təhlil etmək və Aka demiyada aparılan elmi
tədqiqatların ona uyğunluq dərəcəsini qiy -
mətləndirmək funksiyasını daşıyan –
ana litik şöbəni; akademik institutların və
onlarda işləyən elmi əməkdaşların fəaliy -
yətinin ef
fektivliyinin göstəriciləri və
me yarlar məcmusunu müəyyənləşdirən –
elmi metrik təhlil və proqnozlaşdırma şö -
bəsini; təyinatı Akademiyanın iştirakı ilə
mövcud olan dövlət proqramlarının həyata
ke
çi
ril
məsinə nəzarət etmək və ölkənin
milli ma raq larına cavab verən yeni dövlət
proq ramlarının təşəbbüskarı olan – Dövlət
Proq
ramı və İnnovasiya Layihələri
şöbəsini və bir sıra
başqa şöbələri qeyd
etmək olar.
– AMEA-nın elmi-tədqiqat insti
-
tutlarının işini canlandırmaq üçün hansı
tədbirləri həyata keçirmək lazımdır?
– Analiz həm də göstərir ki, Aka demiya
institutlarının fəaliyyətinin tək
mil
ləş
-
dirilməsinə böyük ehtiyac vardır. Azər
-
baycan Respublikası Prezidentinin 10 aprel
2008-ci il “Azərbaycan elmində islahat
aparılması ilə bağlı Dövlət Ko missiyasının
yaradılması haqqında” Sə rən camında ta -
mamilə düzgün qeyd olunmuşdur ki,
“...Həm sahəvi, həm də Akademik ins ti -
tutlarda yeni zamanın standartlarına cavab
verməyən, köhnə üsul və metodlara əsas -
lanan tədqiqatlar aparan şöbələr, mərkəz
və laboratoriyalar fəaliyyət göstərir.
Müasir elmin tələbləri ilə ayaqlaşmağa
qadir olan kollektivlər isə maddi-texniki
bazanın zəifliyindən və vəsaitlərin çatış -
mazlığı səbəbindən öz elmi layihələrini
reallaşdırmaqda çə tinliklərlə qarşılaşırlar.
Müstəqil Azər
baycan Respublikasında
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası hələ
də elmdə yeni sima qazana bilməmiş və
dünyada qəbul edilmiş sxem əsasında elmi
işlərin ma
liyyələşdirilməsinə nail ol
ma
-
mışdır”.
Yaranmış vəziyyəti aradan qaldırmaq
məqsədilə təcili tədbirlər görülməlidir. Bu
məqsədlə biz “müasir dövrün stan
dart
-
larına” cavab verən meyarlara əsaslanaraq
Akademiya institutlarının son 10 ildəki
fəaliyyətinin qiymətləndirilməsini nəzər də
tuturuq. Belə qiymətləndirmə siste minin
yaradılmasına bu gün ehtiyac vardır. Bizim
Kibernetika İnstitutunda elmi tədqiqatların
keyfiyyətini müəy yənləşdirmək üçün in -
formasiya texno logiyası işlənib hazırlanmış
və sınaqdan keçirilmişdir. Zənnimizcə,
olduqca vax tında yaradılmış bu metodik
yanaşmadan biz Milli Elmlər Aka de mi -
yasında istifadə etməliyik. Nəzərdə tu tul -
muş qiy mət ləndirmənin nəticələrinə əsas -
lanaraq hər bir Akademik institutun
reytinqini və onun dünya elminin sə viy -
yəsinə uy ğunluğunu müəy yən ləşdir məyi
plan laş dırırıq. Ölkənin sosial-iqtisadi in ki -
şa fında hər bir Akademik institutun xid -
mətini qiymətləndirmək və bu sahədə dün -
ya təcrübəsini nəzərə alaraq, AMEA-nı n
maliyyələşdirilməsinin yeni me xa nizm lə -
rini işləyib hazırlamaq olduqca vacibdir.
– AMEA-nın elmi-tədqiqat institut
-
larının prioritet tədqiqat istiqamətlərini
necə müəyyənləşdirməyi planlaş dırır sınız?
– Bildiyiniz kimi, Azərbaycanın iq ti -
sadiyyatı həm neft-qaz, həm də qeyri-neft
sektorunda çox sürətlə inkişaf edir. Strateji
sənəddə – “Azərbaycan 2020: Gələcəyə
baxış” Konsepsiyasında (Azər baycan Res -
publikası Prezidentinin 29 dekabr 2012-ci
ildə təsdiq olunmuş Sərəncamı) yaxın
gələcək üçün dövlət prioritetləri aydın
surətdə müəyyən edil mişdir. Azərbaycan
Milli Elmlər Aka demiyasının fəaliyyətinin
prioritet is ti qamətləri də, birmənalı olaraq,
7
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013
bu prioritetlərə uyğun olmalıdır. Azər
-
baycan Respublikası Prezidenti, möhtərəm
İlham Əliyev AMEA-nın illik Ümumi
yığın cağındakı (aprel, 2011) nitqində haqlı
olaraq qeyd etmişdir: “Bu gün Azər bay can
iqtisadiyyatı qarşısında duran çağırışlar
elmin inkişafı ilə bağlı ol
malıdır. Bizim
üçün elmin inkişafı ilə bağlı əsas məsələ
prioritetlərin düzgün se çil məsidir”. Tam
məsuliyyətlə bildirmək istəyirəm ki, bu,
qarşımızda duran əsas məsələlərdən biridir.
Akademiya ins ti tutlarının fəaliyyətlərinin
prioritet is ti qamətləri dövlət prioritetləri ilə
birbaşa bağlı olmalıdır.
Eyni zamanda Akademiya tə şəb büs kar
qismində öz fəaliyyətinin prioritet is ti qa -
mətlərində dövlət prioritetlərinə mü vafiq
olan elmi proqram layihələrini irəli sürə
bilər və sürməlidir. Biz çalışmalıyıq ki,
Akademiyanın hər bölməsinin belə bir
dövlət proqramı olsun və bu proqramların
işlənib hazırlanması, reallaşdırılmasında
Akademiya institutlarının iştirakı onların
elmi-təşkilati fəaliyyətinin mühüm ef fektiv
göstəricilərindən biri olsun.
Nəhayət, Azərbaycan Elmlər Aka
de
-
miyası 2020-ci ilin perspektivi baxı mından
öz fundamental tədqiqatlarının pri
ori
-
tetlərini aydın və dəqiq müəy
yən
ləş
dir
-
məlidir.
Bizim fikrimizcə, belə istiqamətlər aşa -
ğıdakılar ola bilər:
8
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013