136
çaydakı nəqliyyata təhlükə kimi həmin körpünün uzaqlaşdırılması nəqliyyat
kompaniyasının xeyrinə uyğun idi.
Linkolnun bir tanışını qətldə iştirak etməkdə ittiham edir və sübut kimi
ay işığında onu gördüklərini təsdiq edirdilər Linkoln almanaxdan istifadə edərək,
həmin gecənin çox qaranlıq olduğunu sübut edib, şahidin heç nəyi aydın görə
bilmədiyini irəli sürdü və beləliklə, məhkəmə dinləməsini uddu.
Öz hüquqşünas karyerasına başlayandan 20 il sonra Linkoln İllinoysun
ən hörmətli və uğurlu vəkillərindən birinə çevrildi. O, daim hər bir leqal işin
özəyinə baxırdı, həm də müxtəlif şəkillərdə ədalətlilik və müqayisəyə sığmayan
vicdanlılıq nümayiş etdirirdi.
Nyu Salemdə yaşayarkən o, Enn Rutlec adlı qızla tanış olmuş, ona
vurulmuşdu. Bu qız 1835-ci ildə 19 yaşında ölərkən, Linkoln çox məyus olmuşdu.
Bir il sonra o, Meri Ouens ilə gəzməyə başladı, lakin qız onun ciddi təklifini rədd
etdi. Bəzi tarixçilər isə Linkolnun həyatında ilk və yeganə real sevgilisinin Meri
Todd olduğunu bildirirlər. Yaxşı təhsil görmüş miss Todd Kentukkinin hörmətə
layiq olan bir ailəsindən idi, onun Sprinqfilddəki qohumları şəhərin sosial
kübarlığına məxsus idi. Onların bəziləri qızın Linkoln ilə əlaqəsinə razı deyildilər.
Bəzən qızın özü də şübhə hissinə qapılırdı, Linkolnun onu görən nə vaxtsa xoşbəxt
edəcəyi sualı üzərində düşünürdü. Buna baxmayaraq, onlar nişanlandılar, lakin
1841-ci ilin Linkoln üçün «məhvedici 1 yanvarında» onlar nişanı ləğv etdilər, bu,
onun öz təşəbbüsü ilə baş vermişdi. Bundan sonra o, uzun müddət ağır depressiya
və ruh düşkünlüyü keçirdi. Nəticədə onlar barışdılar və 1842-ci ilin noyabrında
evləndilər.
Linkolnların 4 uşağı oldu, onların hamısı da oğlan idi. Robert Todd
böyüyü və yeganə həddi-büluğa çatanı olmaqla, heç vaxt atasına yaxın olmamışdı.
İkinci oğlu Eduard Beyker 4 yaşına çatmamış evdə ölmüşdü. Eddi deyə
çağırdıqları bu uşağa Linkoln öz dostunun adını qoymuşdu. Şox şən uşaq olsa da,
uzun müddət xəstə olmuşdu. Linkoln Vaşinqtona, Ağ Evə gəlmək üçün Sprinqfildi
tərk edəndə demişdi: “Bura əsrin bir rübünü yaşadığım, cavanlıqdan yaşlı adama
çevrildiyim, oğlumun anadan olub, öldüyü yerdir.” Üçüncü oğlu Uilyam Uelles isə
1862-ci ilin fevralında, 11 yaşında Ağ Evdə öldü. Çox gözəl uşaq olan Uilli
atasının göz bəbəyi idi. Linkoln oğlunun yataq otağından iki gün şıxmadı,
dözülməz qüssəyə qərq olmuşdu. Uilli faciəli öləndə bütün xalq kədərlənmişdi.
Sevilmək qaydasında Ted adlanan Tomas, o, ailənin sonbeşiyi idi, atası öləndə hələ
çağ idi. O, Linkolnun sevimlisi idi, ona öz atasının adını qoymuşdu. Uşaq
danışanda sözləri çətinliklə tələffüz edirdi, oxumağı və yazmağı da ləng öyrənirdi.
Atası isə onu başa düşə bilirdi. O, atasının qətlindən 6 il sonra, 18 yaşında öldü.
