Design az 0 Noyabr 2012. cdr
Yüklə 20,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 11 AZéRBAYCAN RESPUBLİKASI s o s i a l - i q t i s a d i i n k i ş a f www.economy.gov.az 1991-1994 İQTİSADİ TéN ZZÜL DÖVRÜ é
12 İQTİSADİ İSLAHATLAR ELMİ-TéDQİQAT İNSTİTUTU www.ier.az 1991-1994-CÜ İLL Rİ HAT EDéN İQTİSADİ T N ZZÜL DÖVRÜ é é é é é
MüstŠqilliyinin bŠrpasının ilk illŠrindŠ ölkŠdŠ ol- (ÜDM) 703 milyon ABŞ Dolları olmuş, 1991-1994-ci duqca mürŠkkŠb sosial-iqtisadi vŠ siyasi vŠziyyŠt ha- illŠr ŠrzindŠ ÜDM h hŠr il 13-20% azalmışdır. kim idi. ŞŠraitin belŠ ağırlığının dŠrin siyasi-iqtisadi Bunun nŠticŠsi olaraq hŠyat sŠviyyŠsinini köklŠri var idi: müstŠqillik ŠldŠ etdikdŠn sonra dövlŠt ümumilŠşdirici göstŠricisi olan Šhalinin pul gŠlirlŠri idarŠçiliyi sahŠsindŠ tŠcrübŠnin olmaması, ölkŠda- real ifadŠdŠ 3,6 dŠfŠ, adambaşına pul gŠlirlŠri is xili siyasi böhran, ölkŠnin ErmŠnistan tŠrŠfindŠn zor- orta hesabla 1,4 dŠfŠ aşağı düşmüşdür. Istehsal la müharibŠyŠ tŠhrik edilmŠsi vŠ torpaqlarımızın sahŠlŠrinin sıradan çıxması nŠticŠsindŠ işsizlik 20%-nin işğalı kimi hadisŠlŠrin tŠsiri respublikanın sŠviyyŠsi xeyli yüksŠlmişdir.éhalinin gŠlirlŠrindŠ sosial-iqtisadi hŠyatında dŠrin izlŠr buraxmışdı. Bü- böyük çŠkiyŠ malik ŠmŠk haqqının artırılması bu tün bunlarla yanaşı, ŠksŠr istehsal sahŠlŠrinin sıra- dövrdŠ pulun qiymŠtdŠn düşmŠsi ilŠ ayaqlaşa dan çıxması, keçmiş İttifaq respublikaları ilŠ ŠnŠnŠvi bilmŠmiş vŠ 1991-ci ildŠn başlayaraq 4 il ŠrzindŠ iqtisadi ŠlaqŠlŠrin qırılması, ölkŠnin bu qŠbildŠn olan Šhalinin nominal ŠmŠk haqqı üzrŠ ŠldŠ etdiyi satış bazarlarını itirmŠsi vŠ bütün bunların nŠticŠsi gŠlirlŠrin sŠviyyŠsi 8,2 dŠfŠ aşağı düşmüşdür. Bu hal olaraq istehsalın hŠcminin kŠskin sürŠtdŠ aşağı düş- digŠr tŠrŠfdŠn inflyasiya prosesini daha da sürŠtlŠn- mŠsi, işsizlik vŠ inflyasiya sŠviyyŠsinin yüksŠlmŠsi dirmiş vŠ 1994-cü ildŠ ölkŠdŠ inflyasiya özünün Šn müşahidŠ edilirdi. yüksŠk-hiper hŠddinŠ çatdı - 1763,5%. 1992-ci ildŠ tŠdavülŠ buraxılmış milli valyuta - manat tezliklŠ qiy- DigŠr tŠrŠfdŠn köhnŠ iqtisadi sistemdŠn sürŠtli mŠtdŠn düşmŠyŠ başladı vŠ 1994-ci ilŠdŠk onun imtina, yeni iqtisadi sistemin qeyri-müŠyyŠnliyi, ba- mŠzŠnnŠsi Rusiya rubluna nisbŠtdŠ 9 dŠfŠ, ABŞ zar iqtisadiyyatı elementlŠrinin düzgün formalaşma- dollarına nisbŠtdŠ isŠ 245 dŠfŠ aşağı düşdü. 1994-cü ması, seçilmiş bazar iqtisadiyyatı modellŠrinin ölkŠ- ildŠ Milli Bankın faiz dŠrŠcŠlŠri 250%-Š çatdı. nin real iqtisadi vŠziyyŠtinŠ uyğun gŠlmŠmŠsi, iqti- sadi islahatların aparılması üzrŠ konkret vŠ sistemli bir dövlŠt proqramının olmaması mövcud sosial-iqti- sadi vŠziyyŠti daha da pislŠşdirirdi. Bu dövrdŠki iqtisadi mŠnzŠrŠ hŠmin illŠrin makroiqtisadi göstŠricilŠrindŠ daha aydın nŠzŠrŠ çarpır. BelŠ ki, 1991-ci ildŠ ümum daxili mŠhsul Šcmi
Š 13 AZéRBAYCAN RESPUBLİKASI s o s i a l - i q t i s a d i i n k i ş a f www.economy.gov.az ÜDM-İN ARTIM SÜR Tİ, VV LKİ İL NİSB T N FAİZL é é é é é é
é 14 İQTİSADİ İSLAHATLAR ELMİ-TéDQİQAT İNSTİTUTU www.ier.az İSTEHLAK QİYMéTLéRİ İNDEKSİ Vé éHALİNİN NOMİNAL PUL GéLİRLéRİNİN DéYİŞMéSİ, FAİZLé 15 AZéRBAYCAN RESPUBLİKASI s o s i a l - i q t i s a d i i n k i ş a f www.economy.gov.az MéŞĞULLUQ SéVİYYéSİ
16 İQTİSADİ İSLAHATLAR ELMİ-TéDQİQAT İNSTİTUTU www.ier.az TİCARéT BALANSI, MİLYON DOLLAR
17 AZéRBAYCAN RESPUBLİKASI s o s i a l - i q t i s a d i i n k i ş a f www.economy.gov.az ABŞ DOLLARININ MANATA MéZéNNéSİ (AZM) Yüklə 20,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|