Downloaded from KitabYurdu org
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
14 Bilirsiniz, son illərdə Kırşehir-də “Beynəlxalq Əxi-Kainat, Biznes, Sənət və Folklor Festivalı” təşkil edilir. Bu məsələdə, 1979-cu ildə edilən simpoziuma bir məlumat göndərmişik; Masonluğun mənşəyini aydınlaşdırmaq səbəbilə bu məlumatı oxuyucularımıza təqdim edirik: Qərbdə Şərq Mənşəli Bir Təşkilat: Əxilik və Masonluq Yüz illər boyu Türk sosial həyatında çox önəmli bir yer alan Əxilik, az da olsa Anadolunun bir çox yerlərində hələ də öz izlərini qoruyur. Miladi təqvimi üzrə 6ıo-cu ildə yaranan İslamın Xəlifə Rəşid ilə Əməvi və Abbasi xəlifələri zamanındakı Fütüwat və ticarət araşdırmalarından Əxilik haqqında yetərli məlumat almaq mümkün deyildir. Əxiliyin harada və nə zaman, kimin tərəfindən yaradıldığı - aydın məlum deyildir. Məlum olan Əxiliyin insani bir məqsədlə qurulmuş olduğu və hər insanın bu ölçülər daxilində yetişməsinə çalışmağıdır. İslam yaranandan sonra, onun yayılması üçün Əməvi Ərəbləri (610-670) Asiyaya, türk ölkələrinə yayıldılar. Bu yayılma zamanı müsəlman ərəblər, Tann buyruğunu əsas bilib yayarkən, getdikləri yerlərin sosial və iqtisadi nizamını pozdular. Bundan əlavə işğal olunan yerlərdə irəli gələnlər, mal və canlarını qorumaq üçün işsiz qalan gəncləri bir araya toplayaraq bir təşkilat qurdular. Qoruyuculuq xüsusiyyətinə malik olan bu təşkilata Qaziyan adı verilir. Bu gənc və cəsur downloaded from KitabYurdu.org insanlar qanunsuzluğu aradan qaldırmağı, yurdu, haqları qorumağı bacardılar. Nizamlıhq yaranana qədər, hər kəs yenidən öz peşələrini icra etdi. Ancaq təşkilatın yaradılmasının faydasını görənlər bu səfərdə öz aralannda Biznes təşkilatı yaratdılar. Bu hərəkət Türk Əxiliyinin yaranmasına səbəb oldu. O zamanda bu təşkilatlar həm sənət mərkəzidir, həm mədəniyyət mərkəzi, həm də bir idman klubu. Əslində bunlar gələcəyin Əxi təkkələridir. Orta Asiyada və türk ölkələrində yayılan, oralarda yerləşib inkişaf edən Əxilik getdikcə sevilən və sayılan bir təşkilata çevrilmişdir. Şərqdə inkişaf edən bu təşkilat, qısa bir zamanda qərbə yönəlmişdir. Xorasandan çıxan bir qol Anadoluya gəlmiş, xüsusilə də Ankara, Dənizli, Kayseri, Konya, Sivas ətraflarında yayılmış və yerləşmişdir. Əxilərin əvvəlcə ərəb yarımadasına getdikləri, Misirdə Müsəlman bir dövlət qurmuş Səlahəddin Əyyubinin (1171-ci il) öz qorumasını, saray gözətçiliyini bu türk gənclərdən ibarət Əxi izdihamı (dəstəsi) ilə təmin etdiyini görməklə anlayırıq. Bilirsiniz, bizdə konstitusiya yaranandan bu yana, sonsuz dərəcə qərb heyranlığı meydana gəlmişdir. Bir zaman bizim olanları unutmuş, yeni əlamətlər kimi çox şeyi kənardan almışıq: - Montesquieu 1748-ci ildə (L Esprit des lois) adlı əsərində Millətlər layiq olduqları hökumətlə idarə edilirlər deyər Hz. Məhəmməd. O miladi təqvimi üzrə 632-ci ildə dünyasını dəyişdi. Daha öncə (Kema Tekuneva yuli aleykum) demişdir: Bu əsas əmriniz olduğunuz vəziyyətə görə olur. Olduğunuz vəziyyətə görə idarə olunursunuz