Dövlətə məxsus müəssisələrin korporativ idarəetmə təcrübələrinə dair İƏİT-in Qaydaları
Yüklə 0,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Lignes directrices de l’OCDE sur le gouvernement d’entreprise des entreprises publiques
| Dövlətə məxsus müəssisələrin korporativ idarəetmə təcrübələrinə dair İƏİT-in Qaydaları İQTİSADİ ƏMƏKDAŞLIQ VƏ İNKİŞAF TƏŞKİLATI İƏİT, 30 demokratik ölkənin hökumətlərinin qloballaşma ilə bağlı iqtisadi, icti- mai və ətraf mühitin qorunması istiqamətlərində səylərini birləşdirən nadir forum- dur. İƏİT həmçinin hökumətlərə korporativ idarəetmə, məlumatların ötürülməsi və əhalinin qocalması (orta yaşının çox olması) kimi yeni problemləri anlamaq üçün imkanın yaradılması və həll etmək üçün köməyin göstərilməsi məsələlərində əsas rol oynayır. Təşkilat, hökumətlərə müxtəlif siyasətlərlə bağlı təcrübələri ilə bölüşməyə, ümumi problemlərə cavab tapmağa, qabaqcıl təcrübələri müəyyən etməyə və yerli və beynəlxalq siyasətləri əlaqələndirmək üçün birgə işlər görməyə imkan verən bir mühit yaradır. İƏİT-in üzvü olan ölkələr: Avstraliya, Avstriya, Belçika, Kanada, Çex Respublikası, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almaniya, Yunanıstan, Macarıstan, İslandiya, İrlandiya, İtaliya, Yaponiya, Koreya, Lüksemburq, Meksika, Hollandiya, Yeni Ze- landiya, Norveç, Polşa, Portuqaliya, Slovakiya Respublikası, İspaniya, İsveç, İsveçrə, Türkiyə, Böyük Britaniya və Amerika Birləşmiş Ştatlarıdır. İƏİT-in işində Avropa İqtisadi Birliyinin Komissiyası iştirak edir. İƏİT-in dərc etdiyi sənədlər Təşkilatın iqtisadi, sosial və ətraf mühitin qorunması məsələlərinə dair statistik məlumatlarını və tədqiqatlarını və üzv ölkələrin qəbul etdikləri razılaşmaları, tövsiyələri və standartları geniş yayır. Fransız dilində aşağıdakı başlıq altında mövcuddur:
Sənədin orijinal mətni İƏİT tərəfindən ingilis dilində aşağıdakı başlıq altında dərc edilmişdir: OECD Guidelines in Corporate Governance of State-Owned Enterprises Copyright 2005, İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (İƏİT), Paris. Bütün hüquqlar qorunur Copyright 2007, bu Azərbaycan variantı Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyasına məxsusdur. Paris, İƏİT-lə razılaşmaya əsasən dərc edilmişdir. Azərbaycan dilinə tərcümənin keyfiyyəti və onun orijinal mətni ilə uyğunluğu Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyasının məsuliyyətidir. İQTİSADİ ƏMƏKDAŞLIQ VƏ İNKİŞAF TƏŞKİLATI Dövlətə məxsus müəssisələrin korporativ idarəetməsi bir çox iqtisadiyy- atlarda əsas məsələlərdən biridir. Lakin, bu günədək, hökumətlər bir çox hal- larda iqtisadiyyatın mühüm hissəsini təşkil edən müəssisələrinə qarşı mülkiyyət hüquqlarından istifadə etmək qaydasını qiymətləndirməyə və təkmilləşdirməyə kömək edən heç bir beynəlxalq standart mövcud deyildir. Dövlətə Məxsus Müəssisələrin Korporativ İdarəetmə Təcrübələrinə dair İƏİT-in Qaydaları bu boşluğu doldurur və onların yaradılması müxtəlif maraqlı tərəflərin dünya üzrə marağına səbəb olmuşdur. İƏİT-in bu işi gördüyü zaman aldığı dəstək və Qaydaların özünə verilən dəstək məni bu sənədin İƏİT-in üzvü olan və olmayan ölkələrdə geniş yayılacağına və istifadə olunacağına inandırır. Bu Qaydalara olan tələb bu sahədə siyasətin yaradılması işini izləyən heç bir kəsdə təhəccüb doğurmamalıdır. DMM-lərin korporativ idarəetməsi istiqamətində islahatlara başlayan ölkələrin təcrübəsi bu işin vacib, lakin mürəkkəb olduğunu göstərir. Ən böyük çətinlik dövlətin şuraya namizədləri təklif etmək və seçmək kimi mülkiyyət funksiyalarını həyata keçirməsinə görə məsuliyyət daşıması və eyni za- manda şirkətin gündəlik idarə olunmasına müdaxilə etməməsi arasında balansın yaradılması ilə bağlıdır. Digər bir çətinlik dövlət və özəl şirkətlərinin rəqabət apara biləcəyi bazarda hamı üçün bərabər şəraitin (level-playing field) yaradılacağının və hökumətlər tərəfindən tənzimləyici və nəzarət səlahiyyətlərindən istifadə edərək bazar iqtisadiyyatı münasibətlərinin pozulmayacağının təmin olunması ilə bağlıdır. Praktiki təcrübəyə əsaslanaraq, hazırkı Qaydalar bu dilemmaların necə həll olunacağına dair konkret təkliflər verir. Məsələn, sənəddə dövlətin öz mülkiyyət funksiyalarını müstəqil surətda həyata keçirən və ictimaiyyət üçün açıq mülkiyyət siyasətinə uyğun olan mərkəzləşdirilmiş qaydada sahiblik edən təşkilat və ya effek- tiv koordinasiya edilən təşkilatlar vasitəsilə həyata keçirməsi təklif olunur. Qaydalar həmçinin dövlətin mülkiyyət funksiyalarının və onun tənzimləyici funksiyalarından ciddi şəkildə ayrılmasını təklif edir. Düzgün tətbiq edildikdə, bu və digər təklif ol- unan islahatlar dövlətin öz mülkiyyət funksiyalarını peşəkar və məsuliyyətli qay- dada yerinə yetirməsini və onun bizim iqtisadiyyatımızın bütün sektorlarında kor- porativ idarəetmənin təkmilləşdirilməsində müsbət rol oynamasını təmin etməkdə irəliləyəcəkdir. Nəticədə isə müəssisələr daha sağlam, daha rəqabətli və daha şəffaf olacaqdır. İƏİT-in üzvü olan və olmayan bir çox ölkələrdən təcrübəli dövlət nümayəndələri və peşəkarlar bu Qaydaların hazırlanmasında köməklik göstərmişdirlər. Onların 3
GİRİŞ SÖZÜ
Yüklə 0,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|