Е. S. C ə f ə r o V f I z I k a



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/112
tarix26.11.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#12930
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   112

 
23 
 
 
   #
     Cismin  X  oxunun əksinə bərabəryeyinləşən hərəkəti zamanı isə  
  asılılığı aşağıdakı kimi olacaq (şəkil 26):  
 
                   
                                                 
 

S
            


      
 
                                                                t                          
                                            
                                                              
 
               
  
               (
 =0 )                          
              
X                                                                                                                                                                                                 
                                           
  
      
                                          Şəkil 26.        
                       

İndi  də  bərabəryeyinləşən  hərəkət  üçün  yerdəyişmə  düsturunu 
çıxaraq. 
Məlum  olduğu  kimi,  gedilən  yol  və  ya    yerdəyişmənin  modulu  sürət 
qrafikinin  t  oxu  ilə  əmələ  gətirdiyi  fiqurun  sahəsinə  bərabər  olur:
 
Onda  aşağıdakı  hallarda    gedilən    yol    və    ya    yerdəyişmənin    modulu, 
uyğun  olaraq,  düzbucaqlının  (a),  üçbucağın  (b)  və  trapesiyanın  (c)    sahəsinə 
bərabər olacaqdır (şəkil 27): 
 
             
                                                                                 
 
                                                      
                      a)                                              
,
       
 
                                                                     t                                              
 
                       
 
                    
b)                                            
                                                                  
 =
 
 
                                                                       t 


 
24 
 
 
                                                                                                                        
                                                           
                     c)                                           
 
 
 
                                 
                                                                         t        
                                
                                                       Şəkil 27.    
 
Öyrəndiyimiz  hərəkətdə  sürət  qrafikinin  zaman  oxu  ilə  əmələ  gətirdiyi 
 fiqur trapesiya olduğundan (
 
), gedilən  yol  və  ya  yerdəyişmənin  modulu  
 
 
düsturu 
ilə 
tapılacaqdır. 
Bu 
ifadədə    
   
 
olduğunu  nəzərə  alsaq,  onda  bərabəryeyinləşən  hərəkətdə  yol  və 
ya  yerdəyişmə  üçün    
 
                                        
2
2
0
at
t
S



     
ifadəsini   alarıq   (
  
o

≠ 0).  
 
Əgər  cismin  başlanğıc  sürəti 
o

=0    olarsa,  onda  sonuncu  ifadə      
 
2
2
at
S

    
 şəklində  olacaq.  
İfadələrdən  bərabəryeyinləşən  hərəkətdə  yerdəyişmənin  zamandan 
kvadratik asılı olması görünür.  
          #        Cismin    X    oxu    boyunca    bərabəryeyinləşən    hərəkəti     zamanı 
yerdəyişmənin  proyeksiyasının  zamandan  asılılıq  qrafiki  aşağıdakı  kimi  olacaq 
(şəkil 28):   
                   
x
S
   
 
 
                                                                                                

S
 
            
                                                                                                                   
                
             
                                               t                                                            X                      
                                                              
                                                                    Şəkil 28.                                                             


 
25 
 
              #        X    oxunun  əksinə  bərabəryeyinləşən  hərəkət  üçün  isə  bu  qrafik    
oxu boyunca hərəkətə uyğun qrafikə tam simmetrik olacaq (şəkil 29):    
 
                      
x
S
                                                                                                                      
   
             
                                                                                                    
                                                             t                                     
 
                                                                                               

S
                        
                                            
                                                                                                                               X 
                                                               Şəkil 29. 
 
DÜZXƏTLİ BƏRABƏRYAVAŞIYAN HƏRƏKƏTDƏ SÜRƏT VƏ YERDƏYİŞMƏ 
 
Bərabəryavaşıyan  hərəkətdə  təcil  modulca  mənfi  qiymət  aldığından  bu 
hərəkətdə ani sürət     
t
a
o







  ,  ani sürətin verilmiş ox üzrə proyeksiyası 
isə   
t
a
x
ox
x




    şəklində  olacaq  (bu hərəkətdə  
o

=0   ola bilməz).    
   
  #        Sürətin proyeksiyasının  zamandan  asılılıq  qrafikləri    X  oxu  boyunca 
bərabəryavaşıyan hərəkət üçün şəkil 30- -da göstərildiyi kimi 
 
                    
x

 
                    
ox

                                                                                                                                                                                    
                                                  
                                            

S
 
                           
 
                                                                              t                                                   X 
                                                                           
                                                                             Şəkil 30.      
 


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   112




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə