Din psikolojiSİ BİLİm dali
Yüklə 5,01 Kb.
|
92 biridir. Genç değer verdiği kimselerden gördüğü davranışları benimseyerek uygulamaya çalışır, yetişkinlerin nasihatlerinden ziyade özdeşleşme yoluyla bilgi ve tecrübe kazanır. 120 Tutkuların ön planda olduğu ergenlik çağında gençler çoğunlukla meşhur sporcu, sinema ve sahne sanatçısı, siyasi lider ya da dini liderleri örnek almakta, bu modellerin güç ve üstünlük özelliklerinden etkilenmektedirler. Ergenlik çağındaki genç özdeşleşme objesi olarak kabul ettiği modelde aynı zamanda ideal bir üstünlük de aradığı için bazen bu özellikleri taşıdığına inandığı tarihi şahsiyetlerle de özdeşleşmektedir. Gencin aradığı eğer olgunluk anlamında bir üstünlük olursa, dini içerik taşırsa, başta Hz. Muhammed (s.a.v) olmak üzere önemli maneviyat büyüklerini özdeşleşme modeli olarak benimseyecektir. 121 Çocuğun ve gencin ahlaki ve dinî sosyalleşmesinde, özdeşleşme yoluyla öğrenme önemli bir yer tutar. Anne-baba ve yetişkinleri örnek alma, dinî ve ahlaki yasaların şekil almasında direkt öğrenimden daha etkilidir. Çocuk ve genç dini hayatın gerekleri hakkındaki bilgilerin büyük bir kısmını bu özdeşleşme mekanizmasından alacaktır. Hz. Muhammed’in (s.a.v) “Namazlarınızın bazılarını evlerinizde kılınız ve oraları kabirlere çevirmeyiniz” 122 , “Farz namazlar dışındaki namazların en faziletlisi evlerinizde kılınandır” 123 şeklindeki tavsiyeleri, namazı evde kılmak suretiyle ev halkına örnek olmanın önemini vurgulamaktadır. 10 yaşında bir genç iken Hz. Muhammed’in (s.a.v) eğitim ve hizmetine arz edilen Enes b. Mâlik onun bu konudaki tutumunu şu cümlelerle ifade eder: “Hz. 120 Hökelekli, ss. 209, 211. 121 Hökelekli, ss. 251, 252. 122 Buharî, Salât, 52; Ebû Davud, Salât, 205. 123 Tirmizî, Salât, 331. 93 Peygamber’e yedi yahut dokuz sene hizmet ettim. Rasulullah benim yaptığım bir şey için ‘Bunu niçin yaptın?’ yapmadığım bir şey için de ‘Niçin yapmadın?’ demedi.” 124 Enes b. Mâlik’in bu sözlerinden anlıyoruz ki Hz. Muhammed (s.a.v), ergenlik döneminde terbiyesine verilen bu genci nasihat ve sözlü eğitimden çok, örnek davranışlarıyla etkileyerek, onun gerek dinî ve gerekse de diğer konularda kendi kendine düşünme, karar verme ve anlama kabiliyetlerini geliştirmesine yardımcı olan özdeşleşme yoluyla öğrenmesine imkân sağlamıştır. Dini duygu ve düşünceleri benimseyen ve dinî uygulamaları yerine getiren bir yetişkinle özdeşleşen çocuk ve gençte, o model gibi düşünme ve davranma için güdülenme meydana gelmektedir. Bu güdülenmeden sonra yetişkinler, sözlü eğitim ile bu duygu, düşünce ve davranışları şekillendirerek çocuk ve gencin, özdeşleşme yoluyla kendisini eğitmesine formal eğitim yoluyla da destek vermelidirler. Hz. Muhammed’in (s.a.v) de uygulaması böyledir. 125 Diğer taraftan, arkadaşlık ilişkilerinin de özdeşleşme sürecindeki gencin inanç, tutum ve davranışları üzerindeki etkisi büyüktür. Arkadaşılığın bu husustaki etkisi Kur’an-ı Kerim’deki “Müminler müminlerden ayrılıp kâfirleri dost edinmesin. Bunu her kim yaparsa Allah’la ilişiğini kesmiş olur” 126 ayetiyle belirtilmiştir. Hz. Muhammed de (s.a.v) “Kişi yakın dostunun dini üzeredir. Artık sizden biriniz kiminle dostluk kuruyorsa ona dikkat etsin” 127 diyerek arkadaş ilişkisinin etkisini belirtmiş ve “mümin” olan kimselerle arkadaşlık kurulmasını tavsiye etmiştir. 128 124 Müslim, Fedâil, 51-2; Ebû Davud, Edeb, 1. 125 Hökelekli, s. 213, 214. 126 Âl-i İmran, 28. 127 Tirmizî, Zühd, 44; Ebû Davud, Edeb, 18; Müstedrek, c. IV, s. 171. 128 Hökelekli, s. 241. 94 V-YAŞAM BOYU EĞİTİM En belirgin özelliği sürekli değişiklik olan “bilgi toplumu”na geçişle birlikte süregelen ekonomik, sosyal ve teknolojik gelişmelerden etkilenmeyen birey yoktur. 21. yüzyılda en temel değer bilgidir. Bilgi dünya ekonomileri için yaşamsal önem taşıyan bir kaynak, teknolojik ve bilimsel değişim için önemli bir unsurdur. Kuşkusuz eğitimin de önemli bir unsurudur. Bilgi; Yaratıcılık ve yenilik için önemli bir unsur, Öğrenme ve düşünme için temel bir kaynak, Daha bilgili vatandaşlar oluşturmada bir anahtar, Vatandaşların akademik yaşamlarında, iş yaşamlarında ve hatta günlük yaşamlarında daha iyi sonuçlar elde etmelerini sağlayan bir faktör, Sosyo-ekonomik gelişim için de önemli bir kaynaktır. Günümüzde, değişimin sürekliliği ve hızı, eğitim kurumlarında kazandırılan bilgi ve becerilerin zaman içinde yetersiz kalmasına neden olmakta, bir başka deyişle yaşam boyu öğrenmeyi gerekli kılmaktadır. Yaşam boyu öğrenme, insana ve bilgiye daha çok yatırım yapma, temel bilgi ve becerilerin kazanılmasını teşvik etme, esnek ve yenilikçi öğrenme olanaklarını genişletme anlamına gelmektedir. 129 Yaşam boyu eğitim kavramı ise; yaşam boyu öğrenmeyi içine almakla birlikte, bireyin kendi kendisini eğitmesini de içeren –insan, eğer kendisini eğitirse, gündelik yaşamın koşuşturmaları içinde de kendisini gerçekleştirebilir 130 - bir ahlak eğitimi paralelinde meydana gelen kapasite oluşumu, yani, algı seviyesinin 129 Buket Akkoyunlu, “Bilgi Okuryazarlığı ve Yaşam Boyu Öğrenme”, ietc2008.home.anadolu.edu.tr/ietc2008/1b.doc 130 Dökmen, s. 199. : browse browse -> Anlatilan senin hikayendiR: kapitalizm küRESEL kapitaliZMİn yeni sosyal düŞÜnce ve toplum modeli: AÇik toplum enstiTÜSÜ/vakfi browse -> Devrimci Burjuvanın Ütopyası Olarak Aydınlanma Felsefesi ve Muhafazakarlaşan Burjuvanın İdeolojisi Olarak Pozitivizm ve Pozitivist Sosyoloji browse -> Bu dönem tıbbı iki evrede ele alınabilir browse -> ’da Allah’ın göklerin ve Yer’in Nûr’u olduğu belirtilirken browse -> Yenġ-eflatunculuğun tasavvufa etkġlerġ browse -> Enfeksiyöz, bağ dokusu hastalığı, granülomatöz, toksik veya idiyopatik nedenlerle, miyokardın inflamasyon, nekroz veya miyositolizidir browse -> Radyo telev zyon s nema anab L m dali lat n amer ka browse -> Hematolojide temel laboratuvar tani yöntemleri Dr. Mutlu Arat browse -> Anab L m dali browse -> Microsoft Word 1 iç kapak doc Dostları ilə paylaş:
|