Ə n V ə r м е т е h ə m id o V z ə r n u r ə h ə m id o V a



Yüklə 16,5 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/134
tarix07.07.2018
ölçüsü16,5 Mb.
#53632
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   134
53632

Ə N V Ə R   М Е Т Е   H Ə M İD O V  
Z Ə R N U R Ə   H Ə M İD O V A
İNTELLEKTUAL
EKOLOGİYA
-   M İ 6 1 -
|A „,b ,» ə.n  
' ' “ “ Г “ '"
jşlsr İdarasi
PREZİDENT KİTABXANASI
<-----
B a k ı-2 0 1 2


Rəyçi:
Əlizadə Elbrus
coğrafiya elmləri doktoru
Məsləhətçi və ixtisas redaktoru: 
Səfalı Nəzərli
«Qızıl qələm» mükafatı laureatı
Nəşriyyat redaktoru: 
Həqiqət Eldarova
Ənvər M ete Həmidov, Zərnurə Həmidova. İntellektual eko­
logiya.  Bakı, «Elm və təhsil», 2012,  584 səh.
Kitabda  insan  intellektinin  təkamülü  ilə əlaqədar yeni  bir məqsədin,  daha 
doğrusu, əqillə necə yaşamağın mübarizə prinsiplərindən  bəhs edilir ki,  bunu  da 
müəlliflər  «intellektual  ekologiya»  adlandırmışdırlar.  «İntellektual  ekologiya» 
ilk dəfə  Ənvər Metenin 2008-ci ildə çapdan çıxmış «Loğmanlar» kitabında irəli 
sürülmüş elmi  termindir.
İnsan intellekti həyatın istər iqtisadi və istərsə də siyasi məsələlərinin həllinə 
ehtiyac duyulduğu yerlərdə təzahür edir.  Müəllillor araşdırmalarla sübut etməyə 
çalışırlar ki, müasir dövrdə istər iqtisadi-siyasi vəziyyət, istərsə do ümumi ekolog­
iya  insan  zəkasından,  onun  müdrikliyindən,  əsl  mənada,  insan  intellektindən 
asılıdır və öz fikirlərini əsaslandırmaq  üçün Ön və Orta  Şərq dahilərinin  fəlsəfi fi­
kirlərinə,  inanclara,  İslam  fəlsəfəsinə  müraciət  edir,  bu  haqda  ətraflı  məlumat 
verirlər.
Geniş  oxucu  kütləsi  üçün  nəzərdə  tutulmuş  kitab  filosoflar,  ekoloqlar,  ta­
rixçilər, ziyalılar üçün do əhəmiyyətlidir.
4702000000
-------------- qrıflı nəşr
j
V098 -  2012
©   «Elm və təhsil», 2012
İntellektual ekologiya
H əyat bağçasından hikm ətli danılalar
BİSMİLLAIIİR-RƏHMANİ-RƏHİM ! 
Mərhəmətli, 
rəhimli Allahın adı ilə! Həmd olsun Allaha -  aləmlərin Rəbbinə, 
mərhəmətli,  rəhmli  olana,  Haqq-hesab  (qiyamət)  gününün 
sahibinə!  Biz  yalnız  Sənə  ibadət edirik və  yalnız Səndən kömək 
diləyirik! Bizi doğru yola yönəlt! Nemət verdiyin kəslərin yoluna! 
Qəzəbə düçar olmuşların və (haqdan) azmışlann (yoluna) yox!
Qurani-Kərim, 
əl-Fatihə surəsi.
M əhəmməd  peyğəmbərdən  (s.)  «Ya  Rəsulullah!  H ər 
peyğəmbərin  bir  möcüzəsi  var.  Bəs  sizin  möcüzəniz  nədir?»  -
deyə, saruşanda: «Kəlamətullah» demişdir.
***
Cəhalətdən  çətin  yoxsulluq,  ağıldan  üstün  var-dövlət, 
xudpəsəndlikdən qorxulu tənhalıq, xoş xasiyyətdən uca şərafət 
vo təfəkkürdən böyük ibadət yoxdur.
Məhəmməd peyğəmbər(s.).
Bütün yaradılana, hər şeydən əvvəl, sülh və əmniyyət diləy­
irəm.
Zərdüşt.
Yalnız  sözdə  deyil,  həm   də  işdə  hikm ət  sahibi  ol,  sözdəki 
hikmət  bu  dünyada  qalar,  işdəki  hikmət  isə  o  dünyaya  çatar, 
əbədi yaşar.
Əflatun -  Platon, 
qədim yunan filosofu.
Qəlb  insanın  intellektual  keyfiyyətidir.  Qəlbin  atributları 
ağıl, zəka, təfəkkür, hikmət və fikirdir.
manilik.
3


