14
1990-cı illərin əvvəllərində dünyanın
tanınmış qəzetləri çox mühüm bir arxeoloji
qazıntıya “Möhtəşəm ərəb şəhəri tapıldı”,
“Əfsanəvi ərəb şəhəri tapıldı”, “Qumluqların
Atlantidası - Ubar” başlıqları ilə geniş yer
ayırdılar. Bu maraqlı arxeoloji tapıntının
əhəmiyyətini xeyli artıran cəhət isə həmin
şəhərin adının Quranda çəkilməsi idi. O vaxta
qədər isə Quranda haqqında bəhs edilən Ad
qövmünün bir əfsanə olduğunu və ya heç
vaxt tapılmayacağını fikirləşənlər bu yeni
tapıntıdan sonra heyrətə gəldilər. Quranda
bəhs edilən həmin şəhəri tapmış şəxs isə
həvəskar arxeoloq Nikolas Klapp idi.
İxtisasca ərəbşünas və sənədli filmlər
rejissoru olan Nikolas Klapp ərəb tarixi ilə
bağlı apardığı tədqiqatlar zamanı ingilis
tədqiqatçısı Bertram Tomas tərəfindən 1932-ci
ildə yazılan “Arabia Felix” adlı bir kitaba rast
gəlmişdi. “Arabia Felix” romalıların Ərəbistan
yarımadasının cənubunda olan və dövrümüzdə
Yəməni və Omanı əhatə edən bölgəyə verdiyi
ad idi. Yunanlar bura “Eudaimon Arabia”,
orta əsrlərdəki ərəb alimləri isə “əl-Yəmən əs-
Səidə” deyirdilər. Bu adların hamısı “şanslı,
bəxtli ərəblər” mənasına gəlirdi. Çünki qədim
dövrlərdə bu yer Hindistanla Şimali Ərəbistan
arasındakı ədviyyat ticarətinin mərkəzi
sayılırdı. Bundan başqa, həmin yerdə yaşayan
tayfalar nadir tapılan və həmin dövrlərdə qızıl
dəyərində olan “kəhribar” adlı bir bitkini yığır
və onun satışı ilə məşğul olurdular.
Öz kitabında bu məlumatlara geniş yer
ayıran ingilis tədqiqatçısı Bertram Tomas Ad
qövmünün yaşadığı Ubar şəhərinin qalıqlarının
olduğu bölgəyə bir elmi ekspedisiya təşkil
etmişdi. Bu vaxt səhrada yaşayan bədəvilər
B.Tomasa Omanın sahilə yaxın bir yerində
həmin bölgədə qədim bir cığırın olduğunu
göstərmiş və cığırın Ubar adlı çox qədim bir
şəhərə aid olduğunu bildirmişdilər.
Ubarda aparılan arxeoloji qazıntılarda
Quranda haqqında bildirilən çoxlu sənət
abidələri və yüksək mədəniyyət əsərləri
tapılmışdı.
İngilis
tədqiqatçısı
Ubarın
mövcudluğunu sübut etmək üçün iki ayrı
üsuldan istifadə etdi. Əvvəlcə, mövcudluğu
bədəvilər
tərəfindən
bildirilən
cığırın
izlərini tapdı. NASA-ya müraciət edərək
bu bölgənin peyk vasitəsi ilə çəkilməsini
xahiş etdi. Bundan sonra da Kaliforniyanın
Hantinqton Kitabxanasında saxlanılan qədim
14
Düşünən İnsan,
Avqust 2013
www.quranmocuzeleri.org
15
kitabə və xəritələri tədqiq etməyə başladı.
Qısa araşdırmadan sonra Misir-yunan
coğrafiyaşünası Ptolemey tərəfindən bizim
eranın 200-cü ilində çəkilmiş bir xəritəni
aşkara çıxardı. Xəritədə bölgədə olan qədim
bir şəhərin yeri və bu şəhərə tərəf gedən
yollar göstərilmişdi. Bu vaxt NASA-nın
çəkdiyi şəkillərdə yerdən adi gözlə görünməsi
mümkün olmayan, ancaq havadan bir bütöv
şəkildə görünən bəzi yol izləri ortaya çıxmışdı.
Həm qədim xəritədə təsvir olunan yollar, həm
də peykdən çəkilmiş şəkillərdən görünən
yollar bir-biri ilə üst-üstə düşüb kəsişirdi. Bu
yolların qurtardığı yer isə qədimdə bir şəhər
olduğu bilinən geniş bir sahə idi.
Beləliklə, bədəvilərin şifahi olaraq bəhs
etdikləri hekayələrə mövzu olan əfsanə şəhərin
yeri tapıldı. Qazıntılar nəticəsində qumların
içindən bir şəhərin qalıqları çıxmağa başladı.