Çox sayda nikaha girmiş cütlüklər kimi Linkolnlar da həmçinin
aralarındakı məişət sözləşmələrinə malik idilər. Həmin dövrün şayiələri isə, heç
şübhəsiz, onları şişirdirdi. Missis Linkoln, təkrar olunması ilə fərqlənən baş
ağrısından əziyyət çəkirdi. Əhvali-ruhiyyəyə yaxşı təsir göstərməyən təhlükəsizlik
və tənhalıq düşüncəsi, ərinin vəkillik səfərləri ilə daha da intensivləşirdi. Linloln
prezident seçildikdən sonra oğlu Uillinin ölümündən yaranan qüssədən və Ağ Evin
sahibəsi kimi tanış olmayan bir şəraitdən Meri əziyyət çəkirdi. Onlar burada heç
137
bir il deyildi ki, yaşayırdılar. Ərinə qısqanclığı isə bir sıra ağrılı səhnələrə səbəb
olurdu. Ərinin öz yanındaca qətlə yetirilməsindən keçirdiyi şokdan o, daha ağır
vəziyyətə düşmüşdü. Bir neçə ildən sonra baş verən Tedin ölümü isə bu qadın üçün
daha ağır bir itki oldu.
Onların ilk nikah həyatında missis Linkoln ərini ruhlandırır və onun
ambitsiyasını ilhamlandırırdı. Sonrakı birgə yaşayış illəri ərzində bu xüsusiyyət,
güman ki, güclənmişdi və ərinin anadangəlmə dözümlülüyü və səbirliliyi ilə
sınanmışdı.
Linkolnun nüfuzu elə idi ki, siyasətdə onun əleyhinə kilsənin də
tədbirindən istifadə olunmuşdu. Bütün həyatı boyu o, gördüyü yuxulara və digər
müəmmalı əlamətlərə və möcüzələrə inanırdı. Yaşa dolduqca, prezident olduqdan
sonra və Vətəndaş müharibəsinin könülü narahat edən məsuliyyəti ilə üzləşdikdə o,
çox dərin dini ruha yiyələndi. O, özünü «Qəzavü-qədərin aləti» hesab edirdi.
Linkoln Bibliyaya aludə idi və onu yaxşı bilirdi. O, həmçinin Şekspirin
vurğunu idi. Özəl söhbətlərində o, çox sayda Şekspir allüziyalarından
(eyhamlarından) istifadə edirdi. Lord Bayronun və Robert Bernsin poemalarından
həzz aldığı halda, onun üçün sevimli şeir parçası başa düşülməyən şotland şairi
Uilyam Noksa məxsus idi. O, tez-tez Noksdan sitat gətirirdi.
Linkoln ilk dəfə siyasətə daxil olanda Endryu Cekson prezident idi.
General Cekson «mətbəx hökuməti» vasitəsilə ölkəni idarə edirdi. Linkoln dövrün
görkəmli siyasətçiləri arasında Henri Kleyə və Deniel Uebsterə görə qürur
duyurdu. Kley və Uebster federal hökumətin biznesi ruhlandırmaq üçün öz
imkanlarından istifadə etməsini bəyənirdilər. Linkolnun nöqteyi-nəzərinə görə,
İllinoys və ölkənin Qərbi iqtisadi inkişafda belə köməyə möhtac idi. O, özünü Kley
və Uebsterin partiyası olan Viqin üzvlərindən biri hesab edirdi.
O, 1834-cü ildən 1840-ci ilədək Viq partiyasının üzvü kimi İllinoys ştatı
qanunvericiliyinə dörd dəfə seçildi. Burada o, özünü ştat fondları hesabına dəmir
yolları və magistral yollar şəbəkəsini tikmək, kanallar çəkmək kimi nəhəng
layihələrə həsr edirdi.
O, Kolumbiya mahalında qulların tədricən və qul sahiblərinə
kompensasiya verilməsi qaydasında azad edilməsi barədə qanun layihəsi təklif
etdi. Bu layihə o vaxt effekt verə bilərdi ki, mahalın «azad ağ vətəndaşları»
tərəfindən bəyənilsin. Lakin layihə nə abolyutsionistlərin, nə də qul sahiblərinin
xoşuna gəlmədi və sonralar da ona ciddi münasibət göstərilmədi.
ABŞ XIX əsrin birinci yarısında və Vətəndaş müharibəsi ərəfəsində
XIX əsr başlananda ABŞ 24 yaşa qədəm qoymuşdu. Yeni əsrdə
amerikan milli birliyi quldarlıq məsələsi ilə əlaqədər artan dərəcədə təhlükəyə
məruz qalırdı. Şimalın və Cənubun hər ikisində XIX ısrin birinci yarısı ərzində
əhalinin sayı dramatik qaydada böyüyürdü. Lakin bu iki regionun inkişafı tam
fərqli idi. Cənubun pambıq iqtisadiyyatı və sosial strukturu qula çevrilmiş qara
afrikalıların istismarına əsalanırdı. Qulların becərdiyi pambıq əhəmiyyətli istehsal
göstəricilərində özünü göstərirdi. Əgər 1810-cu ildə Cənub 10 milyon dəyərində
Dostları ilə paylaş: |