E L E K T R O N
B I Z N E S
Hər bir kompüter rc/y/Pşəbəkəsində üç səviyyəli ünvana malikdir.
l.Şəbəkə düyününün lokal ünvam həmin düyünün daxil olduğu ayıca
şəbəkənin qurulduğu texnologiya ilə təyin edilir. Lokal şəbəkəyə daxil
olan düyünlər üçün bu, şəbəkə adapterinin və ya marşrutizator
portunun ünvanıdır (Bu, əslində, MAC-mvar\ adlanır, məsələn, 11-
A0-17-3D-BC-01). Bunlar avadanlıq istehsalçıları tərəfindən təyin edilir
və təkrar olunmayan unikal ünvanlardır, çünki mərkəzləşdirilmiş
qaydada təyin olunurlar. Lokal şəbəkələrin bütün mövcud
texnologiyaları üçün A/>4C-ünvan 6 baytlıq formata malikdir: soldan
ilk 3 bayt avadanlığın istehsalçısının identifikatoru, növbəti 3 bayt isə
istehsalçının təyin etdiyi unikal ünvandır. Qlobal şəbəkəyə daxil olan,
X25 və ya frame relay texnologiyalarından istifadə edən düyünlər üçün
lokal ünvan qlobal şəbəkə inzibatçısı tərəfindən təyin edilir.
2.IP-ünvan. /iP-ünvan 4 baytlıq uzunluğa malikdir və adətən 4 ədəd
şəklində yazılır ki, bunların da hər biri müvafiq baytın 10-luq formada
(0-255 diapazonunda), nöqtə ilə ayrılmış yazılışıdır. Məsələn,
192.100.2.36 kimi. Bu ünvan şəbəkə səviyyəsində istifadə edilir. Bu
ünvan
şəbəkə
inzibatçısı
tərəfindən
kompüterlərin
və
marşrutizatorlann konfiqurasiya edilməsi zamanı təyin edilir.
7/2-ünvan 2 hissədən: şəbəkənin nömrəsindən və düyünün
nömrəsindən ibarət olur. Şəbəkə nömrəsi inzibatçı tərəfindən ixtiyari
şəkildə və ya İnternetin xüsusi bölməsinin {The internet Corporation for
Assigned Names and Numbers - ICANN) təklifi ilə təyin edilə biləndir
(Əgər şəbəkə İnternetin tərkib hissəsi kimi
1 3 6
E L E K T R O N B İ Z N E S
İşləyəcəksə). Hal-hazırda ICANN direktorlar şurasının sədri İnternetin
yaradıcılarından biri Vinton Serfdin Adətən İnternet xidməti
provayderlərl ünvanlar diapazonunu ICANN -dan alıb öz abonentləri
arasında paylayırlar. IP protokolundakı düyün nömrəsi düyünün lokal
ünvanından asılı olmyaraq təyin edilir. Düyün bir- neçə 7/^şəbəkəyə
daxil ola bilər. Bu halda düyün bir-neçə /Aünvana malik olmalıdır.
Beləliklə, /Aünvan ayrıca kompüteri və ya marşrutizatoru deyil, bir
şəbəkə birləşməsini (qovşağını) xarakterizə edir.
3.Simvof identifikatoru, məsələn,
www.msu.ru
. Bu identiflkator şəbəkə
inzibatçısı tərəfindən təyin edilir və bir-neçə hissədən: bölmənin
simvolik adından, təşkilatın adından və domenin adından ibarət olur.
Bu cür verilən ünvan DNS adlanır.
1 3 7
E L E K T R O N
B I Z N E S
Vinton Qrey Serf (ingiliscə Vinton Gray "Vint" Cert) 23 iyun 1943-CÜ
İldə Amerikada, Nyu-Heyven ştatında anadan olmuşdur. Hesablama
sistemləri nəzəriyyəsi sahəsində amerika alimi, TCP/IP protokolları yığını
(toplumu) yaradıcılarından biridir. 2004-cü ildə Alan Türlnq adına
mükafata layiq görülmüşdür. Elm aləmində çox vaxt onu "İnternetin
atası" adlandırırlar.
