Design Elm Dunyasi2 215x290 Iyun++ Layout 1

həyata keçirilsə belə, verəcəkləri mənfəət

məsrəflərdən az olacaq».

«Mübahisəli məsələlərə aid təkliflər siyasi

müdafiə tələb edir».

«Uğurları mükafatlandırmaq lazım 

-

dır».

Ceyms Uotson yazır: «Bəziləri çox çə -

rənləyir ki, guya elm mühiti üçün pul birinci

stimul deyil. İstənilən işə götürən üçün əmək-

haqqı sizə necə dəyər verildiyini göstərmək

üsuludur. Beləliklə, pul sizə lazım olsa da,

olmasa da nəzarət edin ki, əməkhaqqınız

statusunuza uyğun olsun».

«Öz hiddətinizi vasitəçilərlə çatdırın».

Universitet administrasiyasının ünvanına

dərin hiddət hislərinizi sizinlə rəftarın düzgün

olmadığını düşünən dostlarınız vasitəsi ilə

çatdırmağınız yaxşıdır. Hər şeyi  öz de ka nı -

nı za birbaşa demək cəhdiniz asanlıqla elə

ifadələrə yol açar ki, bununla aranızdakı

körpülər yana bilər. Heç vaxt yol verməyin

ki, sizi təmkinli olmayan  insan kimi qəbul

etsinlər.

«Adekvat olmayan iş otağına

görə iş dən çıxmağa hazır olun».

«Eyni vəzifədə olan bütün

əməkdaşlar üçün otaqların bərabər

paylanması ədalətlidir, amma işin

səmərəliliyini azaldır. Öz karye 

-

rasının müxtəlif mərhələlərində

çalışan elmi  işçilərin tələbatları

müx təlifdir. Onlara uyğun şəkildə

otaqlar verilsə və geri alınsa belə bu,

dostbazlıqda günahlandırmağa gə -

tirib çıxara bilər. Beləliklə, otaqların

rasional düşüncədən daha çox siyasi

düşüncələr əsasında bölgüsü nor -

maya çevrilir. Amma sizə yeni işıqlı

ideyanı işləyib hazırlamaq və ya

eks perimental sıçrayış üçün lazım

olan məkan ayrılmasa, başqa yerdə

çalışan işçilər sizi tamamilə ötüb

keçə bilər. Lazımi otağın ay 

rıl 

masından

imtina o deməkdir ki, sizin ba 

ca 

rıq 

-

larınızı yetərincə  qiy mət lən dirmirlər,  yaxud

gedəcəyiniz və ya qa lacağınız fakültə üçün

məna kəsb etmir. Bütün bunlar kifayət qədər

ciddi məsələdir və həmişə bundan keçmək

çətin olur. Amma bu Darvin dünyasında siz

böhran yaratmasanız belə, deyilənlərin daha

az sakit həm 

kar 

larınızdan yan keçəcəyi

qaçılmazdır.

«Qoy sizin rəhbərliyə yaxın dostlarınız

olsun».

«Heç vaxt ölməkdə olan istiqamətlər üzrə

mütəxəssislərə daimi əməkhaqqı təklif

etməyin».

«Sədrlik edin».

Əksər aparıcı universitetlərin alimləri

elmlə məşğul olmaq vaxtına mane olan

səlahiyyətləri götürmək istəmirlər. Onlar

administrativ işi bezdirici hesab edirlər və hər

biri istəyir ki, bölmənin sədri kimsə başqası

olsun. Məsuliyyətdən bu yolla qaçma sə -

bəbindən əksər təbiət elmləri bölmələrində iş

20

ELM DÜNYASI

/ Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013

---

mümkün olandan az cəlbedici olur. Kok teyli

qarışdıran solominka (çubuq) qiymətlidir.

Şöbələrin zəif rəhbərləri əmək daşlar arasında

əhəmiyyətli kursları, qiymətli avadanlıqları

və iş fazasını (yerini) bölərkən ağılsız

qərarlar qəbul edirlər. Uğursuz seçilmiş

əməkdaşlar məşğələləri aparır və kitabxana

üçün heç kimin oxumadığı jur nalları alır.

Bölmənin iclasları mənasız keçir, həyati

məsələlərə aid olmayan mənasız müzakirələr

aparılır və otaqda oksigen tükənənə qədər

davam edir. Sədr funksiyası ağıllı pro fes -

sorun vaxtının 10%-dən  çoxunu alma 

-

malıdır.

«İki ciddi məşğuliyyət olduqca çoxdur».

Sırf nəzəri düşüncələr kimi bir çox

eksperimentlər də, adətən, sizin əvvəlcə

düşündüyünüzdən ən azı 5 dəfə artıq güc

tələb edir. İstənilən peşə sahibi: istər

universitet rektoru olsun, istərsə də skripkaçı,

yaxud qiymətli kağızlar üzrə mütəxəssis və

ya alim olsun, öz işinə sadiq və vurğun

olmalıdır. Diqqətinizi müxtəlif predmetlər

arasında bölməklə sizinlə eyni qabiliyyətə

malik, amma məqsədyönlü olan rəqibinizin

xeyrinə oynayırsınız. Özünü peşəkar vio 

-

lonçelçi adlandıran uğurlu bankir çox vaxt nə

yaxşı bankir, nə də yaxşı violonçelçi olur.

«Bir bina daxilində rəqabət sağlamlıq

üçün zərərlidir».

«Eyni məqsədə can atan ciddi rəqibin

olması həmişə həyəcan mənbəyidir. Hər

zaman yanınızdakı adama pislik istəyiniz

mənəvi gücü zəiflədir. Odur ki rəqiblər başqa

ölkədə deyillərsə, başqa şəhərdə olmaları

yaxşıdır. Əgər onlar eyni binadadırlarsa, bu,

miniatür formalı cəhənnəmdir, həm də az

məhsuldarlığı olan cəhənnəm.

«Elmi karyeranızın zirvəsini gözləmədən

rəhbər olmağa çalışın».

«Maarifləndirici mütləqlik rejimi ya ra -

dın».

«Məni ona görə direktor təyin etdilər ki,

Kold-Sprinq-Xoborda işləyən əməkdaşlara

laboratoriyanın gələcəyi haqqında fikirlərimi

yox, laboratoriyanın gələcəyini təmin etməyi

inandırdım. Əslində, tədqiqat müəssisəsi de -

mo kratik ola bilməz. Hər halda ağıllı rəhbər

onun  planlarının  qiymət lən diril mə sinin  qay -

ğısına qalır. Mən heç vaxt Kold-Sprinq-

Xoborda işləyən uyğun sahələrin mü 

-

 təxəssislərindən qeyri-rəsmi məsləhət almadan

yeni əməkdaşları işə gö tür mə mişəm. Əsasən

çox vaxt bizim ştatda işləyən alimlərimizin

müdafiə etdikləri adamlar yeni əməkdaşlar

olurdular. Bildiyim qədər bir dəfə də olsun

elə adamı işə götürmədim ki, bizim digər

əməkdaşlarımız ona qarşı olsunlar».

«Öz alimlərinizə beysbol komandasını

idarə edən menecer kimi rəhbərlik edin».

İdman və qabaqcıl elmi tədqiqatlar ara -

sında ümumi cəhətlər çoxdur. Hər ikisinin

həqiqi ulduzları ortayaşlı adamlar deyil,

gənclərdir. Bəzən elə olur ki, yaşı 40-ı ötən

insan da tor qarşısında raketka ilə və ya

lövhə qarşısında tabaşir ilə təhlükəli qüvvə

olur. Yalnız o adamlar uzunmüddət elm

sahəsində menecer ola bilərlər ki, daima

oyunu yeni səviyyəyə qaldıra bilən

istedadlıların ax ta rışında olsunlar. Əmək -

daşlarının orta yaşının tədricən yuxarı

qalxmasına yol verilən elmi müəssisələrdə

cansıxıcılıq qaçılmaz olur. Lakin yeni

binalar tikilməsi və yeni iş yerlərinin

açılması hesabına əməkdaşların orta yaşını

azaltmaq bizə lazım deyil. Yaşlı olan binada

həyat qaynamırsa, onda pul boruda olduğu

kimi uçmağa başlayır. Həm çinin artıq topu

dəqiq ata bilməyən alimləri təqaüdə gön -

dərməyin vacibliyini başa düş 

mək yaxşı

menecer üçün əhəmiyyətlidir. Yalnız daima

özünü yeniləşdirən, yeni düşüncə tərzini

qəbul edən adamlar sizinlə işləyərkən orta

yaş əldə edə bilərlər.

21

ELM DÜNYASI

/ Elmi‐kütləvi jurnal / №02 (02) 2013

---