Dunyo siyosiy va iqtisodiy xaritasi

Malumki XX acrning so‘ngi chorak asri davomida etnikDunyo mamlakatlari tipologiyasini turli ko‘rsatkichlarga asoslanib amalga oshirish mumkin. Geografik xususiyatlarga, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasiga ko‘ra dunyo mamlakatlarini tiplarga bo‘lish g‘oyat muhim ilmiy-amaliy ahamiyatga ega. Ular xalqaro qiyosiy taqqoslashga asoslanib amalga oshiriladi.

• 
  Malumki XX acrning so‘ngi chorak asri davomida etnikDunyo mamlakatlari tipologiyasini turli ko‘rsatkichlarga asoslanib amalga oshirish mumkin. Geografik xususiyatlarga, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasiga ko‘ra dunyo mamlakatlarini tiplarga bo‘lish g‘oyat muhim ilmiy-amaliy ahamiyatga ega. Ular xalqaro qiyosiy taqqoslashga asoslanib amalga oshiriladi.
  
• 
  Ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasiga ko‘ra dunyo mamlakatlari ikki katta guruxga – iqtisodiy rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlarga, ularning har birida esa bir nechta kichik gurular ajratiladi.
  

Dunyo siyosiy xaritasining barcha siyosiy-geografik birliklari ikkita teng bo‘lmagan guruhga bo‘linadi: 1) mustaqil (suveren) davlatlar; 2) boshqa davlatlarga turli shaklda qaram bo‘lgan o‘z-o‘zini boshqaradigan xududlar. Suveren davlatlar davlatni tashkil etishning turli shakllariga ega, ularning eng muhimi davlat tuzumi hisoblanadi. Ular respublika yoki monarxiya bo‘lishi mumkin. Dunyoning barcha davlatlari davlat tuzilishi xususiyatiga ko‘ra, unitar va federativ davlatlarga bo‘linadi. Siyosiy tartib (rejim) bo‘yicha dunyo mamlakatlari demokratik, avtoritar, totalitar tiplarga bo‘linadi.

• 
  Dunyo siyosiy xaritasining barcha siyosiy-geografik birliklari ikkita teng bo‘lmagan guruhga bo‘linadi: 1) mustaqil (suveren) davlatlar; 2) boshqa davlatlarga turli shaklda qaram bo‘lgan o‘z-o‘zini boshqaradigan xududlar. Suveren davlatlar davlatni tashkil etishning turli shakllariga ega, ularning eng muhimi davlat tuzumi hisoblanadi. Ular respublika yoki monarxiya bo‘lishi mumkin. Dunyoning barcha davlatlari davlat tuzilishi xususiyatiga ko‘ra, unitar va federativ davlatlarga bo‘linadi. Siyosiy tartib (rejim) bo‘yicha dunyo mamlakatlari demokratik, avtoritar, totalitar tiplarga bo‘linadi.
  
• 
  Iqticodiy rivojlangan mamlakatlarga katta yoshdagi barcha cavodciz kishilarning taxminan 4%, rivojlanayotgan mamlakatlarga esa 96,0% to‘g‘ri keladi. Rivojlanayotgan mamlakatlarda cavodcizlik darajaci katta hududiy farqlarga ega. Bu o‘rinda Markaziy, G‘arbiy, Sharqiy hamda Janubiy Afrika, Arab, Lotin Amerikaci, Sharqiy va Janubiy Ociyo mamlakatlari alohida o‘rin egallaydi. Mazkur va boshqa rivojlanayotgan mamlakatlarda cavodcizlarning ulushi erkaklar o‘rtacida 25%ga teng bo‘lca, ayollar o‘rtacida qarib 45%ni tashkil etadi.