tez məğlub oldu. Prussiyalılar isə Avstriyalılara qalib gəldilər.
Bismark Avstriyaya təklif etdi ki, Almaniya İttifaqından çıxsın,
Qolşteyndən imtina ertsin və Alman İttifaqının Prussiya adı
altında birləşməsinə razı olsun. Avstriya bütün təklifləri qəbul
etməli oldu. Beləliklə, Almaniyanın birləşdirilməsi barədəki
II
raund da Bismarkın qələbəsi ilə başa çatmış oldu.
1866-cı il avqust aymm 23-də Praqada Avtsriya ilə
Prussiya arasında sülh müqaviləsi bağlanmışdır. Bu müqaviləyə
əsasən əvvəlki formada mövcud olan Almaniya İttifaqının ləğvini
və Avstriyasız Alman dövlətlərinin birləşdirilməsini rəsmi
tanımışdır. Şlezviq və Qolşteynin bütün hüquqları Prussiyaya
verilmişdir. Bununla yanaşı, Avstriya 40 mln.taler' pul ödəmişdir.
Hər iki dövlət Venesiyanın İtaliya ərazisi olmasını da tanımışdır.
Müharibədə Avstriyanın məğlub olması bir çox ciddi islahatlar
keçirilməsinə zərurət yaratmışdır. Nəticədə, Avstriya ikili bir
monarxiyaya - Avstriya-Macarıstana çevrilmişdir.
Fransa - Prussiya müharibəsi
və beynəlxalq münasibətlər
Avstriya-Prussiya müharibəsindən və 1866-cı il sülh
müqaviləsindən sonra Avropanın mərkəzində
Prussiyamn xeyrinə
müəyyən dəyişikliklər baş vermişdir. Bütün bunlara baxmayaraq,
Avstriya yenə də Bismarkdan ehtiyat edirdi.
Almaniya İttifaqında ziddiyyətlər. Avstriya Alman
İttifaqının üzvü olmadığı üçün Prussiya Alman dövlətlərini öz
himayəsi altında birləşdirə bilərdi. Lakin Alman dövlətləri
İttifaqında ziddiyyətlər vardı. Şimal dövlətləri Almaniyanın
Prussiya ətrafında birləşməsinin tərəfdarı olduğu halda, Baden,
Bavariya, Vyurtemburq və Qessen kimi cənub dövlətləri
Prussiyanın güclənməsini və onun təsiri altına düşməyi
istəmirdilər.
' Taler - qədim Alman gümüş pulu
197
Avstriya cəmiyyətinə birləşmək, Fransaya meylli olmaq
qorxusu da vardı. Cənubi Alman dövlətlərində müxtəlif baxışlann
olması Bismarkı yeni müharibəyə hazırlayırdı.
Şimali-Alman İttifaqı Konstitusiyası. Birliyin idarə
edilməsi üçün Bismark Konstitusiya layihəsi hazırlamışdı.
Əlbəttə, bütün knyazlıqlan razı salmaq çətin idi.l
866
-cı ilin dekabr
ayında bütün səlahiyyətli nümayəndələr konstitusiya layihəsini
müzakirə etmək üçün Berlinə toplaşmışlar. Konstitusiyaya görə
Muxtar Hökumətlər öz muxtariyyatını saxlayırlar. Qalan bütün
məsələlər Prussiya Krallığının ixtiyanna verilir. Bəzi
nümayəndələr konfransın gedişini pozmağa çalışsalar da.
Prussiyanın təkidi ilə danışıqlar bərpa olunmuşdur.
1867-ci il fevral ayının
8
-də Bismarkın layihəsi qəbul
edirlmişdir. Konstitusiya Prussiya Kralı üçün ölkədə mütləq
hakimiyyəti təmin etmiş olmuşdur. O, vahid xarici siyasət
yeritmək, müharibə etmək, sülh bağlamaq, orduya rəhbərlik etmək
və bir çox digər hüquqlara malik olmuşdur.
Şimal- Alman
İttifaqı yaranmışdı. Bu ittifaqa Prussiyadan başqa 20- dən artıq
hersoqluq, knyazlıqlar və eləcə də Hamburq, Bremen və Lyubek
kimi azad şəhərlər daxil idi.
Avropa diplomatiyası. Bismark çox diqqətlə Parisdə,
Londonda və Peterburqda niyyətləri izləyirdi. Öz növbəsində
onun hərəkətlərini də izləyirdilər. Almaniyanın
birləşdirilməsində
Fransa əsas maneə hesab edilirdi. Avstriya - Prussiya
müharibəsində Fransa öz neytral mövqeyi müqabilində nə isə
almalı idi. Hətta Bismark özü Lüksemburqu təklif etmişdi. Lakin
Bismarkın artıq neytrallığa ehtiyacı yox idi və ona heç nə də
vermədi. III Napoleon görürdü ki, Prussiya güclənir. Odur ki,
gələcəkdə müəyyən yaxınlıq üçün tədbirlər görməyə əl atırdı. Ona
görə də Prussiya ilə məxfi müqavilə bağlamağı təklif edərək,
Belçikanı birləşdirmək qəranna gəlmişdir.
Bismark bu təklifi qəbul etməmişdi. Lakin diplomatik
olaraq damşıqları da dayandırmamışdı. Vaxtı uzatmağa üstünlük
verirdi. O, Fransa səfirindən bütün təklifləri təfsilatı ilə
198