DiJİtal aktiVİzm
Yüklə 179,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.1. Taraf Olma/Farkındalık Aktivizmi (Advocacy)
- 3.2. Slaktivizm/Kliktivizm
Dijital Aktivizm
[30]
Dijital aktivizmden bahsedebilmek için öncelikle teknolojik altyapının var olması gereklidir. Bir ülkede kişi başına düşen kişisel bilgisayar oranı ve internet penetrasyonu dijital aktivizm içim kritiktir. Birbirine internet ağıyla bağlı ne kadar bilgisayar varsa bu iletişim ve etkileşimin, dolayısıyla dijital örgütlenmenin gücünü yansıtır. Altyapıyla ilgili diğer önemli bir nokta ise internetin bağımsızlığıdır. İnternetin bağımsızlığından kasıt internet iletişimini hükümet ya da başka otoritelerin kısıtlamamasıdır. Bazı gelişmekte olan ya da az gelişmiş ülkelerde internet bağlantısı hükümet ya da özel bir şirket kontrolündedir ve bu otoriteler istedikleri zaman interneti kapatabilmektedir. Gelişmiş ülkeler de zaman zaman, özellikle terör olaylarında belli uygulamaları kapatma, ya da interneti tamamen kapatma yoluna gitmektedir. İnternetin kapatılmasının çok sıradan ve kolay olduğu ülkelerde dijital aktivizm uygulamaları sekteye uğramaktadır. Dijital aktivizm için diğer önemli temel sosyal ve siyasal yapıdır. Sosyal ve siyasal yapı teknolojik altyapının nasıl kullanılacağını ve ne denli etkili olacağının da belirleyicisidir. Demokratik ülkelerde dijital aktivizm sosyal değişim sağlamada önemli bir enstrüman olabilirken, demokrasinin oturmadığı ülkelerde baskıcı yönetimler dijital aktivizmi tehdit unsuru olarak görebilir ve teknolojik altyapı kullanımını kısıtlamaya gidebilir. (Burada tabii ki terör olaylarında hükümetlerin güvenlik amacıyla yaptığı internet kısıtlamaları ya da yavaşlatmaları kastedilmemektedir.) Demokrasinin yerleştiği toplumlarda hükümetler halkın yönetime katılımına önem vermektedir. Sosyal aktivizm böyle bir atmosferde daha etkili sonuçlar doğurabilmekte, politika yapımında etkili rol oynayabilmektedir. Demokrasilerin gelişmediği toplumlarda ise yönetimler müdahaleye açık olmadığı gibi değişim taleplerini de varlıklarına bir tehdit olarak algılamaktadırlar. Bu sebeple bu tip toplumsal atmosferde dijital aktivizmin gelişimi ve etkili olması güçtür. Dijital aktivizm için diğer önemli unsur ekonomik şartlardır. Ekonomik olarak gelişmiş ülkelerde aktivistlerin teknolojik aletlere ve alt yapıya daha kolay erişmesi, çok sayıda internet kullanıcısının olması dijital aktivizmi kolaylaştırmaktadır. Neredeyse her bireyin cebinde akıllı telefon ve sınırsız internet bağlantısının olduğu bir ülke ile insanların günde 1 saat internet kafeden internete erişebildiği bir ülke arasında dijital aktivizm potansiyeli açısından büyük fark vardır. Aktivistlerin maddi gücü de aktivizm kampanyalarının kaderini etkilemektedir. Ünlü film yıldızlarını ve sporcuları kampanyasında kullanabilen aktivist gruplar ya da pahalı teknolojik alt yapıyı oluşturabilen aktivist gruplar tabii ki daha güçlüdür. Bu sebeple ekonomik koşullar da dijital aktivizm için önemli bir faktördür.
Durmuş Gökhan TURHAN [31]
Aktivistlerin amaçları ve seçtikleri yöntemlere göre dijital aktivizm türleri vardır. Taraf olma/farkındalık aktivizmi, kliktivizm/slaktivizm, hacktivizm, vatandaş gazeteciliği ve kaynak oluşturma şu ana kadar dijital aktivizm türü olarak sınıflandırılmış kavramlardır. Teknolojinin gidişatına göre muhakkak yeni dijital imkanlar ortaya çıkacaktır ve yeni türler eklenecektir ama şu anda dijital aktivizm türleri denildiğinde akla bu alt başlıklar gelmektedir.
Taraf olma olarak adlandırılan aktivizm türü sosyal sistem içinde kurumların ya da kişilerin kararlarını etkilemek için bireysel ya da grup olarak yapılan her türlü aktiviteyi kapsar. İnsanlar fikirlerini duyurmak, farkındalık yaratmak, haklarını korumak ve tehdit olarak algıladıkları şeylerden kaçınmak için taraf olma tarzı aktivist hareketlere girişirler. İmza kampanyaları, sosyal medya hesapları ve grupları, sosyal medyada (özellikle twitter’da) en çok konuşulan konu olma kampanyaları, medya kampanyaları ve benzeri aktivitelerin tamamı taraf olma aktivizm türünün başlıca icraat konularındandır. Bu aktivizm türü son dönemlerde “hashtag aktivizmi” olarak daha çok anılmaktadır. Sosyal medyada açılan başlıklar ve bu başlıkla ilgili çok sayıda yazılan ileti konuya ilgi çekmek için yapılır. Amerika’da polis tarafından öldürülen bir bayan için açılan #sayhername, BM tarafından kadın erkek eşitliğine vurgu yapmak için başlatılan #heforshe, Özgecan Aslan cinayetinden sonra açılan #ozgecanaslan başlıkları binlerce ileti almıştır ve günlerce dijital ortamda en çok konuşulan konular olmuşlardır. ( http://www.elle.com.tr ) Ülke ve dünya gündemine göre her gün yeni hashtag’ler açılamaktadır ve bu hashtagler farkındalık yaratmak adına gayet etkili olmaktadır.
Slaktivizm kelime kökeni olarak İngilizce tembel anlamına gelen “slacker” kelimesinden gelmektedir. Benzer şekilde kliktivizm de İngilizce tıklama anlamına gelen “click” kelimesinden gelmektedir. Kelime köklerinden de anlaşılacağı üzere slaktivizm ya da kliktivizm kavramlarına göre insanlar dijital platformlarda bir şey yapmış olmak için pasif eylemlerde bulunurlar ve vicdanlarını rahatlatırlar. Bir terör eyleminden sonra profil resmine siyah kurdele koymak, çeşitli konularda lehte veya aleyhte iletiler yazmak, hashtag açmak ya da gruplar kurmak gibi icraatlar en çok karşılaşılan slaktivizm örneklerindendir. Dijital aktivizme yönelik eleştirel yaklaşımların başında slaktivizm gelmektedir, çünkü slaktivizmin insanları aktivizme değil pasifizme ittiği iddia edilmektedir. Bir konuda vicdanını rahatlatmak adına insanların online
Yüklə 179,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|