DiJİtal aktiVİzm
Yüklə 179,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
Dijital Aktivizm
[28]
bu imkanlar, aktivistler tarafından sosyal hareketlerin doğasında bulunan kamuoyu oluşturma çabaları çerçevesinde seferber edilmiştir. Başta twitter, facebook, bloglar ve youtube gibi mecraların etkileri görüldükçe aktivizm daha çok sanal ortama kaymıştır. Bu duruma en iyi örneklerden birisi ALS hastalığı için başlatılan kampanyadır. Bu kampanyaya göre, bir kişi istediği birine meydan okuyarak bir kova buzlu suyu başından aşağı dökmüştür. Meydan okunan kişinin de 24 saat içinde aynı şeyi yapması ya yada ALS hastaları derneğine 100 dolar bağış yapması istenmiştir. Kampanya inanılmaz başarılı olmuştur ve oluşan farkındalığın yanı sıra bir ay içinde 100 milyon dolar birikmiştir. (ALS Association 2014) Bu kampanyada diğer dikkat çeken nokta yukarıda da belirtildiği üzere sosyal mecraların insanlar arasındaki etkileşime kazandırdığı ivmedir. ALS kampanyasında katılan insanlara bakılırsa her kesimden, her meslek grubundan, her kültürden insan aynı payda da buluşmuştur. (Goodling 2016) Dijital aktivizm de temelde tam olarak bu noktadan hareketle ortaya çıkan bir kavramdır. Son olarak dijital aktivizm kavramına yönelik olarak değinilmesi gereken konu dijital aktivizmin özgün yapısıdır. Geleneksel sosyal hareketlerde sosyal hareketi yöneten ve organizasyondan sorumlu bir idari yapı vardır, ilk başta yoksa bile kısa sürede oluşmaktadır. Dijital aktivizmde ise aktivist faaliyetler belli bir liderlik altında yapılabileceği gibi dağınık olarak da yapılabilir. Yeni iletişim metodlarını açıklamak için Brafman ve Beckstorm örümcek-deniz yıldızı metaforunu kullanmaktadır. Bu metafora göre örümcek merkezden yönetilen bir hayvandır. Yani, vücudu idare eden bir beyin ve bu beyine bağlı kollar bacaklar vardır. Hayvanın kafası kesilirse ölür. Deniz yıldızı ise merkezi yapıya sahip bir bünye değildir. Bir deniz yıldızını ortadan keserseniz canlı iki deniz yıldızı elde edersiniz. (Akt. Kırık ve Özcan 2014: 66) Tıpkı bu metaforda olduğu gibi geleneksel iletişime dayalı sosyal hareketler örümcek gibidir, merkezle organizasyon yapısı çökertildiğinde hareket sona erer. Yeni iletişim imkanlarına dayalı dijital aktivist hareketler ise deniz yıldızı gibi net bir organizasyon yapısı olmadan da hayatta kalabilir. Net bir lider olmadan öne çıkan hesaplar, yönlendirme yapan bloglar, özenilen hacker grupları liderlik misyonunu üstelenebilir ya da paylaşabilir. Bu özgün doğası itibariyle dijital aktivizme geleneksel kalıplarla yaklaşmak hata olacaktır.
Dijital aktivizm nispeten yeni karşılaşılan bir durum olduğundan dolayı henüz net bir tanı konulamamıştır. Net bir tanı ortaya koyulamadığı için de insanlığı ne yönde etkileyeceği net olarak kestirilememektedir. Bu noktada Svitanides dijital aktivizme yönelik yaklaşımları üç gruba ayırmıştır (2011: 4): a.
İyimserler Durmuş Gökhan TURHAN [29]
b.
Kötümserler c.
Tutarlılar Dijital aktivizme karşı iyimser tavır içinde olanlara göre, dijital imkanlar sayesinde hızla örgütlenebilen bir toplum güç dağılımında dengeyi daha iyi sağlayabilir. Örgütlü toplum geleneksel hiyerarşide yaşanan güç dağılımındaki adaletsizlikleri minimize edebilir ve otoriter yönetimlerin ortaya çıkmasını zorlaştırır. Dijital imkanların sağladığı hızlı örgütlenme becerisi iyimser yaklaşım sahipleri için bu açıdan pozitif görülmektedir. Diğer taraftan dijital aktivizmin insanlığı negatif etkileyeceğini iddia edenler de mevcuttur. Dijital aktivizme kötümser yaklaşanların çekincesi ise, teknolojinin anti-demokratik yollarla kontrol altına alınması ve kötü niyetle kullanılma ihtimalidir. Teknoloji baskıcı yönetimler, hacker gibi bireyler ya da terörist gruplarca ele geçirilip büyük kaoslara yol açabilecek bir yapıya sahiptir. İnsan hayatını kolaylaştırmadaki pozitif yönü bir yana kötü amaçlı kullanılması halinde teknoloji büyük kaos potansiyeline de sahiptir. Kötümserler de tam olarak bu noktaya işaret etmektedirler. Bu iki gruptan da farklı yaklaşım sergileyen bir de tutarlılar grubu vardır. Tutarlılar dijital aktivizme negatif ya da pozitif bir yaklaşım içinde değildir. Onlara göre mobilizasyon, mesaj yayılması, organizasyon gibi ofline aktivizm taktikleri online imkanlar sayesinde daha hızlı yapılabilmektedir ama bu aktivizme yeni bir anlam yükleyecek kadar önemli bir etken değildir. (Svitanides 2011: 3-5) Yukarıda da belirtildiği gibi dijital aktivizm kavramı çok yeni olduğu için ilerleyen aşamalarda nereye evrileceği çok net değildir. Her yaklaşımın haklı olduğu noktalar vardır muhakkak ama şu ana kadar tutarlılar diye adlandırılan grubun iddiası daha gerçekçi durmaktadır. Dijital çağın getirileri, aktivizmin geleneksel yapısında mevcut olan haberleşme ağı, mesaj yayılması, örgütlenme, propaganda gibi unsurların hızını artırmış ve daha etkili yapılmasını sağlamıştır. Dijital aktivizmin çok özgün görünmesinin sebebi dijital aktivizmin çoğunlukla uygulayıcıları olan dijital yerlilerin çok özgün bir nesil olmasıdır.
Dijital aktivizm kavramı üzerine çalışmaya başlayan ilk isimlerden biri olan Mary Joyce dijital aktivizmden bahsedebilmek için bazı temel gerekliliklerden bahseder (Joyce 2010: 2): a.
b.
Sosyal ve siyasal faktörler. c.
Ekonomik faktörler. Joyce’a göre dijital aktivizmin oluşumu, uygulanabilmesi ve başarıya ulaşması yukarıdaki temellere dayanmaktadır. Yüklə 179,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|