Devlet kýtaplari üÇÜNCÜ baski
SUJE OBJE
Yüklə 19,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4. Metinden yararlanarak metnin sonundaki sorulardan doğru olanların sonuna “D” Yanlış olanların sonuna “Y” yazınız. Uygulayalım
22 SUJE OBJE B İ L G İ İnsan, çeşitli varlıkların oluşturduğu ve her an bu varlıklarla iç içe bulunduğu bir evrende yaşar. İnsanı insan yapan en önemli özelliklerden biri onun kendini çevreleyen dünyayı, içinde yaşadığı toplumu, geçmişini ve bütün yanları ile kendisini tanımak ve bilmek istemesidir. Felsefede bilene veya denilirken, bilinene veya denilmektedir. Bilen bir varlık olarak özne, bir şeye yönelir ve o şeyi bilgi nesnesi hâline dönüştürerek onun bir yönüyle veya tamamıyla ilgili bilgi sahibi olur. Öyleyse bilgi bu etkileşim sürecinin sonucunda oluşmuş olan üründür. özne suje nesne obje 1. Aşağıdaki metni okuyunuz. 2. Metin içindeki görsellerin bilginin oluşumuyla ilgili ifade ettiği düşünceler nelerdir? 3. Duyum ve algının bilgiye dönüşmesi için gerekli olan etkenler nelerdir? Tahtaya yazınız 4. Metinden yararlanarak metnin sonundaki sorulardan doğru olanların sonuna “D” Yanlış olanların sonuna “Y” yazınız. Uygulayalım SUJE OBJE B İ L G İ İnsan, çeşitli varlıkların oluşturduğu ve her an bu varlıklarla iç içe bulunduğu bir evrende yaşar. İnsanı insan yapan en önemli özelliklerden biri onun kendini çevreleyen dünyayı, içinde yaşadığı toplumu, geçmişini ve bütün yanları ile kendisini tanımak ve bilmek istemesidir. Felsefede bilene veya denilirken, bilinene veya denilmektedir. Bilen bir varlık olarak özne, bir şeye yönelir ve o şeyi bilgi nesnesi hâline dönüştürerek onun bir yönüyle veya tamamıyla ilgili bilgi sahibi olur. Öyleyse bilgi bu etkileşim sürecinin sonucunda oluşmuş olan üründür. özne suje nesne obje 1. Aşağıdaki metni okuyunuz. 2. Metin içindeki görsellerin bilginin oluşumuyla ilgili ifade ettiği düşünceler nelerdir? 3. Duyum ve algının bilgiye dönüşmesi için gerekli olan etkenler nelerdir? Tahtaya yazınız. 4. Metinden yararlanarak metnin sonundaki sorulardan doğru olanların sonuna “D” yanlış olanların sonuna “Y” yazınız. Uygulayalım Bilginin oluşumunda suje (özne) ile obje (nesne) arasındaki bağı kuran sadece duyusal algı değildir; algılamanın yanı sıra düşünme, anlama, açıklama vb. gibi biliş biçimleri söz konusudur ki, bunlara adı verilir. Bilgi aktlarının kurulmasında etkin olan sujedir. Çünkü nesneye yönelecek, onu algılayacak, anlayacak ve açıklayacak olan öznedir. bizim olgusal dünya ile ilişki kurmamıza yardımcı olur. Onunla çevremizi tanır ve çevremizdekilere yöneliriz. Nesnelerin sırasını, düzenini, şekillerini, renklerini ve kokularını yine algı aktıyla tanırız. Algı aktının gerçekleşmesinde duyu organlarımız birlikte çalışır. Örneğin “Karşımda duran şey ağaçtır.” şeklindeki önermenin bilgisi algı aktı ile elde edilmiş olup duyu organlarının birlikte çalışması neticesinde bu sonuca varılmıştır. Algı aktı ile beraber da bilginin oluşmasında etkendir. Algı aktı insan ile olgu dünyası arasında bağ kurar, düşünme aktı ise hem olgu dünyasını (somut dünya) hem de düşünsel dünyayı (soyut dünya, sayılar, kavramlar vb.) içine alır. Düşünmenin birçok türü vardır. Genelleme, karşılaştırma, hatırlama gibi zihinsel etkinlikler düşünmenin bir kısmıdır. Fakat bilmek bakımından düşünme aktıyla algı aktı arasında bir fark yoktur. Örneğin; elimizdeki kalemin yere düşmesini bilmemiz ile üçgenin iç açılarının toplamının 180 derece olduğunu bilmemiz arasında bilgi olmak bakımından fark yoktur. ile de özne, gerçekleşen bir olgunun ne maksatla yapıldığını kavrar. Örneğin; “Senin gözlerinden sınavları düşündüğünü anlıyorum.” ifadesinde olduğu gibi. öznenin nesne hakkında edindiği bilgileri nedenleriyle, gerekçeleriyle veya kanıtlarıyla adım adım anlaşılmasını sağlar. Örneğin “ bir yağmurun nasıl yağdığını kavramak” açıklama yoluyla edinilen bir bilgidir. bilgi aktları Algı aktı düşünme aktı Anlama aktı Açıklama aktı; 23 Kalemin yere düşmesi bilgisinin Yer Çekimi Kanunu yla belirtirken açıklama aktını kullanırız. ' Limonun ekşiliği bilgisine algı aktıyla ulaşabiliriz. İ a bakarak yüzünde gözlerinin olduğunu görme bilgisi anlama aktıyla elde edilir. nsan Karenin iç açılarının 360 derece olduğu bilgisi düşünme aktıyla elde edilir. Objenin sujeye yönelmesiyle bilgi oluşur. Bilginin oluşumunda obje ve sujenin yanı sıra bilgi aktları da etkilidir. Bilgiyi elde ederken suje yani bilen ile obje yani bilinen etkileşime girmezler. D Evrendeki her şey bilen insanın nesnesi olabilir. B. BİLGİ TÜRLERİ Hazırlanalım Aşağıdaki görselleri ve ilgili açıklamaları inceleyerek 25. sayfanın sonundaki soruları cevaplayınız. Av r u p a N ü k l e e r A r a ş t ı r m a Merkezinde (CERN) yapımı yıllar süren ve evrenin oluşum sırlarını ortaya çıkarması beklenen dünyanın en büyük parçacık hızlandırıcısı ”Büyük Hadron Çarpıştırıcısı” başarıyla çalıştırıldı. (...............................................................) Kudüs, vahye dayanan bütün dinlerde kutsal sayılan bir şehirdir. Bunun başta gelen sebebi ise Allah'ın, insanları doğru yola iletmeleri üzere görevlendir- diği peygamberlerin birçoğunun bu şehirde yaşamış veya en azından hayatlarının bir bölümünü bu şehirde g e ç i r m i ş o l m a l a r ı d ı r. Ay r ı c a b u peygamberlerden bazılarının mabet olarak kullandıkları mekânlar da bu şehirdedir. ( ) ................................................................ Felsefe bilgisi evreni, varlığı, değeri ve benzer insan etkinliklerini bir bütün h linde anlama, bilme ve tümel bir açıklamaya ulaşmağa çalışan bir etkinliğin ürünü olan bilgidir. Felsefi bilgi bir bilme, anlama merakından doğar. Diğer bir ifadeyle felsefe insanın soru sorma faaliyetinin meydana çıkmasıdır. Onu diğer bilgi türlerinden ve bilme etkinliklerinden ayıran da soru sorma tarzıdır. â (................................................................) 24 Yüklə 19,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|