67
Hadisələr ideyalardan və ideyalar uğrunda əməllərdən
formalaşır və ideyaların yerinə yetirilməsi üçün məkanlarda
mövcud olan aktlardan ibarət olur. Aktlar məcmusu və
məcmunun ümumi xarakteri məhz hadisələrin cəm xarakterini
əmələ gətirir. Hadisələrin ardıcıl olaraq törədilməsi və təzahürü
özlüyündə obrazlanaraq ideyalar zəncirini meydana gətirir.
İdeyalar bir şəxsin və ya da müəyyən bir qrupun ola bilir. Dövlət
və cəmiyyət ideyası ümumən bütün şəxslərindir. Ola bilir ki,
ideya bir şəxs tərəfindən irəli sürülür, sonra isə həmin ideya
cəmiyyətin əksər elementlərinin əqidəsinə çevrilir. Subyektiv
ideyalar sonradan obyektiv ideyalar məcmusuna çevrilir.
Məsələn, terror ideyası və bu ideyadan irəli gələrək terrorun
tərkib elementlərinin formalaşması ideyası bir və ya da bir neçə
şəxsin fikir və düşüncə məhsulu olaraq otaya çıxır. Terror
ideyasının bazasında kin, küdurət hissləri, mənfur hallar dayanır.
Terror ideyası özlüyündə qəzəbdən yaranır və qəzəbə də çevrilir.
Bir və ya da bir neçə şəxsin qəzəbi onların əməllərində də
büruzə verə bilir.
İdeyalar uğrunda həyata keçirilən mübarizələrin də müxtəlif
formaları mövcud olur. İdeyalar pozitiv olanda daha çox bu
ideyaların icrası üçün sivil və qanuni, hamı tərəfindən normal
olaraq qəbul olunmuş yollara əl atılır. Məsələn, qanun layihələri
özlüyündə yeni ideyalar məcmusundan ibarətdir. Bu ideyaların
qəbulu üçün sivil qaydada təşəbbüslər irəli sürülür.
Mexanizmlər
işə düşür və təkliflər və müzakirələr aparılır. Həm də bu
müzakirələr açıq şəkildə həyata keçirilir.
Cəmiyyətlər müəyyən maraqları olan qruplardan ibarətdir.
Bu qruplar özlərinin maraqlarını təmin etmək üçün qanuni və
qeyri-qanuni yollara əl atırlar. Qeyri-qanuni yollar cinayətə
sürükləyən aktlar kimi forma və məzmun alır. Cəmiyyət
müxtəlif siyasi qruplardan ibarət olur. Hər bir siyasi qrupun öz
maraqları mövcuddur. Bu maraqların təmin olunmasının qanuni
və qeyri-qanuni yolları axtarılır. Qeyri-qanuni və qeyri-sivil
yollardan biri də terrordur. Terror hadisələri bir qrupun digər