Dylematy wiary chrześcijańskiej

12 

 

skomplikowane  jak  ludzie,  jest  tak  małe,  że  przynajmniej  dla  przeciętnego  zjadacza  chleba 

łatwiej jest uwierzyć w Boga, niż w tak niesamowity, zupełnie przypadkowy proces. 

4.

 

Jeżeli  przyjmiemy,  że  teoria  ewolucji  –  to  znaczy,  że  z  prakomórki  wyewoluowały  całe 

królestwa  zwierząt  –  jest  prawdziwa,  należy  zaznaczyć,  iż  nie  istnieje  żaden  obserwowalny 

dowód  (który  moglibyśmy  dostrzec  i  poddać  badaniom  naukowym),  że  tak  właśnie  było.  

Nie  można  zaobserwować,  aby  jeden  rodzaj  zwierząt  (np.  ryby)  wyewoluowały  w  inny  

(np.  gady)  –  naukowcy  stwierdzają,  że  potrzeba  ku  temu  wielu  tysięcy  lat.  Paleontologia  – 

nauka  zajmująca  się  skamieniałościami  i  śladami  działalności  życiowej  organizmów  –  nie 

prowadzi  obserwacji  w  czasie  rzeczywistym  swojego  przedmiotu  badań.  Jest  jak  detektyw, 

który  zastaje  np.  miejsce  zbrodni,  zbiera  dowody  i  poszlaki,  następnie  formułuje  możliwe 

hipotezy,  które  mogą  zostać  potwierdzone  lub  odrzucone  w  dalszy  toku  postępowania 

śledczego. I tak w przypadku paleontologii jak i wspomnianego śledztwa owe hipotezy mogą 

być  błędne  lub  prawdziwe  oraz  nie  zawsze  istnieje  możliwość  ich  weryfikacji.  Wiele  spraw 

sądowych,  które  na  zdrowy  rozum  powinny  zakończyć  się  skazaniem  oskarżonego  zostaje 

umorzonych właśnie ze względu braku możliwości wykazania ponad wszelką wątpliwość jego 

winy.  

5.

 

Powyższe  rozumowanie  prowadzi  do  wniosku,  że  teoria  ewolucji  może  być  najlepszym 

wytłumaczeniem powstania i rozwoju życia na Ziemi, nie oznacza jednak, że  jest  na pewno 

prawdziwa, a wiele niewiadomych (jak choćby powstanie pierwszej żywej komórki) pozostawia 

miejsce na wiarę w istnienie Inteligentnego Stwórcy. 

Należy w tym miejscu powiedzieć, iż wielu chrześcijan jest w stanie pogodzić wiarę w Boga Biblii oraz 

wiarę  w  ewolucję.  Jest  to  możliwe  wtedy,  gdy  pierwszym  rozdziałom  Biblii  przypiszemy  jedynie 

alegoryczne  rozumienie,  nie  zaś  dosłowne.  Podstawą  do  takich  zabiegów  ma  być  –  według 

zwolenników  tych  koncepcji  –  gatunek  literacki,  zastosowany  choćby  w  Rdz  1,  jakim  jest  poemat 

(wiersz),  to  znaczy,  że  z  samej  definicji  poezji  nie  rozumiemy  jej  dosłownie,  lecz  doszukujemy  się  

w  obrazach  ogólnych  i  większych  prawd.  Takie  jednak  założenie  pociąga  za  sobą  rozmaite  

i  niepomierne  konsekwencje  teologiczne.  Nie  wdając  się  teraz  w  szczegółową  dyskusję  nad  tym 

zagadnieniem,  można  przywołać  kontrargument,  jakim  jest  tekst  jednego  z  dziesięciu  przykazań, 

mianowicie: „W sześciu dniach bowiem uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, 

w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty” (Wj 20,11) 

– jest to tekst o charakterze normatywnym (prawnym). W tym gatunku literackim nie może być mowy 

o  jakiejkolwiek  symbolice czy  poezji,  bowiem teksty prawne  z  samej  ich  definicji  muszą  być  bardzo 

proste oraz bardzo dosłowne, co powinno zapewniać jak najmniejszy margines błędnej interpretacji 

przepisu. Przyjęcie syntezy (połączenia) teorii ewolucji (tzn. że poszczególne organizmy przez ostatnie 

3,7 mld lat żyły, rozmnażały się, ewoluowały i umierały) prowadzi choćby do diametralnej redefinicji 

takich zagadnień jak grzech i śmierć.  

CZY CZŁOWIEK JEST ZWIERZĘCIEM? 

 

Jeden z filozofów chrześcijańskich XX wieku – Jacques Maritain – powiedział: „Człowiek jest 

zwierzęciem  i  indywiduum,  lecz  niepodobnym  do  żadnego  innego  zwierzęcia  czy  indywiduum”

11

.  

Pismo Święte wskazuje na bardzo podobny o ile nie identyczny proces stwarzania człowiek, bowiem 

Bóg tworzy ciało z prochu ziemi i daje życiodajne tchnienie (niekoniecznie tu musi chodzić o oddech, 

ale coś, co zapoczątkowuje życie w ciele). Nawet termin – dusza żyjąca (hebr. nefesz hajja) – został 

użyty w stosunku do człowieka (Rdz 2,7) jak i do zwierząt (Rdz 1,20). Biblia uczy jednak również i tego,  

że  człowiek  –  w  przeciwieństwie  do  zwierząt  –  został  stworzony  na  obraz  i  podobieństwo  Boże  

                                                           

11

 Tłum. wł. za: T. D. Williams, What is thomistic personalism?, [w:] „Alpha Omega”, t. VII, nr 2, s. 17. 

---

13 

 

(Rdz 1,26.27). W czym przejawia się to podobieństwo? Odpowiedzi doszukiwano się różnych, jednak 

wskaże dwie najbardziej zasadnicze: 

1)

 

Podobieństwo  konstytutywne  (czyli  wskazuje  na  to,  czym  jest  człowiek?)  –  to  znaczy,  

że człowiek jako byt przypomina Boga, bowiem posiada rozum i wolną wolę; 

2)

 

Podobieństwo  funkcjonalne  (czyli  wskazuje  na  to,  jaki  jest  człowiek?)  –  to  znaczy,  

że  człowiek  posiada  wiedzę  o  sprawach  Bożych,  a  jego  charakter  jest  sprawiedliwy.  

To  podobieństwo,  w  przeciwieństwie  do  konstytutywnego,  zostało  zatracone  wraz  

z grzechem, a człowiekowi od tego czasu z natury łatwiej jest grzeszyć, niż nie grzeszyć. 

Jeśli  więc  zapytamy  o  to  pierwsze  podobieństwo,  to  warto  wskazać  na  różnice  pomiędzy  nami,  

a zwierzętami. Poniżej zamieszczono listę

12

 10 aspektów, jakie wyróżniają człowieka spośród innych 

mieszkańców Ziemi: 

1.

 

PONADPRZECIĘTNY  MÓZG  –  chociaż  człowiek  nie  posiada  największego  mózgu  

(bo takim dysponują walenie), ani też nie posiada największego pod względem proporcji (takie 

posiadają  ptaki  –  ich  mózgi  stanowią  ok.  8%  masy  ciała,  u  przeciętnego  człowieka  jest  to 

zaledwie  2,5%),  to  jednak  ludzki  mózg  jest  największym  cudem  w  organizmie  człowieka.  

Nauka  do  tej  pory  nie  potrafi  w  pełni  wyjaśnić  jego  funkcjonowania.  To  dzięki  mózgowi 

potrafimy to, co  potrafimy  i  jesteśmy  tym,  kim  jesteśmy. Potrafimy  rozwinąć  niesamowicie 

skomplikowane  procesy  myślowe  jak  analiza  (rozwarstwianie,  rozkładanie  na  czynniki 

pierwsze), synteza (łączenie mniejszych elementów w większe zbiory czy idee), abstrahowanie 

(prowadzenie myśli w oderwaniu od pewnych cech, konkretów czy z celowym pominięciem 

pewnych  elementów,  celem  ukazania  pewnych  uogólnień  lub  wniosków),  porównywanie 

(zestawianie  przedmiotów  i  zjawisk  w  celu  wykrycia  podobieństw  oraz  różnic),  uogólnianie 

(łączenie  cech  wspólnych  dla  pewnych  kategorii  obiektów,  rzeczy,  idei).  Potrafimy  także 

świadomie  korzystać  z  wiedzy  i  pamięci,  dzięki  czemu  posiedliśmy  zdolność  świadomego 

antycypowania 

(przewidywania 

skutków 

i 

efektów 

podejmowanych 

decyzji).  

W przeciwieństwie do większości zwierząt posiadamy świadomość samych siebie – poczucie 

odrębności od otoczenia, a jako jedynie mieszkańcy naszej planety potrafimy wnikać w samych 

siebie, obserwować zmiany zachodzące w wewnętrznych strukturach psychicznych, potrafimy 

kontrolować  i  rozpoznawać  emocje  –  co  jednym  słowem  można  nazwać  zdolnością  do 

samoświadomości i samopoznania. 

2.

 

MOWA – jedynie ludzie posługują się skomplikowaną mową, posiadają tysiące słów (np. język 

polski posiada ok. 6 – 10 tys. słów – do tego należy doliczyć rozmaite zdrobnienia, wyrażenia 

gwarowe,  nazwy własne,  neologizmy,  czyli  nowe  i sztucznie  utworzone  wyrazy  oraz  zwroty 

potoczne). Oprócz umiejętności posługiwania się tak wielką ilością słów, człowiek opanował 

rozmaite  formy  porządkowania  języka  poprzez:  gramatykę  (która  zajmuje  się  regułami 

używania  wyrazów  oraz  budowania  zdań)  interpunkcję  (zbiór  odpowiednich  znaków 

graficznych  –  przecinki,  kropki,  itd.  –  który  stosowany  z  odpowiednimi  zasadami  pozwala 

zapisać, czy wyrazić myśl w sposób zrozumiały dla odbiorcy), semantykę (dziedziną zajmującą 

się  badaniem znaczenia wyrazów) i inne. Co więcej, człowiek posiada zdolność opanowania 

wielu języków świata (taką osobę nazywamy poliglotą), a jednym z największych poliglotów 

świata był Emil Kerbs (1867-1930), który umierając znał biegle (w mowie i piśmie) 68 języków 

ze 120, które studiował.  

3.

 

POSTAWA WYPROSTOWANA – jako jedyni posiadamy postawę wyprostowaną.  

                                                           

12

 

Bazą 

dla 

opracowania 

tej 

listy 

był 

materiał 

pochodzący 

ze 

strony 

internetowej: 

https://www.polskieradio.pl/23/266/Artykul/293010,10-rzeczy-ktore-czynia-ludzi-wyjatkowymi  

[dostęp: 01:50, 21.1.2017] 

---