Devlet kýtaplari üÇÜNCÜ baski

Hazırlanalım
A
görseli ve K
şağıdaki
ızılderili özdeyişlerini inceleyerek soruları cevaplayınız.
SORULAR
Yukarıdaki fotoğrafla Kızılderili atasözleri arasında nasıl bir ilişki kurulabilir? Düşüncelerinizi
ifade ediniz.
Günlük hayatınızda çevre etiğine uygun yaşadığınızı düşünüyor musunuz? İfade ediniz.
Siyaset etiği, enformasyon etiği, siyaset etiği ve biyoetik (tıp etiği) kavramlarının anlamını biliyor
musunuz?
l
l
l
G. UYGULAMALI  ETİK SORUNLARI
111
l
l
l
Yeryüzü, bize atalarımızdan miras kalmadı,çocuklarımızdan ödünç aldık.
Son ırmak kuruduğunda, son ağaç yok olduğunda, son balık öldüğünde; beyaz adam paranın yenmeyen bir
şey olduğunu anlayacak.
Hayvanlar olmadan insanlar nedir ki? Eğer bütün hayvanlar kaybolup giderse insanoğlu büyük bir ruh
yalnızlığı içinde ölecektir. Hayvanlara ne olduysa insanlara da aynısı olur. Her şey birbirine bağlıdır.
Yerkürenin başına gelen, yerkürenin çocuklarının da başına gelecektir.

---

Uygulamalı etik, ahlakın kural ve ilkelerinin pratik ahlaki problemlere uygulanmasına denir. Bu tanımdan da
anlaşılacağı üzere uygulamalı etikte teorik olarak görülen ahlaki ilkelerin pratik problemlere uygulanması esastır.
Felsefenin bir alanı olan etiğe son zamanlarda verilen önemin arttığına tanık olmaktayız. Özellikle günlük
hayatımızı etkileyen bilimsel alandaki gelişmelerin hızındaki artış, yaşam ilkelerimizi de etkilemekte, ortaya çıkan
gelişmeler insanın ilişkilerinin daha da karmaşık bir hâle gelmesine yol açmaktadır. Bu hızlı değişim, birtakım
problemleri de beraberinde getirmektedir. Bu problemlerin çözümü noktasında uygulamalı etiğin önemi ortaya
çıkmaktadır.
112
Uygulayalım
1. Kavram haritasındaki uygun olan kavramı aşağıdaki açıklamalardaki boşluklara yerleştiriniz.
2. Aşağıda sıralanan uygulamalı etik alanlarına bir örnek de siz veriniz.
E
n
for
ma
sy
on
eti
ği
M
e
s
le
k
eti
ği
B
iyoetik
(tı
p
et
iğ
i)
Ç
ev
re
eti
ği
S
iy
a
s
e
t
e
ti
ğ
i
UYGULAMALI
ETİK
ALANLARI
……………………….:
……………………….:
"Doğru eylemin ne olduğunu" veya
"belirli bir tek durumda kişinin ne yapmasının doğru olduğu"
sorusuna cevap aramadan, o mesleğin yapılmasında karşılaşılan
etik sorunları giderecek ya da azaltacak kimi normlar getirmeye
çalışan uygulamalı etik çeşitidir.
:………………………………………………....................
Embriyoların statüsü, kürtaj, hasta
hakları ve doktorun sorumlulukları, insanlar üzerindeki tıbbi
deneyler, zihinsel engellilerin hakları, ötenazi vb. problemleri konu
edinen uygulamalı etik alanıdır. Tıbbi çalışmaların yapılması
sırasında, karşılaşılan sorunların çözülmesinde kendilerine
dayanılacak bu kuralların akla dayalı olarak temellendirilebilir olması beklenmektedir. Görevliler bu normlara
uygun davrandıklarında etik sorunlar ya ortaya çıkmayacak ya da en azından azalacaktır.
Örnek

