| 3. Fikx tariyxiy ja`miyetlik turmisti uyreniwdegi derek sipatinda.
XI-XIII a`sirde Movorounnaxrde fikxtin` xanafiya mazxabi fkixlerinenU` Abd Zayd, al-
Saraxsiy, an-Nasafiy, Qozixan, al- Marg`inaniylerdi atap o`tsek orinli. Uliwma biz joqarida atap
o`tken da`wirlerdegi sufiyliq xa`m fikx iliminin` rawajlaniwi islam dini tariyxinda ulken
a`xmiyetke iye.
Xa`r bir fikx mektebi, sufiyliq ag`imi xa`m mazxabinin` o`z usili, xuqiqti xa`m usildi
paydalaniw joli bolg`an. Misali, Usulul-fikx boyinsha Shofi`iy usilinda Qurani Ka`rim, Sunna,
ijmo, osor (saxabalardin` rawayat etilgen so`zler xa`m isler xa`m oalrg`a qiyaslaw, fatwa beriw
xa`m xukim shig`ariw ushin negiz bolip seaplanadi. Qiyas (salistiriw) tek g`ana Qurandi teren`
an`law, payg`ambar ja`ne saxabalar so`zleri, jol joriqlari, musilman ijmosi(kelisimi) xa`m
solardin` o`z-ara kelisimi esapqa aling`an. Shofiy taliymatinda –Shari`iy istidlol (shariat
qag`iydalarina negizlenip da`liylew) kuta` basim, joqari da`rejede boliwi menen ayirilip turadi.
Sonin` menen birge sufiyliqtag`i xaqiyqatqa jetiw usillarida bolg`an edi. Islamiy
qadriyatlarimizg`a qoyip atirg`an g`a`rezsiz O`zbekstanimizda milliy xuqiqiy dinimizdi
qa`liplestiriw da`wirinde shariat, fikx tarawlari derekleri xa`m ideyalarin uyreniw bizin` ushin
za`ru`r.
Dostları ilə paylaş: | 
