Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), Türkiye Büyük Millet Mecli

---

---

 
 

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ISBN 978-975 – 19 – 4353-8  (basılı nüsha) 
 
 
Bu Çalışma Devlet Planlama Teşkilatının görüşlerini yansıtmaz. Sorumluluğu yazarına 
aittir. Yayın ve referans olarak kullanılması Devlet Planlama Teşkilatının iznini 
gerektirmez; İnternet adresi belirtilerek yayın ve referans olarak kullanılabilir.  Bu e-kitap, 
http://ekutup.dpt.gov.tr/   adresindedir. 
 
Bu yayın 500 adet basılmıştır. Elektronik olarak, 1 adet pdf dosyası üretilmiştir 
 
 

---

 
ÖNSÖZ 
Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), Türkiye Büyük Millet Mecli-
since 28 Haziran 2006 tarihinde kabul edilmiştir. 
Plan, küreselleşmenin her alanda etkili olduğu, bireyler, kurumlar ve 
uluslar için fırsat ve risklerin arttığı bir dönemde Türkiye'nin kalkınma 
çabalarını bütüncül bir çerçeveye kavuşturan temel bir strateji dokümanıdır. 
Toplumun tamamını ilgilendiren kalkınma planları, gerek hazırlık ge-
rekse uygulama aşamasında, ilgili tüm kesimlerin katkısını ve 
sahiplenmesini gerektirmektedir. 
Kalkınma planlaması alanında ülkemizin katılımcı ve demokratik bir 
planlama deneyimi bulunmaktadır. Özel İhtisas Komisyonları, bu deneyim 
içinde kurumsallaşmış bir katılımcılık mekanizması olarak ön plana çık-
maktadır. Kamu, özel kesim, üniversite ve sivil toplum kuruluşları temsilci-
lerinin katılımı ile oluşturulan Özel İhtisas Komisyonları, 2007-2013 döne-
mini kapsayan Dokuzuncu Plan hazırlıklarında da son derece önemli bir 
işlev görmüştür. Bu bağlamda, 5 Temmuz 2005 tarihinde 2005/18 sayılı 
Baş-bakanlık Genelgesiyle başlatılan çalışmalar çerçevesinde geniş bir 
konu yel-pazesini kapsayacak biçimde toplam 57 Özel İhtisas Komisyonu 
oluşturul-muş, alt komisyonlarla birlikte bu sayı 66'ya ulaşmıştır. Bu 
komisyonlarda toplam 2252 katılımcı görev yapmıştır. Komisyonların 
oluşturulmasında ise ülkemizin kalkınma gündemini yakından ilgilendiren 
temel konular belirleyici olmuştur. 
Özel  İhtisas Komisyonlarında yapılan tartışmalar ve üretilen fikirler, 
planların hazırlanmasına  ışık tutmakta ve plan metnine yansıtılmaktadır. 
Ayrıca, bu kapsamda ortaya çıkan raporlar birer referans doküman olarak, 
çeşitli alt ölçekli planlama, politika geliştirme ve araştırma ihtiyaçlarına da 
cevap vermektedir. Bu anlamda, Özel İhtisas Komisyonu raporları sadece 
plana katkıda bulunmamakta, müstakil olarak da basılan ve çeşitli 
kesimlerin istifadesine sunulan birer kaynak niteliği taşımaktadır. 
Sahip oldukları birikimi katılımcı bir ortamda toplumun genel yararı 
için özveriyle paylaşan Komisyon üyelerinin, ülkemizin kalkınma sürecine 
önemli katkılar verdikleri inancıyla, emeği geçen herkese Teşkilatım adına 
şükranlarımı sunar, Özel İhtisas Komisyonu raporlarının ve raporların ışı-
ğında hazırlanan Dokuzuncu Planın ülkemiz için hayırlı olmasını temenni 
ederim. 
 
