Dünya maşınqayırma kompleksi 5 böyük qrupa ayrılır

Bu gün maşınqayırma kompleksi istənilən sənayecə inkişaf etmiş ölkələrin nəinki emal sənayesinin, eyni zamanda bütün ölkə iqtisadiyyatının aparıcı sahəsinə çevrilməkdədir. Məhz onun inkişafı əməyin məhsuldarlığını və təsərrüfatın bütün sahələrinin iqtisadi səmərəliliyini şərtləndirir, dünyanın istənilən ölkəsinin elmi-texniki potensialının səviyyəsini və müdafiə qabiliyyətliliyini əks etdirir. maşınqayırma XIX əsrin I yarısında İngiltərədə meydana gəlmişdir.

• Bu gün maşınqayırma kompleksi istənilən sənayecə inkişaf etmiş ölkələrin nəinki emal sənayesinin, eyni zamanda bütün ölkə iqtisadiyyatının aparıcı sahəsinə çevrilməkdədir. Məhz onun inkişafı əməyin məhsuldarlığını və təsərrüfatın bütün sahələrinin iqtisadi səmərəliliyini şərtləndirir, dünyanın istənilən ölkəsinin elmi-texniki potensialının səviyyəsini və müdafiə qabiliyyətliliyini əks etdirir. maşınqayırma XIX əsrin I yarısında İngiltərədə meydana gəlmişdir.

• İstehsalın texniki-iqtisadi xüsusiyyətlərinə görə metaltutumlu, əməktutumlu və elmtutumlu maşınqayırma, istifadə olunan texnologiyaya görə isə az kapital tutumlu və yüksək kapital tutumlu (orta və yüksək texnologiyalı) maşınqayırma sahələri ayrılır.

• dünya maşınqayırma kompleksi 5 böyük qrupa ayrılır:

• 1) Ümumi maşınqayırmanın aparıcı sahəsi dəzgahqayırma hesab olunur. Dəzgahqayırma müasir dünyada elmi-texniki inkişafı müəyyən edir, yüksək ixtisaslı əmək ehtiyatlarının istifadəsini tələb edir, ona görə də əsasən sənayecə İEÖ-in ərazisində yerləşdirilir.

• Dəzgahqayırma məhsullarının aparıcı ixracatçıları Almaniya, Yaponiya, İtaliya və İsveçrədir. Bu ölkələrdə istehsal olunan dəzgahların yarıdan çoxu ixrac olunur.

• Dünya bazarında isə Avropa dəzgahqayırma sənayesi lider mövqe tutmaqdadır

• Beynəlxalq maşınqayırma biznesinin əsasını təşkil edən kooperasiya və ixtisaslaşma dəzgahqayırma sahəsində xüsusən inkişaf etmişdir. Bu sahə çox geniş məhsul çeşidi ilə fərqlənir. . Eyni zamanda İEÖ-in əksəriyyəti metal emal edən avadanlıqlara olan tələbatını idxal hesabına ödəyirlər.

Gəmiqayırma ölkələrinə Yaponiya, C.Koreya, bir sıra Aİ ölkələri (Fransa, Almaniya, İtaliya, Danimarka, Finlandiya, İspaniya, Niderland, Polşa), həmçinin Çin aiddir.

• Gəmiqayırma ölkələrinə Yaponiya, C.Koreya, bir sıra Aİ ölkələri (Fransa, Almaniya, İtaliya, Danimarka, Finlandiya, İspaniya, Niderland, Polşa), həmçinin Çin aiddir.

• Danimarka hökuməti sifarişçiyə müqavilə də göstərilən məbləğin 80% həcminə qədər 2%-lik güzəştli kredit təklif edir. C.Koreya hökuməti sifarişçiyə kreditin ödənilməsinə 2 il möhlət verir

Maşınqayırma kompleksinin bir çox sahələrinin ixtisaslaşma və beynəlxalq əmək bölgüsü proseslərinin dərinləşməsi şəraitində istehsal məhsullarının kütləvi buraxılışı sənayedə komplektləşdirici detallar, aqreqat təchizatçılarının quraşdırma məssisləri qovşağı ilə aralarındakı qarşılıqlı asılılığı həm ölkə, həm regional, həm də qlobal səviyyədə artmasını şərtləndirir.

• Maşınqayırma kompleksinin bir çox sahələrinin ixtisaslaşma və beynəlxalq əmək bölgüsü proseslərinin dərinləşməsi şəraitində istehsal məhsullarının kütləvi buraxılışı sənayedə komplektləşdirici detallar, aqreqat təchizatçılarının quraşdırma məssisləri qovşağı ilə aralarındakı qarşılıqlı asılılığı həm ölkə, həm regional, həm də qlobal səviyyədə artmasını şərtləndirir.

• Maşınqayırma müəssisələrinin ərazi əmək bölgüsü üzrə ixtisaslaşması dar ixtisaslaşmış sənaye mərkəzlərinin və hətta rayonlarının yaranmasına səbəb olur. Bu prosesə öz istehsal qüvvələrini bütün dünya üzrə paylaşdıran TMK-ın bütün strukturlarının fəaliyyəti əhəmiyyətli dərəcədə kömək edir.

Maşınqayırmam müəssisələrinin yerləşməsinə təsir göstərən ikinci faktor elmi-texniki tərəqqidir. ETT maşınqayırmada struktur irəliləyişləri müəyyən edir. Elmi-texniki inqilabdan doğan ümumiqtisadi meyllər məhsulun dəyərində əməyin payınıın aartmasına səbəb oldu. Bunula da ucuz əmək qüvvəsinə malik ölkələr təbii ehtiyatlara malik ölkələrə nisbətən daha sərfəli oldu.

• Maşınqayırmam müəssisələrinin yerləşməsinə təsir göstərən ikinci faktor elmi-texniki tərəqqidir. ETT maşınqayırmada struktur irəliləyişləri müəyyən edir. Elmi-texniki inqilabdan doğan ümumiqtisadi meyllər məhsulun dəyərində əməyin payınıın aartmasına səbəb oldu. Bunula da ucuz əmək qüvvəsinə malik ölkələr təbii ehtiyatlara malik ölkələrə nisbətən daha sərfəli oldu.

• maşınqayırma kompleksini coğrafi yerləşmə prinsipinə görə  aşağıdakı tip ölkə qrupları üzrə sıralayırlar

Maşınqayırma kompleksinin tam nomenklatursına malik ölkələr:  ABŞ, Almaniya, Yaponiya, Rusiya

• Maşınqayırma kompleksinin tam nomenklatursına malik ölkələr:  ABŞ, Almaniya, Yaponiya, Rusiya

• Maşınqayırmanın bəzi struktur bölmələrindən yoxsul ölkələr: İngiltərə

• Maşınqayırmanın xeyli sayda struktur bölmələrindən yoxsul ölkələr: İtaliya

• Maşınqayırma kompleksi məhsullarının əksəriyytini idxal edən ölkələr

• Maşınqayırmanın sahəvi strukturunun qeyri-bərabər inkişafı ilə xarakterizə olunn ölkələr: Kanada, Braziliya.

. Aviasiya və kosmik-raket sənayesi elmi baza və yüksək ixtisaslı kadrlara meylli olub, sənayecə inkişaf etmiş ölkələrdə inkişaf etməyə başlamışdır. Ən iri istehsalçılar arasında: ABŞ (istehsal mərkəzləri - Hyuston, Sietl, Atlanta, Nyu-York), Rusiya (Moskva, Moskva vilayəti, Voronej, Ulyanovsk, Novosibirsk), Almaniya (Ştutqart, Münhen), B.Britaniya (London), İtaliya (Turin) liderlik edirlər.

• . Aviasiya və kosmik-raket sənayesi elmi baza və yüksək ixtisaslı kadrlara meylli olub, sənayecə inkişaf etmiş ölkələrdə inkişaf etməyə başlamışdır. Ən iri istehsalçılar arasında: ABŞ (istehsal mərkəzləri - Hyuston, Sietl, Atlanta, Nyu-York), Rusiya (Moskva, Moskva vilayəti, Voronej, Ulyanovsk, Novosibirsk), Almaniya (Ştutqart, Münhen), B.Britaniya (London), İtaliya (Turin) liderlik edirlər.

• Aviasiya texnikasının mürəkkəbləşdiyi zamanda intelektual və maliyyə resurslarının təmərküzləşməsinə ehtiyac yaranır. Bu prosesin məntiqi nəticəsi kimi dünyada ən iri iki aviasiya istehsalçısı – Avropa aerokosmik konserni olan “EADS” və amerikan şirkəti “Boinq” yarandı.