Dərslik komplekti Mü əlliflər: Mirzəli Murquzov
Yüklə 311,23 Kb. Pdf görüntüsü
|
13
əhifə 20. “Maraqoyatma” bölməsində şəklin altında “ÇöplərТ alШvlaЧНıraЧ СaЧsı ОЧОrУТНТr?” cümləsinin “ÇöpləriЧ alШvlaЧmasıЧa səbəb nədir?” kimi yazılması m əqsədəuyğundur. S əhifə 21. “Daxili enerji” mövzusunun izahında 1-ci abzasda “Lakin lövhəyə d əydikdə plastilin kürə ona “вapışaraq” tərpənməг qalır” cümləsinin “Lakin lövh əyə dəydikdə plastilin kürə ona “вapışaraq” НaвaЧır” kimi yazılması tövsiyə edilir.
Yen ə həmin səhifədə 3-cü abzasda “Daxili enerji – cismi təşkТl ОНən mШlОkullarıЧ kТnetik və qarşılıqlı təsirinin potensial enerjilərinin cəmidir” cüml
əsinin “Daxili enerji – cismi təşkil ОНəЧ mШlОkullarıЧ hərəkətinin kinetik və qarşılıqlı təsirinin potensial enerjilərinin cəmidir” kimi yazılması məqsədəuyğundur. S əhifə 23. “AraşНırma - 1”-in təchizat hissəsində “pШrşОЧlə təМСТг ШluЧmuş qalıЧНТvarlı Шrqşüşə (plОksТqlas) sıЧaq şüşəsi” ifadəsinin “pШrşОЧlə təМhiг ШluЧmuş üгvi şüşədəЧ (plОksiqlas) haгırlaЧmış qalıЧНivarlı sıЧaq şüşəsi” kimi yazılması m əqsədəuyğundur. S əhifə 24. “AraşНırma-2”-nin izahında “SШЧra sıбılmış Сava tıбaМı Тtələməklə Тş görür, bu гamaЧ ШЧuЧ НaбТlТ ОЧОrУТsТ aгalır və qabНakı СavaЧıЧ tОmpОraturu aşağı Нüşür – qabНa НumaЧ вaraЧır” cümləsində “qabНa НumaЧ вaraЧır” ifad
əsinin “qabda buxar yaraЧır” kimi yazılması tövsiyə edilir.
əhifə 25. 1-ci abzasda “Buг parхalarıЧı stəkaЧa atНıqНa su sШвuвur” cüml
əsinin “Buг parхalarıЧı stəkanНakı suвa atНıqНa su sШвuвur” kimi yazılması m əqsədəuyğundur. S əhifə 27. “AraşНırma-2”-nin sonunda “Nəticəni müzakirə edin”də “HaЧsı mОtalıЧ ТstilikkeçirməsТ НaСa вaбşıНır?” cümləsinin “HaЧsı mОtalıЧ istilikkОхirməsi daha yüks əkdir?” kimi yazılması məqsədəuyğundur. Çünki istilikkeçirmə “yaxşı-pis” deyil,
“yüksək-zəif” olur. Ümumiyyətlə, bunu dərslikdə hər yerdə nəzərə almaq tövsiy
ə edilir. S əhifə 28. “ÖyrəndiklərТЧТгТ вШбlaвıЧ” bölməsində “1. Nə üхüЧ СavaЧıЧ istilikkeçirm əsi misin istilikkeçirmə qabiliyyətindən çox-хШб aşağıНır?” cüml
əsinin “1. Nə üхüЧ havaЧıЧ istilikkОхirməsi misin istilikkeçirməsindən çox-çox z əifdir?” kimi yazılması tövsiyə edilir. S əhifə 29. “AraşНırma-1”-in “FırlaЧğıМıЧ СaгırlaЧması”nda “Dairə üzərində karaЧНaşla 12 bərabər nöqtə qeyd edib mərkəzə НШğru raНТus bШвuЧМa 7-8 sm uzunluqlu x ətlər çəkin və qaвхıвla Сəmin xətləri kəsin (a)” cümləsində “qaвхıвla 14
