Devlet kýtaplari üÇÜNCÜ baski



Yüklə 19,1 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə39/72
tarix25.07.2018
ölçüsü19,1 Mb.
#58569
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   72

Hazırlanalım
A
görseli ve özdeyi
şağıdaki
şleri inceleyerek soruları cevaplayınız.
SORULAR

yukarıdaki sözlerinden hareketle insana verilen değeri tartışınız.
Anadolu bilgeliği
hakkında neler biliyorsunuz? Anadolu bilgelerine siz de örnek verebilir
misiniz?
Sevginin temele alınmasıyla Evrensel Ahlak Yasası'na ulaşılabilir mi?
l
l
l
Mevlâna ve Yunus Emre nin
91
F. ANADOLU BİLGELERİNDE AHLAK
108
Kimde sevgi varsa Allah’ın varlığı
ondadır.
Mevlâna
Eğer bir insan kalbini kırarsan
Hak’ka eylediğin secde değildir.
Yunus Emre
Uygulayalım
Aşağıdaki Anadolu bilgelerine ilişkin metni okuyarak soruları cevaplayınız.
İnsanın mistik yönüne ve gönül terbiyesine işaret eden
, maddenin ve dünyanın geçiciliğini
işleyen ahlak ve düşünce sistemidir. Bu sistemi kendisine yol edinen, hayatına uygulamaya çalışan Anadolu
bilgeleri, tek gerçekliği Tanrı olarak görür. Her şeyin, varlık sebebi olan Tanrının iyi bilinmesi gerekir. Tanrının
evrenle olan ilişkisini anlamaya çalışan Anadolu bilgeleri, Tanrı'ya ve yaratılmışlara sevgi ve aşk duyar. Bu sevgi ve
aşk eylemlerinin temelini oluşturur. Bu aynı zamanda evrensel bir ahlak yasası anlamına gelir.
Yüzyıllar içerisinde insanlık imbiğinden süzülerek Anadolu topraklarını yeşerten bilgeler, yetmiş iki millete
bir gözle bakmak gerekliliğine değinerek insanlık onuruna işaret etmişlerdir.
Anadolu bilgeliği


109
Hoca Ahmet Yesevi (12. yy.):
Mevlana Celâlettin Rumi (1207-1273):
Hacı Bektaşi Velî(13. yy.):
İlk Türk-İslam
mutasavvıflarındandır. Tasavvufun Türk dünyasında, özellikle
de Anadolu topraklarında bilinip yayılmasında büyük rol
oynayan Hoca Ahmet Yesevi, ilk defa Türkçe olarak dini-
tasavvufi şiirler yazan, söyleyen insandır. Divanı Hikmet adlı
eserinde yazdığı şiirleri ile insanların nasıl davranması
gerektiğini anlatan Ahmet Yesevi; her şeyin ilahî aşkın tecellisi
olduğunu, bu nedenle de her şeyi gönülden sevmek gerektiğini
söyler. Ancak bu şekilde Tanrı'ya ulaşılabileceğini belirtir. O'na
göre aşksız, Tanrı'yı anlamak mümkün değildir. Çünkü aşksız
kişi gerçek insan değildir. Irk, dil, din, renk, mezhep ayrımı
yapmaksızın tüm insanlığa sineyi açmak, onlara hoşgörülü
olmak gerekir. Çünkü insan kâinatın özüdür.
Anadolu
bilgelerinden olan Mevlana Celalettin Rumi'nin felsefesi bir
anlamda sevgidir, aşktır. İçerisinde aşkı barındıran insan bu yönü
ile insan diğer bütün varlıklardan ayrı bir öneme sahiptir. Nasıl
evrenin görevi, Tanrı'nın kudret ve güzelliğini bildirmek ise
insanın görevi de bu kudret ve güzelliği en saf şekliyle idrak
etmektir. Evrende var olan birliktelik Tanrı'nın yüceliğine
götürür bizleri. Bunu içselleştirip var olanı, var edenle birlikte
görebilmek gerekir. Bunu görebilmesi, Tanrı'nın katına
yükselebilmesi için tek yol Mevlana'ya göre “aşk” tır. Bu ise
insanları, var olan her şeyi Tanrı adına sevmekle mümkündür.
Kim olursa olsun her insan, ilahi özün barınağı konumundadır. O
hâlde bütün insanlara farklılıkları ve seviyeleri itibarıyla bir göz
ile bakmalı, hoşgörü ve bağışlama temele alınmalıdır. Bu bakış
açısı da evrensel ahlak yasasına temel teşkil eder.
Varlığın birliğinden yola
çıkan ünlü Türk mutasavvıfı olan Hacı Bektaşi Velî'ye göre var
olan her şeyin temeli Tanrı'da dır. Tanrı'ya duyulan sevgi ve bilgi
ile
çıkar. Tanrı'ya ulaşma aşamalı bir seyir gerektirir.
Bu aşamalar görünüşte ayrı gibi görünen varlıklar ile Tanrı'nın
aslında bir olduğunu fark etme sürecidir.. Tüm var olanların
Tanrı'nın görünüşü olduğunu bilen kişi insanlar ile ilişkilerinde,
eline diline ve beline sahip olarak yaşamalıdır. Yani bütün
insanlara karşı güvenilir kişi olmalıdır.
Hacı Bektaşi Velî her şeyi olduğu gibi ahlakı da Tanrı ve
sevgi ile temellendirilir. Buna bağlı olarak da bütün insanlar eşit
ve kardeştir. Sevgi, iyilik, çalışkanlık, doğruluk insanlar için
birer değer konumundadır. Bu anlayış da evrensel ahlak
yasasının oluşmasını sağlar.
ahlak ortaya