deməkdir. Bunu Hz. Məhəmmədin ölümünə downloaded from KitabYurdu.org 16 yaxın söylədiyini qəbul etsək, o bu fikrini Montesquieu-dan ən az 1116 il əvvəl söyləmiş olur. Lakin çox az adam bunu Hz. Məhəmmədin dediyi kimi bilir. Bütün dünya və bizdən çoxumuz isə onu Montesquieunun dediyini bilirik. - Qərbin (Sciene Poli - Technique) məktəblərinin atası bizim I Murad zamanında, XIV əsrdə təməli qoyulan və üç qitədə hökmran olan imperatorluğun dövlət adamlarını yetişdirən ENDERUN-dur.9 Amma biz bunu qərbdən Mülk məktəbi olaraq aldıq.ıo - Qiymətə nəzarət, turfandarlıq (turfanda meyvə və ya səbzə yetişdirilən tarla) müddəti, keyfiyyət və miqdarın təyin edilməsi ilə standartın təsbitini II Sultan Bəyazidin zamanında, XV əsrdə qüvvəyə minmiş (Qanunnamə-ni İhtisabı Bursa) Bursa Bələdiyyə qanununda görürük. Avropada Standartlaşma XVIII əsrdə başlar. 11 - Bizdə, 4 Səfər 1180-ci il tarixli bir İstehkam Hücrətimiz vardır. Bu Kütahyada imzalanan bir neçə müqaviləni göstərir. Dünyada ilk birlik müqaviləsi yuxanda adını verdiyimiz sənəddən anlaşıldığı kimi bizdə, Kütahyada imzalanmışdır. 12 - Rəhmətlik Heydər Rüfətin “Farmasonluq” əsərində belə bir keçid vardır: “Yox, Yox” yüz illər əvvəl Qaziantəpə və ətraflarda uşaqlann bildiyi və oynadığı bir oyundur. Amerikalı bir missioner (bir dini yaymağa çalışan vəzifəli şəxs) bunu görür, bəyənir və Amerikaya aparır. Amerikalılar bunun müxtəlif rəngli maddələrdən (daşdan, taxtadan, plastikdən, hətta fil downloaded from KitabYurdu.org dişindən) fərqli növlərini hazırlar, yayarlar. Oradan da Avropaya keçər, avropalılardan vaqonlar dolusu Türkiyəyə dönər, bir qərb fikri olaraq Anadoluya yayılar. - Bu gün qərb mənşəli bir təşkilat kimi görünən və bu görünüşü ilə də davamlı olaraq tənqid olunub, irəliləyən bir quruluş var. Bu quruluş Masonluq dediyimiz təşkilatdır. Üzərində ıoo % əcnəbi patentii3 daşıyır. Halbuki bu təşkilat şərqdə, şərqdən də Türkiyəyə keçərək, qərbdə yayılmışdır, sonra oradan aldığı fərqli ad altında təkrarən bizə gəlmişdir. Bu Əxilikdir. Hər zaman bilirik ki, inkişaf edən Müsəlmanlıq Xristianlığı kənar etmiş, əllərindən gedən müqəddəs yerləri qurtarmaq həvəsi Xristian aləmini daim Müsəlmanlara hücumlara sövq etmişdir. Buna Əhli- Salib, Xaçlı Səfərləri deyilir. 3. Əhli Salib, Papa 3. elementinin himayəsində hazırlanmışdır (1187-1191). Bu səfərə Fransa və İngiltərə kralları ilə Almaniya imperatoru da qatılmışdır. Bunlar Akkanı alsalar da, çox itki verdilər. Misirdə qurulmuş bir İslam Dövlətinin hökmdarı olan Səlahəddin Əyyubiyə məğlub olmuşdular.14 Məğlubiyyətə uğrayan Xaçlılar arasında yer alan müxtəlif millətlərin orduları bölgədən ayrılarkən, yalnız Arslan Riçard dirənərək qalmaq istəmişdir. Sonda o da, qılıncını buraxıb siyasi yollara müraciət etmiş, Səlahəddin ilə müzakirəyə girişmişdir (1192). Bu gedişlə, İngiltərə kralı aslan ürəkli Riçard ilə Səlahəddin Eyyubinin dostcasına inkişaf edən münasibətləri olmuşdur. Bu downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|