 

---

 
 
 
 
 
 
 

---

Dokuzuncu Kalkınma Planı                     Kimya Sanayii Özel İhtisas Komisyonu, Bor-Soda Külü-Krom Kimyasalları Çalşıma Grubu Raporu
 
 
İÇİNDEKİLER 
 
BOR ÇALIŞMA GRUBU RAPORU ........................................................................................ 5 
BOR ÇALIŞMA GRUBU ÜYELERİ........................................................................................ 7 
YÖNETİCİ ÖZETİ .................................................................................................................... 9 
1. GİRİŞ ................................................................................................................................... 13 
2. GENEL BİLGİLER.............................................................................................................. 15 
2.1.
 
B
OR 
E
LEMENTI
................................................................................................................ 15 
2.2.
 
B
OR 
M
INERALLERI
.......................................................................................................... 16 
2.2.1. Kristal Suyu İçeren Boratlar ................................................................................... 16 
2.2.2. Bileşik Boratlar (Hidroksil ve/veya Diğer Tuzlar ile) ............................................. 16 
2.2.3.Borik Asit .................................................................................................................. 17 
2.2.4. Susuz Boratlar ......................................................................................................... 17 
2.2.5. Borofluoritler........................................................................................................... 17 
2.2.6. Borosilikat Mineralleri ............................................................................................ 17 
2.2.7. Turmalin grubu mineraller...................................................................................... 17 
2.3.
 
T
ICARI 
B
OR 
M
INERALLERI
.............................................................................................. 18 
2.4.
 
D
ÜNYA 
B
OR 
R
EZERVLERI
............................................................................................... 21 
2.5.
 
B
OR 
Ü
RÜNLERININ 
K
ULLANIM 
A
LANLARI
...................................................................... 22 
2.5.1. Ürün Bazında Bor Ürünleri Kullanım Alanları ...................................................... 25 
2.5.2. Sektörlere Göre Bor Kullanım Alanları .................................................................. 26 
2.6.
 
D
ÜNYADA 
B
OR 
Ü
RETIM 
Y
ÖNTEMLERI
............................................................................ 40 
2.6.1. Maden İşletmeciliği ................................................................................................. 40 
2.6.2. Cevher Zenginleştirme............................................................................................. 41 
2.6.3. Rafinasyon ............................................................................................................... 41 
2.7.
 
D
ÜNYA VE 
T
ÜRKIYE 
B
OR 
Ü
RETIMLERI
........................................................................... 43 
2.7.1. Dünyada Bor Üretimleri.......................................................................................... 43 
3. MEVCUT DURUM VE SORUNLAR ................................................................................ 49 
3.
 
1.
 
M
EVCUT 
D
URUM
............................................................................................................ 49 
3.1.1. Kuruluş Sayısı, Mevcut Kapasite ve Kullanımı ....................................................... 49 
3.1.2. Üretim...................................................................................................................... 53 
3.1.3. Dış Ticaret ............................................................................................................... 54 
3.1.4. Yurtiçi Tüketim ........................................................................................................ 56 
3.1.5. İstihdam ................................................................................................................... 56 
3.1.6. Mevcut Teşvik Tedbirlerinin Değerlendirilmesi...................................................... 56 
3.1.7. Sektörün Rekabet Gücü ........................................................................................... 56 
3.1.8. Mevcut Durumun Değerlendirilmesi ....................................................................... 58 
3.1.9. Özel Bor Kimyasalları ............................................................................................. 62 
3.2.
 
S
EKTÖRÜN 
D
ÜNYADA VE 
AB
 
Ü
LKELERINDEKI 
D
URUMU
............................................... 63 
3.2.1. Dünyada Başlıca Bor Üreten Firmalar................................................................... 63 
3.2.2. Şirketler/Ülkeler Bazında Bor Ürünleri Kurulu Kapasiteler .................................. 64 
3.2.3. Dünya Bor Pazarındaki  Önemli Gelişmeler........................................................... 68 
3.3.
 
GZFT
 
A
NALIZI
................................................................................................................ 69 
4. DOKUZUNCU PLAN DÖNEMİNDE (2007-2013) SEKTÖRDE BEKLENEN 
GELİŞMELER ......................................................................................................................... 71 
4.1.
 
Y
URTIÇI 
T
ALEP 
P
ROJEKSIYONU
...................................................................................... 71 
4.1.1. Çimento.................................................................................................................... 71 

---