Dünya üzerinde şu anda tam 195 ülke var. Dünya üzerinde şu anda tam 195 ülke var

Dünya üzerinde şu anda tam 195 ülke var.

• Dünya üzerinde şu anda tam 195 ülke var.

• Demek ki, 195 farklı siyasal rejim var!

• Hadi her birini teker teker inceleyelim…

CUMHURİYETLER

• CUMHURİYETLER

• Mavi: başkanlık rejimleri

• Yeşil: parlamentoya bağlı başkanlık rejimleri

• Sarı: yarı-başkanlık rejimleri

• Turuncu: parlamenter rejimler

• Kahverengi: Anayasanın sadece bir partiye izin verdiği rejimler

• MONARŞİLER

• Kırmızı: parlamenter rejim uygulayan Anayasal monarşiler

• Pembe: parlamentosu güçsüz yetkilere sahip rejimler

• Mor: mutlak monarşiler

• Montesquieu, «Kanunların Ruhu» adlı eserinde İngiltere’yi incelemiş ve «birey hak ve özgürlüklerinin hayatta kalabilmesi için erklerin ayrılması gerektiğini» söylemiştir.

Bu üç erk:

• Bu üç erk:

• Yasama

• Yürütme

• Yargı

• Bunların birbiriyle ilişkisine göre 4 ana siyasal rejim oluşur:

• Meclis hükümeti
• Parlamenter rejim
• Başkanlık rejimi
• Yarı-başkanlık rejimi

Yasama, yürütme ve yargı Meclis’te toplanmıştır.

• Yasama, yürütme ve yargı Meclis’te toplanmıştır.

• Kuvvetler ayrılığı değil, kuvvetler birliği vardır.

• Fransa’da 1793-1795 arasında,

• Türkiye’de 1921-1924 arasında saf, 1924-1961 arasındaysa saf olmayan şekilde uygulanmıştır.

• Halen İsviçre’de uygulanmaktadır.

Yürütme organı bağımsız değildir.

• Yürütme organı bağımsız değildir.

• Hükümet üyeleri teker teker Meclis tarafından seçilir ve istendiği zaman görevden alınabilir.

• Hükümet, tamamen Meclis’e bağlıdır.

• Demokratik mi?

1200’lerden itibaren gelişen bir süreçte İngiltere’de ortaya çıkmıştır.

• 1200’lerden itibaren gelişen bir süreçte İngiltere’de ortaya çıkmıştır.

• Pragmatik bir gelişimi vardır. Bir başka deyişle, şartlar gerektirdiği için ortaya çıkmıştır.

• Tersinden söylersek, oturup - düşünülüp yaratılmış, belirli ilkelere uygun olarak tasarlanmış bir yapı değildir.

Yasama ve yürütmenin işbirliğine dayanır.

• Yasama ve yürütmenin işbirliğine dayanır.

• Bu sistemin 2 temel özelliği vardır:

• Parlamento, hükümetin sorumluğuna giderek onu düşürebilir. ( Gensoru)
• Hükümet, istediği zaman Meclis’i feshedebilir. ( fesih mekanizması)
• (+ Yürütmenin iki başlı oluşu)

Genelde hükümet,

• Genelde hükümet,

• Cumhurbaşkanının, seçimlerden çıkan sonuçlara göre Meclis’te çoğunluğu sağlama ihtimali olan kişiyi Başbakan ataması ve
• Onun da bakanların listesini Cumhurbaşkanına onaylatmasıyla oluşur.
• Hükümet oluştuktan sonra Meclis’ten güvenoyu istenir.

Ancak günümüzde, siyasal partiler nedeniyle sorun yaşanmaktadır.

• Ancak günümüzde, siyasal partiler nedeniyle sorun yaşanmaktadır.

• Katı ve disiplinli siyasal partiler nedeniyle yürütmenin üstünlüğü egemen olmaktadır.

Fransız hukukçu Maurice Duverger tarafından tasarlanan bir sistemdir.

• Fransız hukukçu Maurice Duverger tarafından tasarlanan bir sistemdir.

• İki büyük sistemin birleştirilmesiyle elde edilmiştir.

• Parlamenter rejim

• +
• Başkanlık rejimi

Klasik uygulaması Fransa’da görülür.

• Klasik uygulaması Fransa’da görülür.

• Özellikleri:

• Devlet Başkanı genel oyla seçilir.
• Devlet Başkanı’nın kendine özgü yetkileri vardır.
• Hükümet, Parlamento’ya karşı sorumludur.

Sistem, iki büyük rejim arasında sürekli gider gelir ve bir bir denge oluşturur.

• Sistem, iki büyük rejim arasında sürekli gider gelir ve bir bir denge oluşturur.

• Devlet Başkanıyla Parlamento aynı partidense  başkanlık rejimi

• Farklı partidense  parlamenter rejim

Erklerin mutlak ayrılığı vardır.

• Erklerin mutlak ayrılığı vardır.

• Yasama-yürütme,

• Birbirlerinin içinden çıkmaz.
• Birbirlerine karşı sorumlu değildir.
• Birbirlerinin işine karışamaz.
•  Organik ve fonksiyonel ayrılık
•  Çoğulculuk ve checks & balances sistemi

İlk ve en önemli örneği ABD’dir.

• İlk ve en önemli örneği ABD’dir.

• 1787 Anayasasının kurucu babaları tarafından bulunmuştur.

• Amerika kıtasının geri kalanında bundan türemiş türev sistemler işler.

Tek iletişim olanağı: Başkanın mesajları!

• Tek iletişim olanağı: Başkanın mesajları!

• Sistem tıkanmaya açıktır.

• Başkan: veto   Meclis: bütçe kanunları

• Bunu,

• Disiplinsiz parti sistemi,
• Sistem üzerindeki uzlaşma,
• Sık yapılan seçimler engeller.

• Diğer ülkelerde sürekli iç savaş veya diktatörlüğe sebep oldu.

Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan, Meclis’in çoğunluğunu kontrolü altına alabilecek.

Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan, Meclis’in çoğunluğunu kontrolü altına alabilecek.

• Meclis’in çoğunluğu farklı partiden ise,

Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan, Meclis’in çoğunluğunu kontrolü altına alabilecek.

• Meclis’in çoğunluğu farklı partiden ise,

• Kanunları veto edebilir.

Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan, Meclis’in çoğunluğunu kontrolü altına alabilecek.

• Meclis’in çoğunluğu farklı partiden ise,

• Kanunları veto edebilir.
• Yeniden kabul edilmesi için: 3/5 gerekiyor.

Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan, Meclis’in çoğunluğunu kontrolü altına alabilecek.

• Meclis’in çoğunluğu farklı partiden ise,

• Kanunları veto edebilir.
• Yeniden kabul edilmesi için: 3/5 gerekiyor.
• Meclis’i feshedebilir.

Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan, Meclis’in çoğunluğunu kontrolü altına alabilecek.

• Meclis’in çoğunluğu farklı partiden ise,

• Kanunları veto edebilir.
• Yeniden kabul edilmesi için: 3/5 gerekiyor.
• Meclis’i feshedebilir.
• Her ikisi için de yeniden seçime gidilir.

Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan’ın partisi üzerindeki etkisi devam edecek.

• Başkan, Meclis’in çoğunluğunu kontrolü altına alabilecek.

• Meclis’in çoğunluğu farklı partiden ise,

• Kanunları veto edebilir.
• Yeniden kabul edilmesi için: 3/5 gerekiyor.
• Meclis’i feshedebilir.
• Her ikisi için de yeniden seçime gidilir.
• OHAL veya sıkıyönetim ilan edebilir.

«Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

• «Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

«Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

• «Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

•  Yasama yetkisinin gasbı!

«Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

• «Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

•  Yasama yetkisinin gasbı!

• Meclis ne yapabilir?

«Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

• «Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

•  Yasama yetkisinin gasbı!

• Meclis ne yapabilir?

•  Yeni kanun.

«Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

• «Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

•  Yasama yetkisinin gasbı!

• Meclis ne yapabilir?

•  Yeni kanun.  Başkan veto edebilir.

«Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

• «Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

•  Yasama yetkisinin gasbı!

• Meclis ne yapabilir?

•  Yeni kanun.  Başkan veto edebilir.

•  AYM’ye gitmek.

«Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

• «Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

•  Yasama yetkisinin gasbı!

• Meclis ne yapabilir?

•  Yeni kanun.  Başkan veto edebilir.

•  AYM’ye gitmek.

•  Halkoyuna gitmek.

«Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

• «Uygulanabilir açık yasal hüküm bulunmayan» durumlarda, Başkan’ın istediği bir kanun çıkmazsa başkanlık kararnamesi yayınlayabilir.

•  Yasama yetkisinin gasbı!

• Meclis ne yapabilir?

•  Yeni kanun.  Başkan veto edebilir.

•  AYM’ye gitmek.

•  Halkoyuna gitmek. (Yılda sadece 1 kez!)

Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• OHAL ve sıkıyönetim ilan etmek

Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• OHAL ve sıkıyönetim ilan etmek
• OHAL ve sıkıyönetim kararnamesi çıkarmak

Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• OHAL ve sıkıyönetim ilan etmek
• OHAL ve sıkıyönetim kararnamesi çıkarmak

• HSK’nin 22 üyesinden 7’sini belirlemek

Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• OHAL ve sıkıyönetim ilan etmek
• OHAL ve sıkıyönetim kararnamesi çıkarmak

• HSK’nin 22 üyesinden 7’sini belirlemek

• Danıştay + Yargıtay: Temyiz Mahkemesi

Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• OHAL ve sıkıyönetim ilan etmek
• OHAL ve sıkıyönetim kararnamesi çıkarmak

• HSK’nin 22 üyesinden 7’sini belirlemek

• Danıştay + Yargıtay: Temyiz Mahkemesi

• Üyelerinin ¾’ü HSK tarafından belirlenecek

Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• Başkan’ın tek başına kullanacağı yetkiler:

• OHAL ve sıkıyönetim ilan etmek
• OHAL ve sıkıyönetim kararnamesi çıkarmak

• HSK’nin 22 üyesinden 7’sini belirlemek

• Danıştay + Yargıtay: Temyiz Mahkemesi

• Üyelerinin ¾’ü HSK tarafından belirlenecek
• Üyelerinin ¼’ü Başkan tarafından belirlenecek

• AYM’nin 17 üyesinin 8’ini belirlemek

Yürütmenin sorumluluğu?

• Yürütmenin sorumluluğu?

Yürütmenin sorumluluğu?

• Yürütmenin sorumluluğu?

• Başkanın atadıklarının sorumluluğuna gidilemiyor

Yürütmenin sorumluluğu?

• Yürütmenin sorumluluğu?

• Başkanın atadıklarının sorumluluğuna gidilemiyor

• Başkan’ın sorumluluğu için,

• Meclis’in 2/3’ünün teklifi

Yürütmenin sorumluluğu?

• Yürütmenin sorumluluğu?

• Başkanın atadıklarının sorumluluğuna gidilemiyor

• Başkan’ın sorumluluğu için,

• Meclis’in 2/3’ünün teklifi
• Ve ¾’ünün onayı gerekiyor.

«Başkanlık sistemi» değil.

• «Başkanlık sistemi» değil.

«Başkanlık sistemi» değil.

• «Başkanlık sistemi» değil.

• «Başkancı sistem»

• «İlliberal demokrasi»

• «Seçimli otoriterlik»

• «Ataerkil siyaset anlayışı»

• «Tek adam merkezli iktidar»

• «Çoğunluk despotizmi»