Buna görə də bu itmiş şəhər “Qumluqların
Atlantidası - Ubar” şəklində adlandırıldı.
Bu qədim şəhərin Quranda haqqında
bəhs edilən Ad qövmünün şəhəri olmasını
sübut edən əsl dəlil isə şəhərin qalıqları idi.
Bu dağılmış şəhərin Quranda haqqında bəhs
edilən Ad qövmü və İrəmin sütunları olması
faktı dağıntıların ilk aşkarlanmasından
etibarən təsdiqlənmişdi. Çünki qazıntılarda
ortaya çıxarılan abidələr arasında Quranda
mövcudluğuna diqqət çəkilən uzun sütunlar da
yer alırdı. Qazıntını aparan qrupdan dr. Zarins
də bu şəhəri başqa arxeoloji tapıntılardan
fərqləndirən cəhətin yüksək sütunlar amili
ilə bağlı olmasını və dolayısilə, bu şəhərin
Quranda haqqında bəhs edilən Ad qövmünün
şəhəri olan İrəm olduğunu bildirirdi.
Quranda İrəmdən belə bəhs edilir:
“Məgər görmürsənmi ki, Rəbbin
nələr etdi Ada (Ad qövmünə)?! Sütunlar
sahibi İrəmə?! Məmləkətlər arasında onun
kimisi yaradılmamışdı”. (Fəcr surəsi, 6-8)
Göründüyü kimi, Quranda keçmişlə
əlaqədar verilən məlumatların tarixi faktlarla
bu cür uyğunluq təşkil etməsi və öz təsdiqini
tapması Quranın Allah`ın kəlamı olduğunun
başqa bir sübutudur.
15
Düşünən İnsan,
Avqust 2013
Düşünən İnsan, Avqust 2013
16
Düşünmək qabiliyyəti insana dünya həyatında verilən
ən böyük nemətlərdən biridir. Çünki insan düşünərək Allahʹın
sonsuz gücünü, kainatdakı qüsursuz sənətini qavrayır.
Düşünən insan dünyada olan hər xırdalığın bir çox hikmətlə
yaradıldığını, ölümün yaxın olduğunu və dünya həyatında
yerinə yetirməli olan vəzifələri olduğunu qavrayır. Quranda
bir çox ayədə yalnız düşünən insanların öyüd ala biləcəyi,
Allahʹın varlığının dəlillərini ancaq onların görəcəklərini
bildirmişdir. Quranın nazil olma məqsədi “Sənə nazil
etdiyimiz mübarək bir kitabdır ki, onun ayələrini
düşünüb dərk etsinlər və ağıl sahibləri də ibrət alsınlar!
“ (Sad surəsi, 29) ayəsində xəbər verildiyi kimi, insanların
ayələr üzərində dərin düşünmələridir.
Lakin insanların böyük hissəsi düşünməyi
çətinlik olaraq qəbul edir. Hətta bu insanlar düşünməyin
həyatlarına və rahatlıqlarına zərər verəcəyinə inanırlar.
Bu anlayışa görə, zərərlərin ən mühümü insana dünya
həyatlarındakı vəzifələrini xatırlatmaq, düşdükləri qəflətdən
onları çıxartmaqdır. Çünki düşünməmək insanı zehni tamamilə
boş qoyan bir növ yuxuya sürükləyir. Bu yuxu, adətən, sehr
kimi insana bütün vəzifələrini, nə üçün var olduğunu, həyatdakı
məqsədini, bir gün öləcəyini unutdurur. Bu yuxunun başqa növü isə
dünya həyatının gündəlik və təkrarlanan işlərinə özünü verməkdir.
Bəlkə, bu insanlar gün ərzində bir çox şey düşünür, qərar verir və ya
həll yolları tapmış kimi görünə bilirlər, əslində isə düşündükləri şeylər
gündəlik qaç-qovlarından başqa bir şey deyil. Bu düşüncələrin heç biri
insanın yaradılış məqsədi, dünya həyatının gəlib-keçici olduğu və hər
canlının bir gün torpaq olacağı ilə bağlı deyil. Əzbərlənmiş, öyrədilmiş,
qəlibləşmiş, vərdiş edilmiş hərəkətlər, danışıqlar və davranışlar belə
insanların bütün həyatını o qədər bürüyür ki, əsl həqiqətlər üzərində düşünməyi
lazımsız bilir.
Bu insanlar özləri düşünməkdən qaçdıqları kimi, başqalarının etdikləri
xatırlatmalardan da qətiyyətlə qaçırlar. Allahʹa iman etmələri, Onun rizası üçün
yaşamaları və Quran ayələri üzərində düşünmələri üçün edilən çağırışlardan üz çevi-
rirlər.
16
Düşünən İnsan,
Avqust 2013
www.Allahianmaq.com
Dostları ilə paylaş: |