Doktora tez

 

51

110,19 110,99 108,14 108,79 108,26

113,71 113,25 113,92 113,59

0

20

40

60

80

100

120

M

ıs

ır

 (

K

on

tr

ol

) 

B

uğ

da

y 

(K

on

tr

o

l) 

B

uğ

da

y 

E

nz

im

B

uğ

da

y 

10

kG

y

B

uğ

da

y 

10

0

 k

G

y

A

rp

a

 (K

on

tr

ol

) 

A

rp

a

 E

nz

im

A

rp

a

 1

0

 k

G

y

A

rp

a

 1

0

0 

kG

y

grup

g

/t

a

v

u

k

/g

ü

n

 

 

 

 

 

 

    

  

 

 

 

 

 

 

a 

a 

a 

a 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

       

 Şekil 4.3 Yumurta tavuğu yemlerinde gama ışınlanmış buğday ve arpa kullanılmasının ortalama yem tüketimine etkisi (g/tavuk/gün) 

 

 

---

 

52

4.1.6 Yem değerlendirme sayısı 

Denemede  36-46  haftalık  dönemlere  ait  haftalık  ortalama  yem  değerlendirme  sayısı 

verileri ile tüm dönem ortalaması olarak sonuçlar çizelge 4.5’de verilmiştir. Çizelgede 

görüldüğü üzere muamelelerin yem değerlendirme sayısı üzerine etkisi denemenin 1, 3, 

4,  8  ve  10  haftalarında  önemli  bulunmuştur.  Tüm  deneme  periyodu  ortalaması  da 

gruptan gruba önemli farklılıklar göstermiştir. 

1.haftada  arpa  kontrol  ve  enzim  ilaveli  arpa  tüketen  tavukların,  mısır  kontrol,  buğday 

kontrol  ve  her  iki  dozda  ışınlanmış  buğday  ağırlıklı  yem  tüketen  tavuklara  göre  yemi 

önemli düzeyde daha kötü değerlendirdikleri belirlenmiştir (P<0.05). 

3.  haftada  ise  arpa  kontrol  grubunun  yem  değerlendirme  sayısı  mısır  ve  tüm  buğday 

gruplarına  göre  önemli  orvea  zayıf  bulunmuştur  (P<0.05).  Bu  haftada  arpaya  enzim 

ilavesi yemden yararlanmayı önemli düzeyde iyileştirmiştir.  

4.  haftada  en  iyi  yem  değerlendirme  sayısı  buğday  ağırlıklı  kontrol  yemi  ile  beslenen 

tavuklarda  gözlenmiştir.  Bu  grubun  yemden  yararlanması  mısır  kontrol  ve  100  kGy 

ışınlanmış  buğday  yemi  ile  benzer  olurken,  diğer  gruplardan  önemli  orvea  daha  iyi 

bulunmuştur  (P<0.01).  Bu  haftada  arpa  ve  buğdayın  gama  ışınlanması  tavukların  yem 

değerlendirme  sayısı  üzerine  olumlu  bir  etki  yapmamıştır  (P>0.05).  8.  haftada  buğday 

gruplarının arpa ile beslenen gruplardan  daha iyi yemden yararlveıkları görülürken, 10 

kGy  ışınlanmış  buğday  yemi  ile  beslenen  tavukların  10  kGy  ışınlanmış  arpa  ve  arpa 

kontrol  yemi  ile  beslenen    tavuklara  göre  yemden  daya  iyi  yararlveıkları  bulunmuştur 

(P<0.05). 

10.  haftada  da  arpa  kontrol  yemi  ile  beslenen  tavuklar  en  kötü  yem  değerlendirme 

sayısına  sahip  olmuşlardır.  Arpalara  gerek  enzim  ilavesi  gerekse  gama  ışınlama  

uygulanması  arpa  kontrole  göre  yemden  yararlanmayı  önemli  ölçüde  iyileştirmiştir 

(P<0.01). 

Buğday  ağırlıklı  rasyonlarda  ise  enzim  ve  gama  ışınlama  uygulaması  yem 

değerlendirme sayısı üzerine önemli bir etki yapmamıştır.  

---

 

53

Araştırma  boyunca  elde  edilen  veriler  ortalama  olarak  ele  alındığında  grupların  yem 

değerlendirme sayılarının önemli orvea farklı olduğu tespit edilmiştir (Şekil 4.4). Arpa 

kontrol yemi ile beslenen tavukların yemden 10 kGy ışınlanmış arpa grubu hariç diğer 

tüm  gruplara  göre  önemli  düzeyde  daha  kötü  yararlveıkları  bulunmuştur  (P<0.001). 

Arpaya  enzim  uygulaması  yem  değerlendirme  sayısında  arpa  kontrole  göre  önemli 

düzeyde  iyileşmeye  yol  açmış,  arpanın  10,  100  kGy  gama  ışınlanmaya  maruz 

bırakılması  ise  yem  değerlendirme  sayısını  arpa  kontrol  grubuna  göre  önemli  orvea 

iyileştirmiştir  (p<0.01).  Buğday  ağırlıklı  rasyonlarda  ise  enzim  ve  gama  ışınlama 

uygulaması  önemli  bir  farklılığa  yol  açmamıştır  (P>0.05).  Buğday  ağırlıklı  yemle 

beslenen  tavukların  yem  değerlendirme  sayısı  mısır  ağırlıklı  yemle  beslenen  tavuklara 

benzer  gerçekleşmiştir  (P>0.05).    Buğday  ve  arpa  grupları    kendi  içlerinde  enzim  ve 

gama  uygulaması  bakımından  ikili  olarak  karşılaştırıldığında;      buğday  kontrol  ve 

buğday  enzim  ile  buğday  kontrol  ve  buğday  ışınlama  grupları  arasında    sadece  4. 

haftada  farklılık  görülürken  (P<0.05);    buğday  enzim  ve  buğday  ışınlama  ile  buğday 

ışınlama  10  kGy  ve  buğday  ışınlama  100  kGy  grupları  arasında  farklılık  tespit 

edilmemiştir  (P>0.05).  Arpa  kontrol  ve  arpa  enzim  grupları  karşılaştırıldığında  yem 

değerlendirme  sayısı  haftalık  dönemlerde  farklılık  göstermiştir.  3.  4.  5.  8.  10  ve 

ortalama yemden yararlanmada farklılık görülmüştür (P<0.01 ve P<0.05). Arpa kontrol 

ve  arpa  ışınlama  gruplarında  sadece  ortalama  yem  değerlendirme  sayısında  farklılık 

tespit  edilmiştir  (P<0.01).  Diğer  arpa  enzim  ve  arpa  ışınlama  grubu,  arpa  ışınlama 

10kGy ve arpa ışınlama 100 kGy grupları  arasında farklılık saptanmamıştır (P>0.05). 

 

 

 

 

 

---