5
böвük, qarşılıqlı təsir isə zəifdir. OНur ki, mШlОkullararası məsafə böyük olduqca
enerji mübadil
əsi də zəifləyir” kimi yazılması məqsədəuyğundur.
S
əhifə 41. “AraşНırma-1” bölməsində
“Nəticəni müzakirə edin”də hər iki
st
əkana eyni istilik miqdarı verilməsi qeyd edilmişdir. Bu düzgün deyil. Çünki hər iki
st
əkanda suyun temperaturları eyni olsa da, onların kütlələri müxtəlif olduğu üçün
veril
ən istilik miqdarı müxtəlif olacaqdır. Həmçinin şəkildə termometrlərin
göst
əriciləri də aydın verilməmişdir.
S
əhifə 42. “İstТlТk mТqНarı” mövzusunda sondan 2-ci abzasda
“Cismin
temperaturunu mü
əyyən qədər dəвТşНТrmək üçün tələb ШluЧaЧ ТstТlТk mТqНarı
h
əmin cismi təşkТl ОНən maddədəЧ asılıНır” cümləsinin “
Cismi qıгНırmaq üхüЧ
t
ələb oluЧaЧ istilik miqНarı (və ya soyuyarkəЧ aвrılaЧ istilik miqНarı) bu МismiЧ
kütl
əsindən, onun temperaturunun dəвişməsindən və cismi təşkil ОНən maddədən
asılıНır” kimi yazılması məqsədəuyğundur.
S
əhifə 43. “AraşНırma-2” bölməsində eyni yastı alüminium qabda
yerl
əşdirilmiş stəkanlarda temperatur eyni olmalıdır. Stəkanlarda olan maddələr fərqli
olduğundan onlara verilən istilik miqdarları da müxtəlif olacaq.
S
əhifə 44 və
48. Cədvəllərdə verilmiş
“Xüsusi istilik tutumu” və
“YaЧaМağıЧ
xüsusi yanma istiliyi
”nin təriflərinə “
ədədi qiymətcə” ifadəsi əlavə edilməlidir.
S
əhifə 45. “Diqqət!” hissəsində
“Q = cm (t
1
-t
2
)
” düsturu “Q = cm (t
2
-t
1
)
” kimi
yazılmalıdır.
S
əhifə 56. “AraşНırma”da
verilmiş
“Q
ver
=cm
2
(
-t
2
)
” düsturu “Q
ver
=cm(t
2
-
)
”
kimi
yazılmalıdır.
S
əhifə 76. 1-ci abzasda
“OЧlarıЧ вaraЧmasıЧa səbəb suyun tərkibində
h
əmТşə həll Шlmuş СavaЧıЧ və asılı bərk cisim hissəciklərТЧТЧ ШlmasıНır”
cüml
əsində verilmiş
“asılı bərk cisim hissəciklərinin” rolunun mövzuda tam olaraq
izah edilm
əməsi qaynama prosesinin şagirdlər tərəfindən mənimsənilməsində
ç
ətinlik yarada bilər.
S
əhifə 84. “Psixrometr” yarımbaşlığında
“OЧuЧ Тş prТЧsТpТ buбarlaЧaЧ
suвuЧ sШвumasıЧa əsaslaЧır” cümləsinin “
OЧuЧ iş priЧsipi suвuЧ buбarlaЧmasıЧa
gör
ə civənin (və ya spirtiЧ) sШвumasıЧa, Нaha НШğrusu – maddənin istidən
gОЧişlənməsinə (və ya soyuqdan sıбılmasıЧa) əsaslaЧır” kimi verilməsi tövsiyə edilir.
S
əhifə 113. Mövzunun izahında 4-cü abzasda
“AparılaЧ araşНırmaНaЧ məlum
ШlmuşНur kТ:
6
1) iki eyni cismi eyni parçaya sürtdükd
ə həmin cisimlər eyni növ elektrik
yükü il
ə elektriklənir;
2) eyni növ elektrik yükün
ə malik cisimlər bir-birini itələyir” fikirləri
“AraşНırma-1”ə uyğun deyil. Həmin bəndlər mövzunun izahından sonra verilmiş
“AraşНırma-2”yə uyğundur. Buna görə də, araşdırmaların yeri dəyişdirilməlidir.
S
əhifə 149. 2-ci abzasda
“BТrТЧМТ şərt bütün keçiricilərdə ödənir: metallarda
вükНaşıвıМılar – sərbəst elektronlar, məhlullarda isə - müsbət və mənfi ionlardır”
cüml
əsinin “
BiriЧМi şərt bütün keçiricilərdə ödəЧir: mОtallarНa вükНaşıвıМılar –
s
ərbəst elektronlar, elektrik cərəвaЧıЧı kОхirən məhlullarda isə -
müsbət və mənfi
iШЧlarНır” kimi yazılması tövsiyə edilir. Çünki heç də bütün məhlullar elektrik
c
ərəyanını keçirmir.
S
əhifə 153. 1-ci abzasda
“Təcrübələrdən məlum ШlmuşНur kТ, mТs ОlОktrШН
t
urşu Тlə kimyəvi reaksiyaya girdikdə ОlОktrШЧlarıЧı ТtТrərək müsbət yüklə
elektrikl
ənir” əvəzinə “
ElОktrШНlarla turşu məhlulu arasıЧНa gОНən kimyəvi
reaksiyalar n
əticəsində mənbənin qütblərindən biri müsbət, digəri isə mənfi yüklə
yükl
ənir” yazılması tövsiyə edilir.
S
əhifə 156. “Cədvəl 6.1”də
“Torpaqlama (Yerlə birləşНТrmə)” ifadəsindən
“Torpaqlama” sözü
çıxarılmalıdır. Çünki Fizika fənnində bu termin istifadə
edilmir.
S
əhifə 160. 3-cü abzasdan
“CərəвaЧıЧ kimyəvi təsirləri, bəzən isə istilik
t
əsiri heç də həmТşə müşaСТНə olunmur: məsələЧ, ОlОktrТkТ вaбşı kОхТrən mis
naqild
ən zəif cərəyan keçdikdə onda istilik təsiri hiss edilmir” cümləsi
çıxarılmalıdır. Çünki naqildən cərəyan axan zaman istilik ayrılması hər zaman
müşahidə olunur.
S
əhifə 162. “CərəвaЧ şТННəti və onun ölçülməsi” mövzusu üçün verilmiş
“AraşНırma - 1” mövzu ilə uzlaşmır. Çünki fərqli
lampalardan keç
ən cərəyan
şiddətinin müxtəlif olması yalnız onlar paralel birləşdirildikdə mümkündür. Odur ki,
bu araşdırmada lampaları ya paralel, ya da ayrı-ayrı birləşdirmək lazımdır.
S
əhifə 166. Сədvəldə elektrik gərginliyinə verilmiş tərif (“Elektrik
g
ərginliyi - elektrik sahəsinin iki nöqtəsТ arasıЧНa вüküЧ вОrНəвТşməsТ гamaЧı
görül
əЧ ТşТЧ СəmТЧ вüküЧ mТqНarıЧa ЧТsbətinə bərabər fiziki kəmiyyətdir”)
d
əqiq deyil. Burada cədvəldən əvvəl qeyd edilmiş tərif (“Vahid yükü elektrik
sah
əsinin iki nöqtəsТ arasıЧНa hərəkət etdirmək üçün elektrik sahəsinin gördüyü
Тş saСəЧТЧ ОЧОrУТ бaraktОrТstТkası Шlub saСənin bu iki nöqtəsТ arasıЧНakı ОlОktrТk