əmin xətləri kəsin” ifadəsinin “qaвхıвla həmin xətlər üzrə dairəni kəsin” kimi yazılması məqsədəuyğundur. S əhifə 30. 2-ci abzasda “Nəticədə qıгmış Сava gОЧТşlənir və ШЧuЧ sıбlığı ətraПНakı sШвuq Сava kütləsТЧТЧ sıбlığıЧa ЧəzərəЧ aгalır” cümləsinin “Nəticədə qıгmış hava gОЧişlənir və ШЧuЧ sıбlığı aгalır” kimi yazılması tövsiyə edilir. Yen ə həmin səhifədə “Qazlarda konveksiya” və “Mayelərdə konveksiya” yarımbaşlıqlarını birləşdirərək, onlara bir izahat verilməsi tövsiyə edilir. Çünki hər iki halda proses eynidir. Əks təqdirdə izahı oxuyarkən şagirdlərdə çaşqınlıq yarana bilər. S əhifə 34. “ŞüalaЧma” mövzusunun izahında 2-ci abzasda “ŞüalaЧma – enerjinin bir cisimd ən digərinə şüalar (görüЧən və görünməyən) vasitəsilə verilm əsidir” cümləsinin “ŞüalaЧma – enerjinin bir cisimdən digərinə Нalğalar və z ərrəciklər (görünən və görünməyən) vasitəsilə verilməsidir” kimi yazılması m əqsədəuyğundur. Yen ə həmin səhifədə sonuncu abzasda “ŞüalaЧma ТstТlТkvОrmənin digər növl ərindən bir neçə xassəsi ilə fərqlənir: – vakuumda (heç bir maddə olmayaЧ müСТt) вaвıla bТlir; – böyük məsafələrə вaвıla bТlТr; – çox yüksək sürətlə (310 5 km/saЧ) вaвıla bТlir; – bütün istiqamətlərə вaвıla bТlТr” cümlələrində “вaвıla bТlir” ifadəsinin “baş verir ” kimi yazılması tövsiyə edilir. Çünki şüalanma hadisədir. S əhifə 45. 2-ci abzasda “Xüsusi istilik tutumu ilə cismin kütləsinin hasilinə b ərabər fiziki kəmiyyət maddəЧТЧ ТstТlТk tutumu (C) aНlaЧır” cümləsində “maddənin istilik tutumu” ifadəsinin “cismin istilik tutumu” kimi yazılması m əqsədəuyğundur. S əhifə 49. 1-ci abzasda “Beləliklə, insan orqanizmində вaЧaМaq ШЧuЧ Сaгır şəkildə qəbul ОtНТвТ qТНaНır” cümləsi “Beləliklə, insan orqanizmində yanacaq rШluЧu ШЧuЧ haгır şəkildə qəbul ОtНiвi qiНa ШвЧaвır” kimi yazılmalıdır. S əhifə 55. Sondan 2-ci abzasda “Təcrid olunmuş sТstОmlərdə вalЧıг istilikverm ə prШsОsТ baş vОrТrsə, bu sТstОmТЧ НaбТlТ ОЧОrУТsТ saбlaЧılır” cümləsinin “TəМriН ШluЧmuş sistОmlərdə cisimlər arasıЧНa вalЧıг istilikvОrmə prШsОsi baş vОrirsə, bu sistОmiЧ Нaбili ОЧОrjisi saбlaЧılır” kimi yazılması tövsiyə edilir. S əhifə 59. 6- cı məsələnin şərtində “Bir qədərdən sonra kalorimetrdə 95°C temperatur oldu ” cümləsinin “Bir qədərdən sonra kalorimetrdə qərarlaşaЧ 15
” kimi yazılması məqsədəuyğundur. Həmin məsələnin cavabı
” kimi
yazılmalıdır. S əhifə 66. 1-ci abzasda “Zərrəciklər arasıЧНakı МaгТbə xarakterli qüvvələr ШЧları əvvəlki vəziyyətdə saxlaya bilmir” cümləsində “cazibə xarakterli qüvv ələr” ifadəsinin “cazibə qüvvələri” kimi yazılması məqsədəuyğundur. S əhifə 99. “Dizel mühərriki” yarımbaşlığında sonuncu abzasda “- daha böyük Нartı güМü вaratma ТmkaЧıЧa malТkНТr” ifadəsinin “- daha böyük güc yaratma imkaЧıЧa malikНir” kimi yazılması məqsədəuyğundur. S əhifə 118. “Nə öyrəndiniz?” bölməsində 1-ci cümlədə “Atom__ m ərkəzində” ifadəsində xətt işarəsi silinməlidir. 3. Dizayn v ə bədii tərtТbat baбımıЧНaЧ
D ərslik komplektinin tərtibatında şagird marağının nəzərə alınması müsbət haldır. Mətnə görə şəkillər uyğun yerləşdirilmişdir və vahid dizayn üslubu gözl ənilmişdir. İstifadə edilən şriftlərin müvafiq yaş qrupuna uyğun olması t əqdirəlayiqdir. Bununla yanaşı, müəyyən qüsurlara da rast gəlinir. Bunlar aşağıdakılardır: R əsm və illüstrasiyalarda orijinallıq qismən gözlənilmişdir. Bəzi rəsmlər aydın verilm əmişdir. Bu da şagirdlərə mövzunun mənimsənilməsində çətinlik yaradır. оz qabığının tərtibatı isə dərsliyin məzmununa tam olaraq uyğun deyil.
istinad
olmalıdır, 2-ci bənddə isə (b) olmalıdır. 1-ci bəndin ikinci cümləsində əqrəbin şkalanın sağ (və ya sol) kənar hissəsində olması şərtinə ehtiyac yoxdur. Çünki əqrəbin şəkildəki kimi ortada olması daha məqsədəuyğundur.
yuxarıda olan qazdır. S əhifə 109. “ÜmumiləşНТrТМТ tapşırıqlar” bölməsində 3-cü tapşırıqda 5 şəkil verilmiş, cavablarda isə 5-ci şəkil nəzərə alınmamışdır. Eyni zamanda şəkillərə əsasən sualı cavablandırmaq mümkün deyil. Bu şəkillər MMV-də (səh. 115) daha düzgün
verilmişdir. 16
əhifə 115. (e) və (f) şəkilləri düzgün verilməmişdir. (e) şəklində çubuqlar bir-birini it ələdiyi halda ipin sağa meyilləndiyi, (f) şəklində isə çubuq cəzb olunduğu halda aşağıya meyilləndiyi göstərilmişdir. S əhifə 137. Şəkil (a)-da ilk halda A cismi yüksüz verilməlidir. S əhifə 138. Şəkil (b)-də “q” və “2q” yüklərinə təsir edən qüvvələrin istiqaməti bir q
ədər düzgün göstərilməmişdir. S əhifə 142. Şəkil (d)-də “+” və “-” işarələri kürələrin hər yerində verilməli, h əmçinin qüvvə xətləri tək yuxarı hissədə deyil, aşağı hissədə də olmalıdır. S əhifə 149. Sonuncu abzasda deyilən fikir şəkil (e) ilə uyğunluq təşkil etmir. Buna gör
ə də, şəkildə “+” yüklər və onların istiqamətinin göstərilməsi tövsiyə edilir. S əhifə 155. Şəkil (c) və (d)-də cərəyan mənbələrinin (-) qütbü göstərilməmişdir. S əhifə 186. (e) sxeminə əsasən qurulmuş (f) elektrik dövrəsi fərqlidir. Sxemdə elektrik m ənbəyi batareya və açar verilsə də, elektrik dövrəsində onların yerinə elektrik t ənzimləyicisinin şəkli verilmişdir. Burada ampermetr və voltmetrin göst
əriciləri aydın deyil.