Yunus Emre(14. Yy.): Tasavvufun öngördüğü yaşamı en
saf biçimde yaşamış olan Yunus, bunu da şiirlerinde çok yalın bir
Türkçe ile ifade etmiştir. Bu özellikleri ile çok sevilen Yunus
Emre, Anadolu insanı için bir bilge, bir ermiş konumundadır.
Yunus'a göre varlık; tek ve mutlak varlık olan Tanrı
tarafından yaratılmış ve zamanı gelince yine ona dönecektir.
Varlığın kendisine ait bir vücudu yoktur. Vücut tektir ve bu vücut
Tanrı'ya aittir. Varlığı Tanrı'dan farklı düşünmemek gerekir. Her
şeyin özünde var olan mutlak varlık olunca, varlıklara ve
insanlara verilen değer de Tanrı'dan kaynaklanacaktır. Tanrı'nın
varlığı da Yunus'a göre aşktan başka bir şey değildir. Varlığı aşk
olan Tanrı'nın yarattığı varlıklar da aşk ile aşk için yaratılmış
olacaktır. İnsan bu aşkı anlamalı ve yaşamalıdır. Çünkü insanı
insan yapan öz, yaratılışındaki aşktır. Aşk var olmanın sebebidir.
Bu nedenle insanın her şeye aşk ile bakabilmesi gerekir. Aşk ile
mevcudata bakamayan insan eğri, yaramaz insandır. İnsan, her
şeyden önce kendisini, daha sonra varlığı aşk ile bilerek Tanrı'ya ulaşmaya çalışmalıdır.
Yunus Emre'nin dünyasını oluşturan iki temel esas aşk ve ahlaktır. Tanrı'ya duyduğu aşkla insanın, Tanrı'nın
emir ve yasaklarına uyması gerekir. İnsanın, kendisine uygun olmayan davranışları terk edip, ilahi yaradılışa
yönelmesi; ahlakın temelini teşkil eder.
110
1. Adı geçen bilgeler görüşlerini hangi kaynaklardan beslenerek oluşturmuşlardır? Düşüncelerinizi payla-
şınız.
2. Bilgelerin görüşlerinden hareketle ortak mesajlar verebilir miyiz? Cevabınız olumluysa bunları arkadaş-
larınızla paylaşınız.
3. Bu bilgelerin görüşlerinin geçerliliği günümüzde sürmekte midir? Neden? Arkadaşlarınızla paylaşınız.
MEVLANA MÜZESİ`Nİ, 10 AYDA 1,3 MİLYON
TURİST ZİYARET ETTİ
UNESCO`nun 2007 yılını Mevlana yılı ilan etmesinden sonra
Konya Mevlana Müzesi ziyaretçi akınına uğradı. `Ne olursan ol yine
gel` diyerek tüm dünyaya sevgi ve hoşgörü mesajı veren Mevlana`nın
kabrinin de bulunduğu müzeye 2008`in ilk 10 ayında 1 milyon 370 bin
871 yerli ve yabancı turist geldi. Müzeyi en çok ziyaret eden yabancı
turistler ise Ruslar ve Polonyalılar oldu.
http://www.tumgazeteler.com/?a=4307061
B
İ
İ
Y
Y
D
N
Z
O
R
M U
U
U
L
?


Yüklə 19,1 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   72




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə