Səhifə 14
Müəllimlərin tədris qruplarına rəhbərlik. Fasilitatorun təlimat kitabçası
Başlıq 2.3. Fasilitatorun, direktorun və müəllimlərin funksiyaları
Müəllimlərin tədris qruplarının müvəffəqiyyətli fəaliyyəti ona cəlb olunan bütün
tərəflərin - fasilitatorların, müəllimlərin və direktorların öz rollarını və
funksiyalarını layiqincə yerinə yetirmələrini tələb edir.
Fasilitator: funksiyaları
Fasilitatorun başlıca funksiyası
müəllimlər arasında əməkdaşlığa dəstək vermək və pozitiv iş
mühitini yaratmaqdır.O,yuxarıda adları çəkilən aktivliklərin planlaşdırılması və həyata
keçirilməsinin qayğısına qalmalıdır,xüsusən
:
•
Müəllimlərin tədris qruplarının
iş planının işlənib hazırlanması
(aktivliklərin
növləri,tarixləri,iştirakçı
müəllimlər);
•
Aktivliklərin planlaşdırılması və
lazımi ləvazimatların
hazırlanması(iştirakçıların
məlumatlamdırılması,işçi otağın
texniki avadanlığı,peşəkar
inkişafın ləvazimatları və
dəftərxana ləvazimatları və sair);
•
Görüşün konkret aktivliklər
formatı əasasında həyata
keçirilməsi;
•
Aktivliklərin hesabatının (aktının)hazırlanması və elektron qeydiyyatı;
•
Qrupun işinin illik hesabatının hazırlanması;
•
Məktəb vizitləri zamanı layihənin trenerləri ilə əməkdaşlıq etmək ;
•
Tədrus qrupunun aktivliklərinin həyata keçirilməsi məqsədi
ilə məktəb müdiriyyəti ilə
əməkdaşlıq etmək (məs: bir-birinin dərslərində iştirak zamanı dərs cədvəlinin dəyşdirilməsi və
yaxud müəllimlərin dəyişdirilməsi);
•
facebook-un və elektron poçtun yardımı ilə layihə ilə əlaqə saxlamaq ;
•
Layihədən alınmış məlumatları müəllimlərlə paylaşmaq.
Müəllimlərin tədris qrupunun fasilitatorunun vəzifəsinə aid deyildir:
Müəllimlərin qiymətləndirilməsi və kadr və yaxud oxşar qərarların qəbulu prosesində iştirak
etmək;
Başqa müəllimin işini yerinə yetirmək( dərs keçmək, şagirdlərlə fərdi işləmək,şagirdlərin
nəticələrinin analizi,işlərin qiymətləndirilməsi və sair.).
Məktəb direktoru: funksiyaları
Məktəbin bazasında müəllimlərin tədris qruplarının müvəffəüiyyətli fəaliyyəti
məktəb direktoru tərəfindən qeyd edilən prosesin dəstəklənməsindən çox asılıdır.
Müəllimlərin tədris qruplarına rəhbərlik. Fasilitatorun təlimat kitabçası
Səhifə 15
Direktorlar müəllimlərin tədris qruplarının işinə aşağıdakı funksiyaları həyata
keçirməklə dəstək verə bilərlər:
Peşəkar və motivasiyalı müəllimlərdən fasilitator seçimi;
Tədris qruplarına müəllimlərin cəlb olunması haqqında yüksək gözləntilərin əks
etdirilməsi və həmkarlarla paylaşılması;
Müəllimlərin tədris qrupunun fasilitatoru ilə sıx əməkdaşlıq və müxtəlif fəallıqların
planlaşdırılması və həyata keçirilməsi zamanı onun tərəfdaşlığı;
Müəllimlərin tədris qruplarının işi üçün lazımi fiziki və iş mühitinin təmin edilməsi;
Tədris qruplarında müəllimlərin iştirakının monitorinqi və həvəsləndirilməsi.
Müəllim:funksiyaları
Müəllimlərin tədris qruplarının işi, ilk növbədə, müəllimlərin cəlb olunması və iştirakından asılıdır.
Vacibdir ki, müəllimlər ardıcıl və məktəbin bazasında peşəkar inkişafın əhəmiyyətini və qeyd
edilən imkanı həmkarları ilə peşəkar müzakirələri, təcrübənin paylaşması və tədrisin
yaxşılaşdırılması məqsədi ilə tətbiq etsinlər. Tədris qruplarına cəlb olunma nöqteyi-nəzərdən
müəllimin funksiyaları aşağıdakılardır:
Müəllimlərin tədris qrupunun iş planının və aktivliklərin planlaşdırılmasında
iştirak etmək;
Müəllimlərin tədris qrupunun fəallıqlarında iştirak etmək;
Müəllimlərin tədris qrupunda iştirak etmək üçün vacib olan məlumatları toplamaq və
hazırlamaq;
Müəllimlərin tədris qruplarında iştirakın nəticəsində alınan yeni biliyin, bacarıqların və
ideyaların tədris prosesində istifadəsi və tətbiqi.
Səhifə 16
Müəllimlərin tədris qruplarına rəhbərlik. Fasilitatorun təlimat kitabçası
3-cü hissə. Müəllimlərin tədris qrupunun aktivlikləri
Başlıq 3.1. Göstəricilərin analizi
Göstəricilərin analizi nədir?
Göstəricilərin analizi müəllimlərin peşəkar inkişafının ən effektiv formasını təşkil edir. O,
müəllimlər dəstəsi tərəfindən diaqnostik və inkişafetdirici qiymətləndirmələrinin göstəricilərinin
öyrənilməsi və analizini nəzərdə tutur.Pedaqoqlar şagirdin tədris prosesinə və nəticələrinə xüsusi
diqqət verirlər. Onlar elə sualları və qabiliyyətləri ayırd edirlər ki,bunlarda şagirdlərin kifayyət
qədər yüksək nailiyyətləri yoxdur və qarşılıqlı əməkdaşlıqla onların yaxşılaşdırılmasının
strategiyalarını işləyib hazırlayırlar.
Göstəricilərin analizinin görüşləri müəyyən tezliklə, əvvəlcədən hazırlanmış cədvələ və günün
rejiminə əsasən keçirilir. Müəllimlər əksər hallarda öz siniflərində və ya paralel siniflərdə
keçirdikləri qiymətləndirmənin nəticələrini təhlil edir və bir-birinə alınan göstəricilərin analiz
edilməsində və tədrisin planlaşdırılmasında köməklik göstərirlər.
Göstəricilərin analizi nə üçün vacibdir?
Göstəricilər imkan verirlər ki, təlim-tədris prosesinin nə dərəcədə effektiv şəkildə
davam etdiyi qiymətləndirilsin və bu prosesdə konkret olaraq nəyi yaxşılaşdırmaq
lazım olduğu aşkar edilsin. Əsas o deyil ki,
məktəblər qiymətləndirmələr və ya testlər
keçirirlərmi, əsas odur ki,əldə edilmiş bu
göstəricilər nədə və
necə istifadə olunur. Müxtəlif tədqiqatlar
göstərirlər ki, şagirdlərin nəticələrini elə
məktəblər hiss ediləcək şəkildə
yaxşılaşdıra bildilər ki, onlar
müntəzəm olaraq və tez-tez şagirdləri
qiymətləndirirlər və alınan
məlumatları tədrisin
yaxşılaşdırılması məqsədi ilə
istifadə edirlər
Göstəricilərin analizi: əsas fazalar
Göstəricilərin analizi prosesi beş əsas mərhələdən ibarətdir. Qeyd edilən mərhələlər imkan verir
ki,göstəricilərin analizi ardıcıllıqla və tam aparılsın.
Paralel siniflərin müəllimləri həmkarları üçün göstəriciləri təqdim edə bilərlər, onlar eyni yaşlı
şagirdlərlə eyni tipdə qiymətləndirmə keçirmişlər və göstəriciləri birlikdə analiz etməlidirlər.
Göstəricilərin analizi prosesinin hər beş mərhələsi kiçik ölçülü məktəblərdə çox uğurlu alınır, Bu
məktəblərin hər bir yaş qrupunda yalnız bir sinif vardır. Belə halda bir müəllim həmkarları ilə öz
sinfində keçirilən qiymətləndirmənin nəticələri ilə bölüşür və onlarla əməkdaşlıqda təlimin və
şagirdlərin nailiyyətlərin yaxşılaşdırılması üçün lazımi strategiyaları planlaşdıra bilir.
Göstəricilərin analizi müəllimlərə və məktəbin
administrasiyasına qiymətləndirmə nəticələrindən
və göstəricilərdən təlimin yaxşılaşdırılması üçün
istifadə etmək imkanını verir.
Duqlas Reves,
Rəhbərlik və Təlim Mərkəzinin təsisatçısı