10
edilməsi qaydası üzrə bankın uçot siyasətinin tələblərinin uçota aidiyyəti olan bütün bölmələr,
xidmətlər və işçilər tərəfindən yerinə yetirilməsini təmin etməlidir.
7.2.
Banklarda mühasibat uçotunun aparılmasına bankın baş mühasibi başçılıq edir və o,
Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyinə uyğun fəaliyyət göstərir.
7.3.
Bankın baş mühasibi vəzifəsinə «Banklar haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanunu ilə
müəyyən olunmuş tələblərə cavab verən şəxs təyin edilir.
7.4.
Bankın baş mühasibi qüvvədə olan qanunvericilik aktlarını, Mərkəzi Bankın normativ xarakterli
sənədlərini, bankın daxili qaydalarını öz işində rəhbər tutur və MHBS-yə uyğun olaraq
müəyyən olunmuş mühasibat uçotunun ümumi metodoloji prinsiplərə əməl olunmasına
məsuliyyət daşıyır.
7.5.
Baş mühasib aşağıdakıları təmin etməlidir:
bankın həyata keçirdiyi bütün əməliyyatlara, o cümlədən bankın özünün fəaliyyətinə aid
əməliyyatlara nəzarəti və onların maliyyə hesabatlarında və Baş kitabda müvafiq uçot
registrlərində əks etdirilməsini;
şəxsi hesablarda olunan düzəlişlərə nəzarət edilməsini;
mədaxil və məxaric hesabları üzrə əməliyyatların aparılmasına nəzarət
edilməsini;
bankın rəhbərliyinə mühasibat uçotu məsələlərinə dair operativ məlumatın
verilməsini;
müəyyən olunmuş müddətlərdə maliyyə hesabatlarının tərtib edilməsini;
bankın maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinin iqtisadi təhlilinin həyata keçirilməsini
(digər bölmələr və xidmətlərlə birlikdə).
7.6.
Baş mühasib gündəlik olaraq aşağıdakıları yoxlamalıdır:
-
kassa əməliyyatlarının yekununu;
-
gündəlik balansı və dövriyyə məlumatlarını;
-
bank sənədlərinin, şəxsi hesabların, yoxlama cədvəllərinin, habelə hesabatların
düzgün formalaşdırılmasını və saxlanmasını.
7.7.
Baş mühasib bank rəhbərliyi ilə birlikdə mal və qiymətlilərin, pulların mədaxil və
məxarici üçün əsas olan sənədləri, habelə hesablaşma sənədlərini imzalayır.
Göstərilən sənədlər baş mühasibin imzası olmadıqda etibarsız sayılır və icraya qəbul
edilmir. Bank rəhbərliyi ayrı-ayrı uçot sahələri üzrə sənədləri imzalamaq hüququnu
yazılı sərəncamla digər müvəkkil şəxslərə verə bilər.
11
7.8.
Təşkilatçılıq və nəzarət funksiyalarını icra edən bankın rəhbərləri müvəqqəti olaraq
işdə olmadıqda baş mühasib onların vəzifələrini, habelə mühasibat əməliyyatlarının
bilavasitə yerinə yetirilməsi üzrə vəzifələri həyata keçirə bilməz.
8.
Mühasibat xidmətinin təşkili
8.1.
Banklarda mühasibat xidmətinin işi, mühasibat bölməsinin (departamentinin, idarəsinin)
yaradılması, ixtisaslaşdırılmış şöbələrin təşkil edilməsi, işçilərə əməliyyatçı hüquqlarının
verilməsi prinsipi əsasında təşkil edilir.
8.2.
Mühasibat bölməsinin vəzifələri aşağıdakılardan ibarətdir:
mühasibat işinin, sənəd dövriyyəsinin, pul və qiymətlilərin saxlanmasına, aparılan
əməliyyatların qanuniliyinə və bankın müştərilərinə xidmət üzrə bankdaxili nəzarətin
düzgün və səmərəli təşkil edilməsi;
xarici valyutada aparılan əməliyyatların mühasibat uçotunun və bu əməliyyatlara
nəzarətin düzgün təşkil edilməsi;
mühasibat uçotu üzrə bankın daxili audit və digər yoxlamaları zamanı müəyyən edilmiş
nöqsanların aradan qaldırılmasına nəzarətin həyata keçirilməsi;
kreditor borcların ödənilməsi və debitor borcunun tutulması, habelə yaranmış zərərin
silinməsi prosesinə nəzarətin həyata keçirilməsi və bu məbləğlərin maliyyə hesabatlarında
əks olunması barədə rəyin hazırlanması;
uçot və əməliyyat məsələləri üzrə müştərilərin şikayətlərinə baxılması;
bankın maliyyə hesabatının yoxlanılması və birləşdirilmiş (konsolidə edilmiş) maliyyə
hesabatının tərtib olunması;
mühasibat uçotu üzrə müvafiq kadrların hazırlanması, onların ixtisas və biliklərinin, iş
təcrübəsinin təkmilləşdirilməsində iştirak edilməsi.
8.3.
Əməliyyatçılar əlavə nəzarət tələb edən əməliyyatlar üzrə sənədlər istisna olmaqla, yerinə
yetirilən əməliyyatlar üzrə (mühasibat uçotu hesablarının aparılması) bank sənədlərini təkbaşına
rəsmiləşdirmək və imzalamaq vəzifəsinin tapşırıldığı bank işçiləri hesab olunur. Əməliyyatçılar
həmçinin bank sənədlərinə nəzarət etmək, onların rəsmiləşdirilməsi və bank tərəfindən aparılan
əməliyyatları, o cümlədən hesablaşmalar üzrə əməliyyatları və emissiya əməliyyatlarını yerinə
yetirmək vəzifəsi həvalə olunan digər işçilər də hesab olunur.
12
8.4.
Hər bir bankda mühasibat bölmələrinin rəhbərləri tərəfindən işçilərin vəzifə təlimatları
hazırlanıb təsdiq edilməlidir. Onların surətləri birinci nüsxədə imza qoymaqla mühasibatlığın
müvafiq işçilərinə təqdim olunur.
8.5.
Mühasibatlığın işçiləri müəyyən hesabların aparılmasına və ya ayrı-ayrı əməliyyatların yerinə
yetirilməsinə təhkim olunurlar. Hesabların əməliyyatçılar arasında bölüşdürülməsi banklar
tərəfindən müstəqil surətdə, bir qayda olaraq, balans hesabları üzrə və ya əməliyyatların növləri
üzrə aparılır.
8.6.
Hesabların mühasibatlıq bölməsinin strukturlarına, ayrı-ayrı icraçılarına və nəzarətçilərinə
təhkim edilməsi və sonradan onların yenidən bölüşdürülməsi baş mühasib tərəfindən aparılır.
Bu dəyişikliklər xüsusi uçot kitabında yazılarla rəsmiləşdirilərək daxili qaydalarda və vəzifə
təlimatlarında əks etdirilir.
8.7.
Frant-ofis aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir:
müqavilələrin bağlanması və rəsmiləşdirilməsi, müqavilə şərtlərinə əməl
olunmasına, müqavilə üzrə öhdəliklərin vaxtında və tam yerinə yetirilməsinə
nəzarət edilməsi;
aktivlərin və öhdəliklərin siyahısının tərtib olunması, yerlərdə aktivlərin və
öhdəliklərin saxlanmasının və mövcudluğunun yoxlanılması (inventarizasiya),
aktivlərdən səmərəli istifadə olunmasının təmin edilməsi;
ilkin sənədlərin alınması, rəsmiləşdirilməsi, qeydiyyatı və bek-ofisə ötürülməsi.
8.8.
Bek-ofis yardımçı uçotu aparır və aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir:
frant-ofisdən alınmış ilkin sənədlər əsasında əməliyyatların uçotunun və onlara
nəzarətin təmin edilməsi və işləndikdən sonra ilkin sənədlərin mühasibatlığa
ötürülməsi;
bankın müvafiq balans hesabları üzrə frant-ofis tərəfindən aparılmış fəaliyyət
nəticəsində əldə olunan sənədlərə uyğun olaraq, vaxtında əks etdirilməsinə
nəzarət edilməsi.
8.9.
Mühasibatlıq aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir:
Baş kitabın aparılması;
maliyyə hesabatlarının, idarəetmə hesabatlarının tərtib edilməsi, bankın
rəhbərliyinin və bölmələrinin lazımi məlumatlarla təmin olunması;
bek-ofisdən alınmış sifarişlər əsasında şəxsi hesabların açılması və bankın
yardımçı mühasibatlıqlarında aparılan əməliyyatların Baş kitabın müvafiq
Dostları ilə paylaş: |