---

Hekimler ve yardımcı sağlık personeli, sağlık çalışanları
görevleri gereği sağlıkla ilgili kararlar vermek durumundadırlar.
Örneğin bir doktor, hastasının acı çekmesi ya da sağlık halinin
bozulması gibi durumlarda bir takım kararlar vermek zorundadır.
Doktorun verdiği bu kararlar gelişi güzel verilmiş kararlar olmayıp,
birtakım değerler ile ortaya çıkar. Biyoetikte bu değerlerin uygulanması
ya da harekete geçirilmesidir. Değerlerin harekete geçirilmesi normları
oluşturur. Bu normlar geniş anlamda ilkeler olarak adlandırılır.
…………………………………………………………
Farklı nedenlerden dolayı havanın ve
suyun kirlenmesi, atıkların birikmesi, atmosferin dengesinin bozulması
ile ortaya çıkan iklim değişikliği, çölleşme, erozyon; yenilenemeyecek
kaynakların tüketilmesi; enerji kıtlığı vb. sorunlar ile karşı karşıyayız.
Bu sorunların giderilmesi için evrensel ve bireysel olarak neler
yapmamızın gerektiği üzerine oluşturulmuş etik değerlerin alanı aynı
zamanda çevre etiğinin de alanıdır.
İçerisinde yaşadığımız evren, sadece insana değil, insan dışında
birçok varlığa da ev sahipliği yapmaktadır. Öyle ki bu var olanların
tamamının bir bütünlük içerisinde ele alınması gerekir. İnsan bu yaşam
alanı içerisinde var olan varlıklardan sadece biridir. Bu sebeple hayat
içerisinde insanın yanında diğer varlıkların da hakkından bahsetmek
mümkündür. Bu hakkın varlığının korunması için birtakım yasaların
yanı sıra ahlaki bir yükümlülüğe de ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyaç
günümüzde daha açık bir hâldedir. Çevre ile insanın ilişkisi özellikle
yüzyılımızda bozulmuştur. Günümüzde çevre kirliliğinin sürekli
artıyor olması, insan dâhil bütün varlıkların bugünkü ve gelecekteki
varoluşlarını tehlikeye sokmaktadır. İşte bu noktada çevre etiği ortaya
çıkmıştır. Sorumlu bir varlık olan insanın sorumluluklarından biri de
çevreye karşıdır. Çevreyi korumak için var olan ahlaki değerlerin
uygulamaya geçirilmesini hedefleyen etiğe, çevre etiği adı verilir.
Genel olarak “çevre etiği”nden beklenen, bize –karar verenlere ve
sıradan insanlara, yetişkinlere ve çocuklara- şu anda yaşayan
insanların ve gelecek kuşakların daha sağlıklı yaşayabilmesi şöyle
dursun, varlığını sürdürebilmesi için neyi yapmamız ve neyi
yapmamamız gerektiğini söylemesidir.
.................................................................................................
Enformasyon kelimesi; danışma,
tanıtma, bilgi, haber alma, haber verme,
gibi anlamlara
gelmektedir. Özellikle günümüzde haberleşmenin, teknolojinin
gelişimine bağlı olarak, bu etik çeşidinin çok önemli bir yer teşkil
ettiğini görmekteyiz. Gazete ve radyodan sonra televizyon ve
internetin haber kaynağı olarak insanları bilgilendirmede kullanılması
ve bu hâlin çok hızlı ve karmaşık olması, enformasyon etiğinin ortaya
çıkışında önemli rol oynamaktadırlar.
Ahlak, enformasyon ve iletişimin kökeninde de yer almaktadır.
Bir toplumun ahlakı, büyük çapta enformasyonun elde edilme tarzına
dayanmaktadır. Kitle iletişim araçları sadece insanların bilgisini
genişleten ve zenginleştiren enformasyonu aktarmamakta, aynı zamanda belirli bir görüşü ortaya koymaktadırlar.
Örnek:
Örnek:
……………………….:
……………………….:
haberleşme
113

---