3
18 aylığında Sizin
övladınız
1.
Nə isə istəyəndə
Sizə baxır və
istədiyi əĢyaya
barmağı ilə
göstərirmi?
2. Sizin
göstərdiyiniz
yerə baxırmı?
3. ƏĢyalarla
xəyali oyunlar
oynayırmı?
Əgər
“XEYR”
cavabını
vermisinizsə, ola bilər ki,
sizin uşağınızda AUTİZM
var. Xahiş edirik ki, öz
müalicə həkiminizə məhz elə
bu gün müraciət edəsiniz!
CHAT əsasında
4
CHAT azyaĢlılarda autizmi təyin edirik)
2 səhifədən birincisi (uĢaq 18 aylıq ikən həkimə baĢ çəkərkən doldurulur)
A Bölməsi: valideynlər doldurur
1. Uşaq sizin dizləriniz üstündə yellənməyi, hoppanmağı, oynamağı
xoşlayırmı?
Bəli
Xeyr
2. Başqa uşaqlar onda maraq yaradırmı?
Bəli
Xeyr
3.Uşağınız harasa, məsələn, nərdivana dırmaşmağı xoşlayırmı?
Bəli
Xeyr
4. Uşağınız “ku-ku” və ya “gizlənqaç” kimi oyunlar oynamağı
sevirmi?
Bəli
Xeyr
5. Xəyali oyunlar oynayırmı: deyək ki, oyuncaq çaynikdə “çay”
dəmləyirmi, “çay”ı fincanlara “süzürmü” və ya bunun kimi
oyunlar qururmu?
Bəli
Xeyr
6. Uşağınız nə isə İSTƏDİKDƏ həmin əşyanı barmağı ilə göstərirmi?
7. Ona MARAQLI olan Ģeyləri barmağı ilə göstərirmi? Bəli
Xeyr
8. Uşağınız kiçik ölçülü oyuncaqlarla (məsələn, maşın, kubşəkilli
oyuncaqlar) təyinata uyğun oynayırmı (onları ağzına salmaq, özünə
sıxmaq və tullamaq hesaba alınmır.)?
9. Does your child ever bring objects over to you (parent) to
Bəli Xeyr
9. Uşağınız sizə GÖSTƏRMƏKdən ötrü sizin üçün nələrsə gətirirmi?
Bəli Xeyr
B Bölməsi: həkim, yaxud tibb iĢçisi doldurur
1.
Qəbul zamanı uşaq sizin gözlərinizə baxırdımı?
Bəli
Xeyr
2.
Uşağın diqqətini özünüzə çəkin, sonra isə ona otağın digər tərəfindəki
maraqlı bir əşyanı göstərin və deyin: “Bax! Bu (oyuncağın adı)!” Bu
zaman uşağın üz ifadəsini müşahidə edin. O sizin göstərdiyiniz əşyaya
baxırmı?
Bəli
Xeyr
3.
Uşağın diqqətini özünüzə çəkin, sonra isə ona oyuncaq fincan və
çaydan verin və soruşun: “Mənim üçün bir fincan çay süzərsən?”
Uşaq sizin üçün “guya ki”
çay süzürmü, onu içirmi?
Bəli
Xeyr
4.
Uşaqdan soruşun: “İşıq hanı?”, yaxud deyin: “Mənə işığı göstər”.
Uşaq şəhadət barmağı ilə işığı GÖSTƏRİRMİ?
Bəli
Xeyr
5.
Uşaq kubşəkilli oyuncaqlardan qala düzəldə bilirmi? (Əgər düzəldirsə,
o zaman
neçəsindən___________ )
Bəli
Xeyr
B2: Bu bənddə “Bəli” cavabını qeyd edərkən əmin olun ki, uĢaq, sadəcə,
sizin əlini izləməyib, məhz göstərdiyiniz əĢyaya baxıb.
B3: Əgər uĢağın bir baĢqa oyun zamanı xəyali oyunlara dair nümunə
gətirə biləcəksinizsə, o zaman bu bənddə “Bəli” cavabını qeyd edin.
B4: Əgər uĢaq “iĢıq” sözünü bilmirsə, onda həmin Ģeyi: “Ayı
hardadır?” sualı ilə əvəz edin və ya əl altında olan baĢqa bir əĢya ilə bağlı
təkrar edin. Bu bənddə “Bəli” cavabını qeyd etmək üçün uĢaq ya siz
əĢyanı göstərən vaxt, ya da bir an sonra sizin üzünüzə baxmalıdır.
(Məsləhətlər üçün növbəti səhifəyə bax)
5
CHAT azyaĢlılarda autizmi təyin edirik)
www.
help
autism
now
.com
2 səhifədən ikincisi
CHAT, əsas bəndlər A bölməsi
A 5: “Guya ki” oyunu oynayır
A 7: İşarə etmək jestinə malikdir
B bölməsi
B2: Əşyanı izləyir
B3: Xəyali oyunlar oynayır
B4: Barmağı ilə göstərir
CHAT, əsas olmayan bəndlər A bölməsi
A1: Səsli və hərəkətli oyunlar
A2: Sosial maraq (qatılma)
A3: Motorikanın inkişafı
A4: Sosial oyun
A6: İşarə etmək jesti
A8: Funksional oyun
A9: Göstərir
B bölməsi
B1: Vizual əlaqə
B5: Kubşəkilli oyuncaqlardan qala
Riskin hesablanması
Autizmin yüksək risk qrupu: A5, A7, B2, B3, B4 bəndlərində “XEYR” cavabı
Autizmin orta risk qrupu: A7, B4 bəndlərində “XEYR” cavabı
(yüksək risk qrupundan olan bəndlər olmadıqda)
Autizmin kiçik risk qrupu: birinci və ikinci qruplara daxil olan bəndlər istisna
olmaqla, qalanları
Məsləhət və tövsiyələr:
Yüksək risk qrupu: uĢaq psixiatrı və ya tibbi pedoqoji komissiyaya
müraciət etmək məsləhət görün.
Autizmin orta risk qrupu: güclü Ģübhələr varsa: yuxarıda qeyd olunduğu
kimi hərəkət edin.
Zəif Ģübhələr varsa: testi bir ay sonra təkrar
edin.
AĢağı risk qrupu: hətta bir “XEYR” cavabı olsa belə, testi bir ay
sonra təkrar edin