IP-ÜNVANDA SİMVOLLU ÜNVANLARIN TƏSVİRİ;
DNS XİDMƏTİ
DNS xidməti düyünün məlum simvol adı üzrə //^ünvanın avtomatik
axtarışı üçündür. DNS spesifikasiyası RFC 1034 və RFC 1035 standartları ilə
təyin edilmişdir. DNS /P-ünvanda kompüterlərin adlarını əks etdirən öz
cədvəllərinin statik konfıqurasiyalı olmasını tələb edir. DNS\ dəstəkləmək
üçün lazım olan cədvəllər İnternet xidməti provayderlərl ilə dəstəklənən
xüsusi serverlərdə saxlanır və emal edilir.
DNS protokolu tətbiqi səviyyənin xidmət protokoludur. Bu protokol
simmetrik deyildir. Bu protokolda £W5-serverlər və ZW5-müştərilər təyin
edilmişlər. PA(S-serverlər paylanmış VB- lərin bir hissəsini, yəni, simvollu
adların /AQpvgnlara uyğunluğu barədə məlumatı saxlayır. Bu VB İnternet
şəbəkəsinin inzibati domenləri üzrə paylanmış olur. DNS serverin
müştəriləri özlərinin inzibati domenlərinin DNS- serverinin //^ünvanını
bilirlər və IP protokolu üzrə sorğu göndərib bu sorğuya müvafiq IPürwan
qaytarmağı xahiş edirlər. D/VS-serverin /Aünvanı şəbəkə əməliyyat
sisteminin sazlanması zamanı təyin edilir.
1 3 8
E L E K T R O N
B I Z N E S
Sorğudakı məlumatlar Z?/VSserverin VB-sində saxlananlara
uyğundursa, həmin anda müştəriyə cavab göndərir, əks halda sorğunu
başqa domenin £WSserverinə göndərir. Bu Z?/V5-server sorğunu işləyə
bilirsə, işləyir, bilmirsə, başqa ZW5-serverə göndərir və s. Bütün
ZWSserverlər İnternet şəbəkəsinin domenlər iyerarxiyasına müvafiq
qaydada birləşdirilmişlər. Lazımi təsviri alana qədər müştəri bu serverlərdə
sorğu aparır. Müştəri kompüterləri cəldliyi və etibarlılığı yüksəltmək üçün
bir-neçə IP-ünvandan istifadə edə bilirlər.
DNS VB-si ağacşəkilli struktura malikdir. Bu struktur adların domen
fəzası adlanır. Burada hər bir domenin adı var və tərkibində başqa domenlər
yerləşə bilər. Domenin adı DNS VB-sində valideyn domenə nəzərən onun
vəziyyətini identifika- siya edir. Addakı nöqtələr domenin müvafiq
düyünlərini bir- birindən ayırır.
DNS VB-sində kök İnternetin ICANN mərkəzi tərəfindən idarə edilir.
Yuxarı səviyyə domenlər! ölkələr və ya ABŞ və Kanadaya aid təşkilat tipləri
üçün verilir. Bu domenlərin adları beynəlxalq ISO 3166 standartına uyğun
olmalıdır. Ölkə adları 2-3 hərflə işarə edilir. Təşkilat tipləri üçün aşağıdakı
adlardan istifadə edilir:
•
com - kommersiya təşkilatları (məsələn,
www.Dwcalobal.
coni):
•
tədris müəssisələri (məsələn,
www.stanford.edü
\:
•
gov- hökumət təşkilatları (məsələn,
vmw.niDc.ao\/))
•
org - qeyri-hökumət təşkilatları (məsələn, wvm.w3c.ora\.
•net - İnternet xidməti provayderləri (məsələn,
WWW,
internettradina.
ne(\.
1 3 9
Dostları ilə paylaş: |