Ənvər M ete Həmidov, Zəmurə Həmidova
Əxlaq və intizamsız birlik də ola bilməz.
=■ 

Atilla,
hun hökmdarı.
'  Bu  dünyada  yaxşılıq  və  ədalət  «təqdim  edənlər»in,  pislik 
haqsızlıq isə «alanlar»m hesabırtä mövcuddur.
1
 

• *  
BlezPaskal.
Həyatı qiymətləndirməyən adam  yaşamağa layiq deyil.
Leonardo da  Vinçi.
Dünya  yaranandan  hər  bir  aqil  insan 
sözünü «Allah» kəlamı ilə başlayıb.
Vaqif Abbasov, 
AMEA-nın müxbir üzvü, 
professor.
Mədəniyyət -  əqli mədəniyyətlə mənəvi mədəniyyətin qov­
şağıdır.  İntellektual  mədəniyyət  aparıcı  olduğu  zam an  şər  və 
kasıblıq  azalır.  İntellektual mədəniyyət haqqında qanun qəbul 
olunmalıdır.
Fuad Məmmədov, 
professor.
Elmin səmərəsi- rahatlıq, dünya malının səmərəsi əzabdır.
Ərəb atalar sözü.
İstər  din  (İslam)  və  istərsə  də  elm  cəmiyyətin  mənəvi- 
mədəni  həyatında,  m üsbət' intellektual  sferanın  (ab-havanm) 
yaranm asında -  mütləq  amildir: 'Din fəzilət və əmanətdir,  elm- 
təhsil onun açarıdır.
'  Millətin  daV'ami  həssas,  duyğulu  və  səviyyə  qazanmış  bir 
qəlbə sahib olan nəsillər yetişdirməklə mümkündür.
Ənvər Mete, 
tibb elmləri namizədi
4
İnteUektual ekologiya
O n  
SÖZ
ф  
nsan  yaranan  gündən  qarşısında  bir  sual  olmuş-
/
dur:  «Necə  yaxşı  yaşamalı?»  İnsan  intellektinin 
təkamülü  ilə  əlaqədar  yeni  sual  qarşıya  çıxdı: 
«Əqillə necə yaşamalı?» Cəmiyyətin təbəqələşmə­
si,  istismarın meydana gəlməsi  ləyaqətlə,  xoşbəxt 
yaşamağın  insan  intellektindən  asılı  olmasım  aş­
k ar etdi.
İntellekt -  ağıl, idrak,  zehni inkişaf səviyyəsi, intellektual -  
əqli,  zehni,  fikri  m ənasında işlənir.  Professor  Qoşqar Əliyevin 
təbirincə desək: «Əgər yaxşı görmə qabiliyyəti çoxlu görmək və 
uzaqlara  baxmağa  im kan  verirsə,  onda müdriklik -  əqli baxış 
isə gözlə görülməsi və qulaqla eşidilməsi  mümkün olmayanları 
«görür»,  hadisəni  qulaqla  eşitmək  m ümkün  olm ayanları  «eşi­
dir», yəni hadisəni dərk etm ək imkanı yaradır.»
D aha doğrusu,  insan  intellekti  həyatın  istər  iqtisadi  və  is­
tərsə də siyasi məsələlərinin həllinə ehtiyac duyulduğu yerdə tə­
zahür edir.  M üasir dövrdə istər iqtisadi-siyasi vəziyyət və istər­
sə  də  ümumi  ekologiya  insan  zəkasından,  onun  müdrikliyin­
dən,  əsl  mənada,  insam n  intellektindən  asıbdır.  K itabın 
müəlliflərindən biri olan Ə nvər M ete ədəbiyyatda ilk dəfə  onu 
«İntellektual  ekologiya»  adlandırm ışdır.  («Loğmanlar», Б аю , 
2008
)
Müəlliflərin  fikrincə,  söz  intellektual  ekologiyanın  (istər 
müsbət və istərsə də mənfi) yaradıcı amilidir. D ahi, müdrik ta ­
5


Yüklə 16,5 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   134




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə