlər; • İstifadəçiyə təqdim edilən informasiyanın formalaşdırılması üçün nəzərdə tutulan texnoloji zəncirlər; • Kritik İnformasiyanın kontrol nüsxələrini yaratmaq və dağılmış informasion infrastrukturun bərpası üçün olan texnoloji zəncirlər də daxil olmaqla, informasiyanın saxlanmasını xarakterizə edən proseslər; • Xarici infrastrukturdan daxil olan İnformasiyaya əlçatanlıq və təqdim edilən qərarın İcrası ilə müxtəlif formalarda məşğul olan müəssisə işçilərinin informasi 3 4 E L E K T R O N B İ Z N E S yaya əlçatanlığı da daxil olmaqla, informasiyaya əlçatanlığı xarakterizə edən proseslər; • Reallaşdırılan həllin cari vəziyyətini xarakterizə edən informasiyanın yığılması və emalı, o cümlədən, audit prosesləri; •Təşkilatın işçi heyətinin hazırlanması və hazırlanma səviyyəsinin idarə edilməsi prosesləri; •Təqdim edilən həllin tətbiq edildiyi mühitin vəziyyətini və dəyişilmə meyllərini xarakterizə edən analitik materialların hazrlanması prosesləri. Proseslərin təsviri o dərəcədə ətraflı olmalıdır ki, proseslərin mahiyyəti başa düşülsün. Aşağıdakıları təsvir edən informasiya təqdim edilməlidir: • Proseslərin aiqoritmiəri və onların icra edilməsi vaxtları; • Proseslərin bir-birindən asılılığı, informasiya əlaqələrinin və idarəedici təsirlərin reallaşdırılması mexanizmləri; • Prosesin reallaşdırılması keyfiyyəti üçün əhəmiyyətli olan idarə edilən və edilməyən parametrlər. İdarəedici həllin vacib elementi biznes-proseslərin bütün gerçək və potensial iştirakçılarının hüquq və məsuliyyət dərəcələrinin təsvirini də əhatə edən rolların formal təsvirindən ibarətdir. Elektron biznes sferasına elektron biznesin təhlükəsizliyinin idarə edilməsi prosesləri, o cümlədən, təhlükəsizlik siyasətində nəzərdə tutulan tədbirlərin görülməsi üçün cavabdeh olan və zəruri qayda və biliklərə yiyələnmiş təhlükəsizlik menecerlərinin mövcudluğu xarakterikdir. Müxtəlif proseslərin reallaşdırılması zamanı rolların və məsuliyyətlərin bölünməsi prosesində zəruri normativ aktları rəhbər tutulmalıdır. Elektron biznes sferasında fəaliyyətin müəyyən hissəsi qanunvericiliklə tənzimlənir, nisbətən xüsusi 3 5 E L E K T R O N B I Z N E S məsələlər, məsələn, firmadaxili informasiyanın alınması və istifadə edilməsi qaydası rəhbərliyin müvafiq qərarına əsasən müəyyən edilir. Qeyd edək ki, biznes-proses qaydalarının və iştirakçılarının vəzifələrinin dəqiq təyin edilməməsi elektron biznesin təhlükəsizliyi sahəsindəki pozuntularla bağlı insidentlərin araşdırılması (təhqiq edilməsi) zamanı çıxılmaz situasiya yaradır. Biznes partnyora yönəlik idarəedici həlidə bəzən həllin reallaşdırılması prosesində qarşılıqlı fəaliyyət göstərən işçi heyətinin ixtisas səviyyəsinin yoxlanması texnologiyası da nəzərdə tutulur. Məsələn, belə yoxlamanın autsorsinq zamanı kənar firmaların hər hansı funksiyalarına tətbiqi nəzərdə tutula bilər. Verilənlərin elektron mübadiləsi zamanı tətbiq edilən formatlar və informasiya resurslarına müraciət texnologiyaları ilə bağlı həllər adətən qarşılıqlı fəaliyyət göstərən təşkilatların səlahiyyətli nümayəndələri tərəfindən bağlanan müqavilələrlə reqiamentləşdirilir. Texnoloji həllər^ yuxarıda qeyd edildiyi kimi, tələb olunan sistemlərin, proqram əlavələrinin və təşkilatdaxili instrumentlərin, xarici informasiya mənbələri və cəlb edilmiş partnyorlarla qarşılıqlı fəaliyyəti həyata keçirən interfeys standartlarının birmənalılığını və səmərəliliyini təsvir edir. Yüksək dərəcədə standartlaşdırma biznesin avtomatlaşdırılmış sistemi üçün lazım olan texniki müşayiəti sadələşdirir və ucuzlaşdırır. Bununla yanaşı, çox hallarda elektron biznes təşkilatın mövcud informasiya infrastrukturuna əsaslanan ənənəvi biznesin genişləndirilməsi kimi mövcud olur. Odur ki, texnoloji həll hazırlanarkən bu cəhət nəzərə alınmalıdır. Texnoloji həll təsvir edilərkən aşağıdakılar təyin edilməlidir: 3 6 E L E K T R O N B İ Z N E S • Sistemin arxitekturası; • İstifadə edilən proqram-aparat platformaları və instrumentləri; • Müştərilərin sistemin informasiyasına əlçatanlığı vasitələri. Texnoloji həllin nisbətən ən mürəkkəb hissəsi sistemin arxitekturasıdır. Arxitektura həlli müəssisənin kiberfəzada bütün sonrakı iqtisadi fəaliyyətinin texniki təməlini yaratmaq arzusu ilə mövcud verilənlər bazası və İnformasiya texnologiyalarının İnteqrasiya edilməsi zərurətinin ağlabtan kompromisi olmalıdır. Məsələnin mürəkkəbliyi orasındadır ki, avtomatlaşdırma sahəsində mövcud olan texniki həllər, bir qayda olaraq, qapalı idi və açıq informasiya infrastrukturlarına çıxışı yox idi. İnternetdə təmsil olunmağa yönəlik həllərə keçilməsi yaradılan sistemin etibarlılığı və təhlükəsizliyinin təmin edilməsi sahəsində prinsipcə tamamilə yeni həll səviyyəsi tələb edir. Bundan əlavə, təklif edilən arxitektura həlli həm də İnternet şəbəkəsinin standartlarına uyğun olmalıdır. Buna görə də sistemin xarici istifadəçiləri üçün nəzərdə tutulan informasiyanın daxili informasiya resursları formatlarından informasiya serverlərinin standart formatlarına transformasiya edilməsi şəffaf, yəni istifadəçinin nəzərinə çarpmayan şəkildə həyata keçirilməlidir. İstifadə edilən proqram-aparat platformaları və instrumentləri texnoloji amillərlə deyil, əsasən iqtisadi amillərlə təyin edilir. Hal-hazırda elektron biznesin müşayiət edilməsi üçün proqram-aparat platformalarının geniş spektri mövcuddur. 3 7 Yüklə 2,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|