8
B. FELSEFE HİKMET İLİŞKİSİ
Hazırlanalım
Aşağıdaki şiiri dikkate alarak soruları cevaplayınız.
SORULAR
Yukarıdaki şiirden anladıklarınızı ifade ediniz.
Şiirden hareketle cahil ile bilge arasındaki temel farkı ifade ediniz.
Kendini bilmek ne demektir? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Siz kendiniz ile ilgili neleri, ne kadar bildiğinizi düşünüyorsunuz? Belirtiniz.
l
l
l
l
O ki, bilmiyor
ama biliyor bilmedi ini; çocuktur,
onu e itin/yeti tirin.
O ki, bilmiyor
ama bilmiyor bilmedi ini; cahildir,
ondan uzakça durun.
O ki, biliyor
ama bilmiyor bildi ini; (belki)
uykudad r, onu uyand r n.
O ki,
biliyor ama biliyor bildi ini;
bilge ki idir, onu
izleyin.
ğ
ğ
ş
ğ
ğ
ı
ı ı
ğ
ş
Düşünme faaliyeti içinde kullanılan “Nedir?” tarzındaki
felsefi sorularla varlığın özü, insan bilgisinin imkan ve sınırları,
insanın evrendeki yeri belirlenmeye çalışılır. Bu tip soruların
eksiksiz ve kesin bir cevaba ulaşması varlık, bilgi ve değer
üzerine tam ve bütün bir bilginin ortaya çıkması veya bir insanın
böyle bir bilgiye sahip olabilecek ölçüde olgunluğa ermesi hâli
(bilgelik) dir. Hikmet, bütün olup bitenlerin esasını
bilmektir. Felsefe ise böyle bir iddiada değildir. O, hikmete
ulaşmak anlamında değil, onu sevme, ona hasret duyma,
yönelme anlamında bir bilgidir.
hikmet
Bir benzetme yoluyla şunu
diyebiliriz ki hikmet, bir tümel bilgidir, yani her şeyi kuşatan
bilgidir. Bu, adeta temelinden çatısına kadar her şeyi ihtiva eden
bir bina (yapı)'ya benzemektedir. Bu binaya, hikmet binası adını
da verebiliriz: Çünkü bunun içinde bilgiler mevcuttur. Her bilgi
alanı, bu binanın içindeki bir oda gibidir. Odaların (bilgi alanlarının) hepsi de aynı çatı al ındadır. İşte felsefe, bu
çatıdan başka bir şey değildir: Demek ki felsefe, bütün bilgi alanlarını kendi kanatları altında toplayan en tümel
bilgi alanı sayılmaktadır. Hikmet ise binanın bütünüdür.
t
Uygulayalım
Aşağıdaki metne göre
hikmet ve felsefe ilişkisi hakkında düşüncelerinizi yazarak
arkadaşlarınızla paylaşınız.
H
i
k
m
e
t
Felsefe
Uygulayalım
1. Aşağıdaki metni ve bir sonraki sayfadaki kavram haritasını inceleyiniz.
2. Felsefi düşünceyi özümsemiş kişiler nasıl bir bakış açısına sahip olur?
3. Metinler kavram haritasında bulunan nitelikleri açıklamaktadır. Buna göre hangi metnin
hangi nitelikle ilgili olduğunu bularak metnin karşısındaki boş bırakılan alana yazınız.
C. FELSEFİ DÜŞÜNCENİN NİTELİKLERİ
İnsan için önemli olan yalnızca felsefe okumak ve felsefeyi bilmek değildir, felsefe yapmaktır, felsefi
davranabilmek veya felsefi bir tutum takınabilmektir. Felsefe yapmak ise felsefi düşünmeyi gerektirir. Felsefi
düşünce, insanın merak ve hayretine bağlı olarak soru sormanın sonucu olan ve insanla, insan yaşamıyla ilgili
problemlere karşı ilginin gelişmesiyle başlayan eleştirici ve sorgulayıcı bir düşünce türüdür.
Felsefi düşünceyi özümsemiş kişilerin ise yalnızca ağaçları değil ormanı görebildikleri ilk bilgilerle
yetinmeyip ileriye ve arka planlara da bakabildikleri, yüzeysel düşünmeyip konulara nüfuz edebildikleri
düşünülebilir. Ayrıca dogmatikliği aşabilme önyargılı olmama gibi tavırlar sergileyebilecekleri söylenebilir.
Hazırlanalım
l
l
l
Felsefede cevaplardan çok sorular
önemlidir.
Bir insanın zekası verdiği cevaplardan
çok soracağı sorulardan anlaşılır.
Dünyanın her yerinde aynı felsefi
problemler tartışılmaktadır.
SORULAR
Yukarıdaki ifadelerden hareketle felsefi düşüncenin nitelikleri konusunda neler
söyleyebilirsiniz?
Siz soru sormayı mı, cevap vermeyi mi seversiniz? Bunlardan hangisiyle felsefe yapılabilir.
l
l
Aşağıdaki görsel ve ifadeleri inceleyerek sorular üzerinde düşüncelerinizi ifade ediniz.
9