D
müt ənasiblik nəzərə alınmışdır. Tapşırığların rəngarəngliyi, onların yaradıcı xarakterd ə olması əsasən nəzərə alınmışdır. Bununla yanaşı, müəyyən qüsurlara da rast g əlinir:
S əhifə 44. “AraşНırma - 1”-də 2-ci məsələnin şərtində temperatur dəyişməsi baş verməsinə baxmayaraq, istilik miqdarının temperatur dəyişməsindən necə asılı olduğu soruşulur. Bu düzgün deyil. Məsələnin şərtində kütləni eyni verib, temperatur d əyişdirilməlidir. S əhifə 49. “AraşНırma - 2”-də “Məsələləri həll edin” şərti altında verilmiş 1- ci tapşırıq məsələ deyil, sadəcə sualdır. S əhifə 54. “AraşНırma -2”-də “Məsələni həll edin” cümləsinə ehtiyac yoxdur. Çünki m
əsələ deyil, sual şəklində tapşırıq verilmişdir. Həmçinin tapşırığın şərti də düzgün deyil. Bel ə ki, qabdakı qazın kütləsi dəyişdiyinə görə daxili enerji artır və daxili enerjinin bir hiss əsi tıxacın atılmasında görülən işə sərf olunur. Odur ki, bu tapşırığı həll etmək mümkün deyil. 17
əhifə 56. “AraşНırma”da verilən kəmiyyətlərin içərisində c-nin qiymətinin “(c su =4200 C/kq∙°C)” verilməsinə ehtiyac yoxdur. Çünki məsələnin həllində bu k əmiyyət istifadə edilmir. S əhifə 87. “кalışma - 5”-də 2-ci tapşırığı həll etmək üçün həddən artıq çox vaxt t ələb olunur. Onun qısa və məntiqyönümlü başqa çalışma ilə əvəz edilməsi tövsiyə edilir. S əhifə 118. “AraşНırma”da 2-ci məsələnin şərtində “q= 1Kl”, cavabda “q=16 Kl ”, həmçinin “Nəticəni müzakirə edin” hissəsində verilmiş yükün qiyməti (q=-16 Kl) çox böyükdür. Yükün qiym ətinin azaldılması tövsiyə edilir. S əhifə 127. “ÖyrəndiklərТЧТгТ вШбlaвıЧ” bölməsində 2-ci tapşırıq düzgün deyil. Ç ünki elektroskopların heç birinin elektrik yükünün işarəsi məlum deyil. Tapşırığın şərtində elektroskopların birinin yükü verilməlidir. SəСТПə 146. “оmumТləşНТrТМТ tapşırıqlar”da 4-cü çalışma düzgün deyil. Çünki cavab bəndləri arasında doğru cavab yoxdur. Verilmiş şərtə görə doğru cavab “YalЧıг 3 ” olmalıdır. 5-ci çalışmanın şərtində isə yükün qiymətinin “q=8Kl” deyil, “q=-8mkKl” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. SəСТПə 154. “AraşНırma-2”-də “İşТЧ gОНТşТ”ndə 2-ci bənddə gərginliyi yoxlamaq məqsədilə şagirdlərə naqillərin ucuna dilləri ilə toxundurmağı tövsiyə olunur. Lakin bu gələcəkdə onlar üçün çox təhlükəli ola bilər. S əhifə 180. “Nəticəni müzakirə edin” hissəsində “Elektrik dövrəsində Тşlədicilər bir-birinə necə birləşНТrТlmТşНТr: arНıМıl, paralОl, вШбsa qarışıq?” cüml
əsinin paralel birləşmə tədris edilmədiyindən, çıxarılması tövsiyə edilir. S əhifə 181. “I qaЧuЧauвğuЧluq” “AraşНırma-1”-dən alınan nəticə kimi yerind
ə verilmişdir. Lakin “II qaЧuЧauвğuЧluq” heç bir izah verilmədən qeyd edilmişdir. “AraşНırma-2”nin “II qaЧuЧauвğuЧluq”dan əvvəl verilməsi tövsiyə edilir.
istifad
ə edərək çıxarışla verilməsi tövsiyə edilir. SəСТПə 194. “кalışma-11”-də 5-ci çalışmanın şərti korrekt deyil. Hansı halda gücün müəyyən edilməsinin soruşulduğu başa düşülmür. Odur ki, birinci dövrənin şəklinin aşağısında “(a)”, ikinci şəkildə isə “(b)” yazılmalıdır.
18
“Müəllim üçün metodik vəsait”in (MMV-nin) m əгmuЧuЧuЧ ТşlənməsТ baбımıЧНaЧ
Mü əllim üçün metodik vəsait 200 səhifədən ibarətdir. Burada “Dərslik kШmplОktТ СaqqıЧНa”, “Dərsliyin tədris vahidləri üzrə məzmunu”, “Dərslik komplektinin mövzular üzr ə strukturu”, “Fizika fəЧЧ kurТkulumu СaqqıЧНa”, “VIII sinif üzrə məгmuЧ staЧНartları”, “Fənn üzrə məгmuЧ staЧНartlarıЧıЧ rОallaşma Мədvəli”, “İllТk plaЧlaşНırma ЧümuЧəsi”, “Fənlərarası ТЧtОqrasТвa”, “Fənlərarası ТЧtОqrasТвa Мədvəli”, “Fizika dərslərində müasir təlim tОбЧШlШgТвaları”, “Müasir qiymətləndirmə”, “Mövzular üzrə təlТm matОrТalları il ə Тş tОбЧШlШgТвasıЧıЧ şərhi”, “Mənbələr”, “KТtabıЧ ТхТЧНəkilər” verilmişdir. V əsaitdə fənn kurikulumunun tələblərinin reallaşma mexanizmlərinin şərhi və əsaslandırılması verilmişdir. Təlim məqsədlərində əlaləqəlilik, mərhələlilik gözl
ənilmişdir. Dərs zamanı əlavə vəsaitlərə istiqamətləndirmə verilmişdir. Qruplaşdırılmış təlim materialları üzrə işin texnologiyası, əsasən, şərh edilmişdir. Qiym ətləndirmənin müxtəlif növlərinə aid vasitələr qismən verilmişdir. Bununla yanaşı, müəyyən qüsurlara da rast gəlinir: S əhifə 31. “D” blokunda “Öyrəndiklərini tətbiq et” hissəsində verilmiş m əsələnin həlli cədvəlin hesablanma hissəsində “ ..... 4,62 2 KO E ∙10 -21 C ” və “ ......
4,78 2 KCO E ∙10 -21 C ” kimi dəqiq bərabərliklər şəklində verilmişdir. “ 2 ...... 4,62 KO E ∙10 -21
C v ə 2 ...... 4,78 KCO E ∙10 -21
C ” kimi təxmini bərabərlik şəklində yazılması tövsiyə edilir.
düzgün cavab “A” deyil, “D” yazılmalıdır. S əhifə 66. 5-ci məsələnin həllində cavab “2,095 MC” deyil, “2,04302 MC” kimi yazılmalıdır. S əhifə 71. 4-cü məsələnin həllində cavab “87,5°C” deyil, “75°C” kimi yazılmalıdır. Məsələnin həllində civənin xüsusi istilik tutumundan istifadə olunduğu üçün veril ənlərə bu sabit (c civ = 140
C kq C o )
əlavə edilməlidir. S əhifə 118. “IV tədris vahidi üzrə kiçik summativ qiymətləndirmə”də 6-cı test tapşırığının iki düzgün cavabı var. Belə ki, sıxılma taktı təkcə “C” bəndində deyil, h əm də “B” bəndində də baş verir. 19
əhifə 145. “ÜmumiləşНТrТМТ tapşırıqlar”da 2-ci tapşırığın şərtində “8∙10 6 Kl ” deyil,
“8∙10 -6
” kimi yazılmalıdır. 4-cü tapşırıqda (səh. 146) doğru cavab kimi “1
verilmiş “A və D çubuqlarıЧıЧ вükləri əksТşarəlidir” deyil, “A və D хubuqlarıЧıЧ yükl əri ОвЧi işarəlidir” kimi qeyd edilməlidir. S əhifə 168. 1-ci cədvəlin sonuncu sütununda “NaqТlТЧ СaгırlaЧНığı madd ədən” ifadəsinin “Naqilin xüsusi müqavimətindən” kimi yazılması m əqsədəuyğundur. S əhifə 170. “VI tədris vahidi üzrə I kiçik summativ qiymətləndirmə”də 3-cü tapşırıqda “Cihaz xətası Чə qədərdir?” cümləsinin “CihaгıЧ mütləq xətası Чə q ədərdir?” kimi yazılması məqsədəuyğundur. Yüklə 311,23 Kb. Dostları ilə paylaş:
|