26
Riyakarlığı təmsil edər.
15 Mücəssəm - 1) cisim vəziyyətində olan; 2) mücərrəd anlayışlar
üçün konkret varlıqda tam olaraq müəyyən olan
16 Yeddi səyyarədə yeddi fəzilət vardır. Günəş sonsuzluğa duyulan
inancı, Ay ümidi, Venera şəfqəti, Mars iradə qüvvətini, Merkuri
dürüstlüyü (paklığı), müştəri ədaləti təmsil edər.
17 Saat, medalyon və. s asmaq üçün olan incə zəncir
18 İti bucaqları ölçmək və cızmaq üçün lazım, iti üçgən formalı alət
19 Çox qüvvə sərf etmədən böyük yükü qaldırmağa, bir dayanma
nöqtəsi üzərində hərəkət edə bilən, enib qalxa bilən
sərt bir çubuq - mexaniki vasitə
20 Kamal Qaplancalının 1962-ci il Bülletenindən alman Hiram adlı
şeirinin ilk qitəsi.
21
Larousse du Xxe Siecle”de
MASONLUQDA DÜNYƏVİLİK, QAPALILIQ VƏ SİRR
Azad Masonlar yığıncaqlarda dayanmadan həqiqəti axtarmağa
çalışırlar. Onlann gördüyü işlər içərisində yaşadıqları cəmiyyətin və
bütün insanlığın xeyirinədir. Hikmət, qüvvət və gözəllik işlərində
ağıllan Masonlara bir növ rəhbərlik edər. Masonlar heç bir elmin,
məlumatın son olmadığını bilirlər. Onlar bilirlər ki, hər gün görülən
işlər elmi daha bir az da irəli aparır, hər gün aparılan araşdırmalar
məlumatları daha bir az həqiqətə yaxınlaşdınr.
Bu araşdırmaların getdikcə həqiqətə yaxınlaşdığını Mason tarixi ilə
əlaqələndirə bilərik. Bəzi insanlar Masonluğun tarixini Hz. Adəm
dövrünə kimi aparır. Bu uzun bir xilafət dövrü yaşayan fantaziyalarla
downloaded from KitabYurdu.org
dolu bir zamanı anlatmağa çalışmaqdır. Sonra isə orta əsrlər dövrü
başlayır. Bu zaman isə həqiqi Masonluğa yaxınlaşan bir dövrdür. Bu
dövr operativ şəkillənmiş Masonluğun, inşaatçılar birliyinin,
korporasiyaların yarandığı bir zamandır. Daha sonra bu günümüzdə
mövcud olan və 1723-cü illərdə həqiqi mahiyyətinə qovuşan
Masonluq meydana çıxır. Mason termini iki daşı üst- üstə qoymağa
başlamaqla ortaya çıxmışdır. Hər zaman bilirik ki, Mason fransızca
bənna deməkdir. Ancaq bu Masonluğun bu günün Masonluğu ilə
əlaqəsi yalnız ad bənzərliyindən ibarətdir.
“Masonluq nədir, nə deyildir” adlı birinci kitabımızda az da olsa
Masonluğun tarixindən söz açdığımız üçün burada təkrarən uzun-
uzun tarixi məlumatlara baş vurmayacağıq.
“Larousse Du XX-e Siecle” adlı böyük fransız ensiklopediyası
Masonluq üçün xülasə olaraq belə deyir:
“İctimai həyatın idealını gerçəkləşdirmək üçün çalışan insansevər
bir müəssisədir. İnsanın həyatını əxlaqa, vicdana əsaslandırmaq
istəyən, həqiqəti axtaran və bu prinsiplərə əsaslanaraq əsas insanlıq
cəmiyyəti qurmağı əldə edən bir təşkilatdır”.
İnsansevərlik geniş bir mənada qəbul edildiyindən Masonluğun
Dünyəviliyi ortaya çıxar; yəni Masonluq bir növ dünya təşkilatıdır.
Masonluğun qayəsi din, təriqət, dil, rəng,
millət fərqi qoymadan hamını bir tutub qardaş saymaqdan ibarətdir.
Bununla bərabər, milli qayələrə zidd olmadığına görə də bu birlik
anlayışı güclüdür. Milli maraqlara gəlincə isə, hər Mason ancaq öz
yurdu üçün faydalısını yerinə yetirər.
downloaded from KitabYurdu.org
28
Masonluğun dünyəvi olmasına rəğmən, çoxları Masonluğun
kökünün kənarlarda olması fikrini müdafiə edir. Halbuki hər
məmləkətin Masonluğu millidir. Dünya millətlərini maraqlandıran,
bir araya toplayan, birinin ehtiyacına birlikdə çarə tapmağa çalışan bir
çox Beynəlxalq təşkilat vardır. Qızıl Aypara, Qızıl xaç, UNESCO,
İdman Federasiyalarına hökm edən Fifa və ona oxşar Birləşmiş
Millətlər Cəmiyyəti göstərə biləcəyimiz bəzi nümunələrdir.
Əslində Masonluğun kökü bayırdadır iddiası - Masonluq haqqında
kifayət qədər məlumatı olmayanlann öz mənafeləri üçün və ya fərqli
dindən olan hiyləgər adamların bu insan birliyinə qarşı haqsız
ittihamlarıdır.
Masonluğun qardaşlığı yalnız bir qüvvət və idarəçilik birliyinə
bağlı deyildir. Bu qardaşlıq birliyi nə siyasətin
yaranmağına, nə də dini birliyə bənzəyər. Çünki hər məmləkətin
Masonları öz-özlərini idarə edən lojalarda, iş mərkəzlərində
(atelyelərdə sənətçilərin və ya rəsm, heykəl sənətləri ilə məşğul olan
şəxslərin işlədiyi yer) birləşirlər. Bu özlərinin daxili nizamnaməsinə
görə idarə olunan lojalar Böyük Loja olaraq birləşir və bir birlik
yaradırlar. Ancaq bunu ifadə etməyimizi əsaslı bilirik.
Bir böyük Lojanm qurulması ən azı dörd müstəqil lojanm
mövcudluğu və onların birləşməsi ilə mümkün olur. Bu şəkildə
qurulacaq böyük Loja bundan sonra yurdun hər hansı bir bölgəsində
yaranacaq Lojalann hakimi olur.
Bir məmləkətdə eyni gücdə və eyni məqsədlə birdən çox böyük
Loja yarana bilməz. Aralarında hər hansı bir fikir ayrılığı olmayan
downloaded from KitabYurdu.org
Lojalar Böyük Loja ətrafında birləşirlər. Böyük Loja millidir,
müstəqildir. Bununla yanaşı Lojalar arasında bir anlaşılmazlıq olarsa,
o məmləkətdə yeni bir təşkilat yaradıla bilər. Amma bir şərtlə ki, bu
nə mövcud olan Böyük Lojanm adını ala bilər, nə də onu digər
məmləkətlərdə fəaliyyətdə olan
Böyük Lojalar tanıyarlar. Eyni templə hər məmləkətdə bir Böyük
Loja qurula bilər.
Masonluğa ittihamlardan biri də bu birliyin gizli təşkilat olmasıdır.
Bir hüquqi dövlətdə gizli təşkilatı düşünmək qədər əbəs bir şey ola
bilməz. Yenə təkrar edək ki, bu iddia qəsdən və məqsədli şəkildə
ortaya atılan xüsusi bir məsələdir. Bir hüquq dövləti içində mövcud
hüquq qanunlarına uyğun olaraq qurulmuş və nizamnaməsi inzibati
orqanlar tərəfindən təsdiqlənmiş bir dərnək necə gizli ola bilər?!22
Dəməyin qurucuları, nizamnaməsi, nümayəndələri müəyyən olan
və istənildiyi zaman qanun orqanlarına nəzarət və yoxlanış üçün açıq
belə
bir
dərnəyə,
gizliliyi
yaymaq
məqsədi
güdmürsə,
məlumatsızlıqdan başqa bir şey deyildir. Ümumilikdə Mason
dərnəkləri gizli deyil, qapalı cəmiyyətlərdir. Elə bu da anladılmayan,
anlaşılmayan bir qapalılıqdır. Mason dərnəklərinə üzv olmayanlar,
qurulmuş bütün dərnəklərdə olduğu kimi, bu dərnəyə də girə, onlann
işlərinə qanşa bilməzlər.
Əslində kim üzv olmadığı hər hansı bir dərnəyə əl-qolunu
sallayaraq girə bilər? Başqa dərnəklərdə olduğu kimi, bir Masonun
yanında dərnək üzvü olmayan bir şəxs qonaq qismində Mason
dərnəyinə girə, bir sıra insanlar ilə tanış ola bilər. Ancaq yenə bütün
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |