Dünya xalqlarının nağılları Dağıstan xalqlarının nağılları Bakı «təknur» -2013
Yüklə 382,26 Kb. Pdf görüntüsü
|
37 Bənna fikirləşdi: «Çarın verdiyi birinci məsləhət karıma çatdı. Yoldaşlarımın hər şeyi əllərindən çıxdı, mənim yüküm isə salamat qaldı». Axşam oldu və ustalar bir kəndə çatdılar. Qərara aldı- lar ki, bir evdə gecələsinlər. Gənc bənna görəndə ki, burada qadın cavandır, kişi isə qoca, o buradan çıxdı və başqa evdə gecələdi. Hamı yuxuya gedəndən sonra cavan qadın ərinin boğazını kəsib, qışqırmağa başladı ki, qonaqlar ərimi öldü- rüblər. Hiddətlənmiş kənd camaatı bura gələrək hər iki us- tanı öldürdülər. «İkinci məsləhət də mənə kömək elədi», - deyə bənna fi- kirləşdi və yoluna davam etdi. Tale cavan oğlanı doğma evinə bayram ərəfəsində gəti- rib çıxartdı. Bənna addımlarını yavaşıtdı və evindən səs eşitdi. Evdən iki səs gəlirdi: qadın və kişi. O, elə bu dəmdə tüfəngini götü- rüb, pəncərəni nişan aldı. Bu vaxt o, üçüncü barmağın dır- nağını gördü. Həmin barmaq tətikdə idi. Özünü saxladı, söh- bətə diqqətlə qulaq asmağa başladı. Bənna bu sözləri eşitdi: - Ana, atam nə vaxt qayıdacaq? – deyə gənc dilləndi. - Tezliklə, oğlum, tezliklə, çar artıq ustaları evlərinə bu- raxır. Sənin atan da bu günlərdə qayıdacaq, - deyə bənnanın arvadının səsi eşidildi. - Bu da mən! – deyərək bənna sevinclə qışqırdı və otağa daxil oldu. Arvadı onun boynuna sarıldı, onun ardınca oğlu atasını qucaqladı. Sevincdən sonra özünə gələn arvadı dedi: - Axı sən yoldan gəlmisən, acsan. O, masaya yemək düz- mək istədi, bənna qoymadı və dedi ki, çar mənə hədiyyə ola- raq üç, kömbə verib. - Bənna kömbəni böldü. Burdan beş yüz qızıl pul tökül- dü. O biri – ikinci və üçüncü kömbədə də o qədər qızıl pul vardı.
38 xala ava və xoruzcuğaz (Darqi xalq nağılı) Bir kənddə Xala Ava adlı qa- dın yaşayırdı. O, çox kinli, qəzəbli idi. Qadın heç kəsi sevmir, hamını incidir və söyürdü. Qonşular onun həyətinə girməyə belə qorxurdu- lar. Bir gün Xala Ava öz bağında qoz toplayırdı. Bu vaxt hasarda xoruzcuğaz göründü. - Mənə qoz ver, Xala Ava, – deyə o xahiş etdi. Xala Ava əlindəki ağacı xoruzcuğazın üstünə atdı. O, az qala xoruzcuğazın pəncəsini zədələyəcəkdi. - Əl çək! Vermərəm! Xoruzcuğaz göz yaşları ilə evə qaçdı. Yolda o, qıyığa rast gəldi. - Sənə nə olub, xoruzcuğaz? Niyə ağlayırsan? – deyə qı- yıq soruşdu. - Mən Xala Avadan qoz istədim, o isə mənim üstümə ağac atdı. - Gəl qəzəbli Xala Avanın dərsini verək, - deyə qıyıq dil- ləndi. - Biz ona necə dərs verə bilərik? – deyə xoruzcuğaz so- ruşdu. - Mən onun nalçasına girərəm, o, ora oturanda onun bə- dəninə bataram. Xoruzcuğaz və qıyıq birgə getdilər. Onların qarşısına göyərçin çıxdı. - Dostlar, hara gedirsiniz? - Gedirik Xala Avanın dərsini verək.
39 - Məni də özünüzlə götürün! - Sən bizə necə kömək edə bilərsən? - Mən ocaqda oturaram. Xala Ava odu üfürəndə külü onun gözlərinə tökərəm. Xoruzcuğaz, qıyıq və göyərçin birgə getdilər. Onlar bir daşa rast gəldilər. - Möhtərəm dostlar, hara gedirsiniz? – deyə o soruşdu. - Xala Avanın dərsini verməyə gedirik. - Məni də özünüzlə götürün! - Sən bizə necə kömək edə bilərsən? - Mən qapının yanında uzanaram. Xala Ava evdən çıxan- da onun kürəyinə zərbə vuraram! Xoruzcuğaz, qıyıq, göyərçin və daş birgə getdilər. Nə- hayət, onlar Xala Avanın daxmasına gəlib çıxdılar. Xala Ava təzəcə uzanıb mürgüləyirdi. O, xoruldayanda qıyıq onun, nalçasında, göyərçin ocaqda, daş isə qapının ağ- zında yerləşdi. Xoruzcuğaz qanadlarını çırpdı və səs-küy saldı. Xala Ava səsi eşidib, hövlnak yerindən qalxdı. O, elə bildi ki, pişik şkafa qalxıb. - Cəhənnəm ol, yaramaz! – deyə o dilləndi. Xoruzcuğaz isə daha möhkəm səs salır və qanadlarını çırpırdı. Daxma qaranlıq idi. Xala Ava qərara gəldi ki, odu üfür- sün. Elə təzəcə ocağa əyilmişdi ki, göyərçin ordan pırıldadı və kül Xala Avanın gözlərinə töküldü. Xala Ava qorxdu və nalçaya oturdu. Qıyıq onun bədəninə girdi. Xala Ava qapıya tərəf yollandı. Bux- daş onun kürəyinə zərblə dəydi. Qəzəbli, kinli Xala Ava çox uzaqlara qaçdı. Xoruzcuğaz isə çoxlu qoz yığdı, çoxlu yedi, hətta göyərçini də qonaq etdi. Daş qozları sındırırdı. Qıyıq isə kənək qozları qabıqdan çıxarırdı. 40 qızıl Başmaq (Lak xalq nağılı) Biri vardı, biri yoxdu, bir kəndli yaşayırdı. Onun üç oğlu vardı. Bir gün kəndli öz tarla- sına baxmağa getdi və gördü ki, bu sahəni at tapdalayıb. O, evə qayıtdı və böyük oğluna dedi.
-Bizim tarlamız bir at tərəfindən tapdalanıb. Bu gün sən oranın gözətçiliyini etmə- lisən.
Böyük oğul geçə tarlaya getməkdən qorxdu, hardasa gizləndi və səhərə kimi yatdı. Evə qayıdanda ata ondan soruşdu. -Necəsən, tarlada nə gördün? -Heç nə baş vermədi, - deyə oğul cavab verdi. Elə həmin gün ata tarlaya baxmağa getdi və gördü ki, ora yenə at tərəfindən tapdalanıb. Bu dəfə ata ortancıl oğlunu gözətçilik etməyə göndərdi. O da böyük qardaşı kimi hərəkət etdi. Üçüncü gün ata tarlaya kiçik oğlunu göndərdi. Kiçik oğlu öz çeçələ barmağını kəsdi və üstünə duz tökdü ki, gecə ağ- rıdan yata bilməsin. O, tarlada gəzişməyə başladı. Bir azdan tarlaya iri atlı daxil oldu. Kiçik oğul atın yüyənindən yapışdı. Oğlanın əlində qızıl başmaq qaldı, atlı isə yox oldu. Kiçik oğul evə qayıdıb hər şeyi atasına danışdı. O çox təəccübləndi. Ki- çik oğul dedi: -Ata, mən qızıl başmağın ikinci tayını və onun sahibini tapmalıyam. Ata oğlunu buraxmaq istəmədi, lakin gənç öz sözünün
Yüklə 382,26 Kb. Dostları ilə paylaş:
|