Dünyanin şekli ve sonuçlari



Yüklə 20,17 Kb.
tarix01.02.2018
ölçüsü20,17 Kb.
#23078

DÜNYANIN ŞEKLİ VE SONUÇLARI
Dünyamız kutuplardan hafifçe basık ekvatorda şişkince bir şekli vardır. Dünyamızın bu kendisine özgü şekline “Geoit” denir.

Ekvator çevresi : 40.076 km,

Kutuplar çevresi: 40.009 km.

Ekvator yarıçapı: 6.378 km.

Kutup yarıçapı : 6.357 km. dir.
Sonuçları: a)Gece- gündüz oluşur, b) Termik basınç kuşakları oluşur(Ekvator, termik Alçak Basınç, Kutuplar, termik Yüksek Basınç alanlarıdır), c)Yer çekimi kutuplara gidildikçe artar, d) Dünyamızın kendi ekseni etrafında dönmesi sonucu oluşan çizgisel hız, ekvatordan kutuplara doğru azalır, e)Güneş ışınlarının geliş açıları ekvatordan kutuplara gidildikçe daralır ve bunun sonucunda da;

- Sıcaklık kutuplara gidildikçe azalır

- Denizlerdeki tuzluluk oranı kutuplara gidildikçe azalır

- Kalıcı kar sınırı, orman üst sınırı, yerleşme üst sınırı kutuplara gidildikçe azalır,

- İklim, bitki örtüsü, toprak türü ve hayvan türleri değişir
DÜNYANIN GÜNLÜK HAREKETİ VE SONUÇLARI
Dünyamız kendi ekseni etrafında Batıdan Doğuya doğru döner. Bu nedenle Doğudaki yerler Güneş ışığını daha erken alır.

a) Gece- gündüz birbirini takip eder, b) Güneş ışınlarının gün içinde geliş açıları değişir ve buna bağlı olarak;



  • Gece gündüz sıcaklık farkları oluşur ve buna bağlı olarak ta; basınç farkları ile meltem rüzgârları oluşur,

c) Çizgisel hız kutuplara gittikçe azalır, d) Sürekli dinamik basınç merkezleri oluşur, e) Sürekli rüzgârlar ve okyanus akıntılarının yönlerinde sapmalar oluşur, f)Kayaçlarda mekanik(fiziksel) çözülme gerçekleşir(Daha çok kurak ve yarı kurak yerlerde), f) Yerel saat farkları oluşur.
DÜNYANIN EKSEN EĞİKLİĞİ VE YILLIK HAREKETİNİN SONUÇLARI
a) Dönenceler ve Kutup Daireleri oluşur, b) Yıl içerisinde Güneş ışınlarının geliş açısı değişir. Bu durum ise mevsimleri oluşturur, aynı anda farklı yarım kürelerde farklı mevsimler oluşur, c) Mevsimlik Muson Rüzgârları oluşur, d) Yıl boyunca sabit duran bir cismin gölge boyu değişir, e) Yıl içerisinde gece gündüz süreleri değişir(Ekvatordan kutuplara gidildikçe gece gündüz süresi arasındaki fark artar) fakat Ekvatorda gece gündüz süresi yıl boyunca hep eşittir.
Önemli Not- 1


21 Mart- 23 Eylül tarihleri arasında Kuzey Yarım Kürede, gündüzler gecelerden uzundur. Bu tarihler arasında Güney Kutup Noktasından Kuzey Kutup Noktasına ok yönünde gidilirse, gündüz süresi uzar. Hatta bu tarihler arasında Kuzey Kutup Noktası gündüzdür. Güney kutup Noktası da gecedir.




23 Eylül- 21 Mart tarihleri arasında Güney Yarım Kürede, gündüzler gecelerden uzundur. Bu tarihler arasında Kuzey Kutup Noktasından Güney Kutup Noktasına ok yönünde gidilirse, gündüz süresi uzar. Hatta bu tarihler arasında Güney Kutup Noktası, gündüzdür. Kuzey kutup Noktası da gecedir.



Önemli Not- 2 Kuzey Yarım Kürede, 21 Aralıktan 21 Hazirana kadar gündüzler uzar, geceler kısalır. Kuzey Yarım Kürede, 21 Mart gece-gündüz eşitliğinin yaşandığı tarihten yine gece gündüz eşitliğinin yaşandığı 23 Eylül tarihine kadar, ilkbahar ve yaz mevsiminin yaşandığı dönemde gündüz süresi gece süresinden uzundur.
Önemli Not- 3 Kuzey Yarım Kürede 21 Hazirandan 21 Aralığa kadar da gündüzler kısalır geceler uzar. Kuzey Yarım Kürede, 23 Eylül gece- gündüz eşitliğinin yaşandığı tarihten yine gece- gündüz eşitliğinin yaşandığı 21 Mart tarihine kadar, sonbahar ve kış mevsiminin yaşandığı dönemde gece süresi gündüz süresinden uzundur.


Önemli Not- 4 Güney Yarım Kürede 21 Hazirandan 21 Aralığa kadar da gündüzler uzar geceler kısalır. Güney Yarım Kürede, 23 Eylül gece- gündüz eşitliğinin yaşandığı tarihten yine gece- gündüz eşitliğinin yaşandığı 21 Mart tarihine kadar, ilkbahar ve yaz mevsiminin yaşandığı dönemde gece süresi gündüz süresinden uzundur.
Önemli Not- 5 Güney Yarım Kürede 21 Aralıktan 21 Hazirana kadar da gündüzler kısalır geceler uzar. Güney Yarım Kürede, 21 Mart gece- gündüz eşitliğinin yaşandığı tarihten yine gece- gündüz eşitliğinin yaşandığı 23 Eylül tarihine kadar, sonbahar ve kış mevsiminin yaşandığı dönemde gece süresi gündüz süresinden uzundur.
Eksen eğikliği olmasaydı; a) Mevsimler oluşmazdı b) Ekvator Güneş ışınlarını yıl boyunca hep dik açıyla alacaktı, c) Her yer Güneş ışınlarını yıl boyunca aynı açıyla alırdı
YÖRÜNGENİN ELİPS OLMASININ SONUÇLARI
Dünyamız Güneş etrafında elips şeklinde yörünge çizerek döner. Bir tam dönüşünü 365 gün ve 6 saatte tamamlar.

a) Dünyanın Güneşe olan uzaklığı değişir, b) Güneş etrafında dönüş hızı değişir, c) Mevsimlerin ve bazı ayların süreleri değişir.



ekinoks


21 MART 23 EYLÜL KONUMU

a) Güneş ışınları ekvatora dik açıyla gelir, ekvator üzerindeki bir cisimlerin öğle vakti gölge boyları oluşmaz,

b) Aydınlanma çemberi kutup noktalarından geçer,

c) Dünyanın her yerinde gece gündüz süreleri eşit olur,

d) 21 Mart tarihinde Kuzey Yarım Kürede ilkbahar, Güney Yarım Kürede Sonbahar başlar, 23 Eylülde, 21 Martta yaşananın tam tersi yaşanır.

21 haziran


21 HAZİRAN KONUMU

a) Güneş ışınları Yengeç Dönencesine dik açıyla gelir(Burada düz bir zeminde bulunan bir cismin öğle vakti gölge boyu oluşmaz),

b) Kuzey Yarım Kürede en uzun gündüzler yaşanır,

c) Kuzey Kutup Dairesi ile Kuzey Kutup Noktası arası sürekli aydınlık, Güney Kutup Dairesi ile Güney Kutup Noktası arası sürekli karanlıktır,

d) Kuzey Yarım Kürede bu tarihten sonra gündüz süresi kısalmaya gece süresi ise uzamaya başlar(21 Aralık’a kadar),

e) Kuzey Yarım Kürede yaz mevsimi, Güney Yarım Kürede kış mevsimi yaşanmaya başlanır.




21 aralik

21 ARALIK KONUMU

a) Güneş ışınları Oğlak Dönencesine dik açıyla gelir((Burada düz bir zeminde bulunan bir cismin öğle vakti gölge boyu oluşmaz),

b) Güney Yarım Kürede en uzun gündüzler yaşanır,

c) Güney Kutup Dairesi ile Güney Kutup Noktası arası sürekli aydınlıktır Kuzey Kutup Dairesi ile Kuzey Kutup Noktası arası sürekli karanlıktır,



d) Güney Yarım Kürede bu tarihten sonra gündüz süresi kısalmaya gece süresi ise uzamaya başlar(21 Haziran’a kadar),

e) Kuzey Yarım Kürede kış mevsimi, Güney Yarım Kürede yaz mevsimi yaşanmaya başlanır.

Yüklə 20,17 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə