Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
əsasən nümayəndə heyətinin sədri kimi işgüzar gö
rüşlərdə iştirak etmişdir. 2003-cü ilin sentyabrın birin
ci ongünlüyündə Tailandın paytaxtı Bankonqda BMT-
nin Asiya və Sakit Okean Ölkələri üzrə İqtisadi və So
sial Komissiyasının (ESKATO) 59-cu sessiyası keçi-
rilmişdir.Yer kürəsi əhalisinin təqribən 60%-ni birləş
dirən bu təşkilatın tərkibinə 62 üzv və assosiasiya
olunmuş on dövlət daxildir. İlk dəfə olaraq Müstəqil
Dövlətlər Birliyinin dövlətləri arasında Azərbaycan
nümayəndəsi BMT-nin Asiya və Sakit Okean Ö lkələ
ri İqtisadi və Sosial Komissiyası (ESKATO) 59-cu
sessiyası sədrinin müavini seçilmişdir. 2004-cü il ap
rel ayının 22-28-də Çin Xalq Respublikasının Şanxay
şəhərində keçirilən 60-cı sessiyasında ikinci dəfə
Azərbaycan nümayəndəsi sessiya sədrinin müavini
seçilmişdir.
Sessiyanın iştirakçısı bütün bunları ilk növbədə
ümummilli liderimiz, bütün dövrlərin ən böyük azər
baycanlısı Heydər Əlirza oğlu Əliyevin müdrik daxili
və xarici siyasəti sayəsində Azərbaycan Respublika
sının dünya birliyində özünün layiqli yerini tutması,
sayılıb-seçilən qabaqcıl dövlətdən birinə çevrilməsi
və son illərdə Heydər Əliyev siyasəti kursunun ən la
yiqli davapıçısı, sevimli Prezidentimiz cənab İlham
Əliyevin uğurlu idarəçiliyi sayəsində yüksək zirvələr
fəth etməsi ilə izah edir.
Şəmsəddin Xanbabayev deyir: - Mən öz taleyimdən,
ona görə razıyam ki, ulu öndərimiz Heydər Əliyevin
3 2 2
ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
müasiriyəm. O, böyük şəxsiyyətin rəhbərliyi altında
işləmişəm və həmişə onun diqqət və qayğısını hiss
etmişəm. Ümumiyyətlə, həyatda az-çox nəyə nail ol
muşamsa, bütün bunlar üçün mən bütün həyatım boyu
Heydər Əliyevə borcluyam. Mənim, demək olar ki,
bütün əmək fəaliyyətim, həyatda qazandığım nailiyyət
lər ümummilli liderimizin böyük qayğıları sayəsində
əldə edilmişdir. 1991-1993-cü illəri xüsusilə vurğula-
maq lazımdır. Həmin illərdə müdrik Heydər Əliyev
Muxtar Respublika hökumətinə başçılıq etməyi mənə
etibar etmişdi. Mən o dahi şəxsiyyətin rəhbərliyi al
tında işləmişəm, həmin illəri ömrümün ən şərəfli və
unudulmaz dövrü hesab edirəm. Gecə-gündüz yorul
maq bilmədən işləyən, ömrünü doğma xalqına həsr
edən hörmətli Heydər Əliyevdən çox şeyləri öyrən
dim. Çox böyük idarəçilik məktəbi keçdim. Hazırda
ulu öndərim Heydər Əliyevin ideyalarını həyata keçi
rən fəal bir vətəndaş kimi fəxr edirəm.
Respublikamızın prezidenti cənab İlham Əliyevin
23 oktyabr 2004-cü il tarixli fərmanı ilə Ş.S. Xanba
bayev Xaçmaz Rayonu İcra Hakimiyyətinin başçısı
təyin edilmişdir. Biz onu ürəkdən təbrik edir və fəa
liyyətində böyük uğurlar diləyirik.
Bu oçerki tamamlayarkən biz Xaçmazda baş verən
yeniliklərlə tanış olmağı özümüzə borc bildik. Ş.Xan-
babayevin İcra başçısı işlədiyi az bir müddətdə Xaç
maz rayonu sosial-iqtisadi baxımdan köklü surətdə
dəyişmişdir. Yerli əhalinin yaşayış tərzi xeyli dəyiş
3 2 3
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
miş, bir çox sosial problemlər həll edilmiş, yollar
abadlaşdırılmış, ürəkaçan parklar salınmış, mədəni-
məişət guşələri yaradılmış, yaraşıqlı məktəblər tikil
miş, yaşayış evləri inşa edilmişdir. Cəsarətlə demək
olar ki, Şəmsəddin Xanbabayev çox təşəbbüskar, qu
rub yaradan, çox millətli yerli əhali ilə rəftar etməyi
bacaran, Respublika rəhbərliyinin göstərişlərinin vax
tında və layiqincə yerinə yetirilməsində ciddilik gös
tərən icra başçısıdır. Biz Şəmsəddin Xanbabayevə ic
timai və dövlət əhəmiyyətli fəaliyyətində böyük
uğurlar diləyirik.
Mən bir müəllim kimi cəsarətlə deyərdim ki, cə
nab Ş.Xanbabayevin keçdiyi həyat yolu gənc nəsil
üçün çox gözəl öyrəniləsi məktəbdir, paklıq, ülvilik,
sədaqətlilik, müqəddəslik qurub yaratmaq eşqi hər bir
sağlam düşüncəli insanı riqqətə gətirir. Arzum budur
ki, bütün bu keyfiyyətlər, əvəzsiz gözəlliklər bundan
sonra da onu müşayiət etsin!
3 2 4
ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
QAFAR MƏMMƏD OĞLU ƏLİYEV
Qafar Məmməd oğlu Əliyev 1960-cı il dekabrın 15-də
Naxçıvan Muxtar Respublikasının Sədərək rayonunun
Sədərək kəndində anadan olmuşdur. 1978-ci ildə
Naxçıvan şəhərində orta məktəbi bitirmiş, 1979-cu ildə
Bakı Dövlət Universitetinin kitabxanaçılıq fakültəsinin
əyani şöbəsinə daxil olmuş, 1984-cü ildə oranı bitir
mişdir.
1984-1987-ci illərdə təyinatla Naxçıvan MR Babək
rayon mədəniyyət şöbəsi nəzdində mərkəzi kitabxa
nada böyük redaktor işləmişdir. 1987-ci ildə Naxçıvan
Dövlət universitetinin elmi kitabxanasının direktoru
təyin edilmiş, 1993-cü ilədək həmin vəzifədə işləmiş,
Universitetin
tarix-filologiya
fakültəsində
dərs
demişdir. 1992-ci ildə Bakı Sosial İdarəetmə və Poli-
tologiya İnstitutunun qiyabi şöbəsinə daxil olmuş, 1997-
ci ildə oranı fərqlənmə diplomu ilə qurtararaq, poli-
toloq-dövlətşünas ixtisası almışdır.
1997-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin beynəl
xalq münasibətlər kafedrasının dissertantı təsdiq olun
muş, 2003-cü ilin dekabrında “Azərbaycan nefti dün
ya siyasətində” mövzusunda namizədlik dissertasiyası
müdafiə edərək, siyasi elmlər namizədi alimlik dərə
cəsi almışdır.
1992-ci ildə Yeni Azərbaycan Partiyası sıralarına
daxil olmuş, partiyanın rayon və şəhər təşkilatlarının
3 2 5
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
yaranmasında və ideologiyasının təbliğində fəal işti
rak etmişdir. 1994-cü ilin dekabrından YAP Mərkəzi
Aparatında İdeologiya şöbəsində işləmişdir. YAP-ın
I Qurultayında partiyanın Siyasi Şurasının üzvü seçil
mişdir.
1996-cı ilin iyun ayından Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin İcra Aparatının İctimai-siyasi şöbəsinin
referenti, daha sonra baş referenti təyin olunmuş, hal-
hazırda isə informasiya işinin təşkili və analitik təhlil
sektorunun müdiri vəzifəsində işləyir. Xidməti vəzi
fəsi ilə əlaqədar ABŞ, Yaponiya, İran, Türkiyə, İngil
tərə və Almaniya kimi xarici dövlətlərdə rəsmi səfər
lərdə iştirak etmişdir.
Qafar Əliyev geniş elmi-pedaqoji, jurnalistlik və
ictimai-siyasi fəaliyyətlə məşğul olur. O, mətbuatda,
elmi-siyasi jurnallarda və kitablarda 150-dən artıq
m üxtəlif səpkili məqalələrlə çıxış etmiş, ondan artıq
kitabın elmi redaktoru, buraxılışına məsul və ya re
daktoru olmuşdur. Onun yazdığı “Müstəqil Azərbay
can dövlətinin banisi, xilaskarı və qurucusu - Heydər
Əliyev”, “Heydər Əliyev və azərbaycançılıq ideolo
giyası”, “YAP ümumxalq partiyasıdır”, “Faciələri
miz rəhbərsizlikdən törəyib”, “Aqrar islahatlar ta
rixi zərurətdir”, “Nazirlər Kabineti islahatlar ə r ə
fəsində” kimi m əqalələri geniş oxucu kütlələrinin
rəğbətini qazanmışdır. Elmi və siyasi məqalələri
Rusiya, Ukrayna, İran, Türkiyə mətbuatında dərc olun
muşdur.
32 6
Hazırda “Azərbaycan Respublikasının neft siyasəti”,
“YAP ümumxalq partiyasıdır” mövzusunda kitablan və
məqalələr toplusu çap olunmaq ərəfəsindədir. Azərbay
can Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçiliyi
Akademiyasında “Heydər Əliyev dövlət idarəçilik təc
rübəsi” fənni üzrə silsilə mühazirələr oxuyur və müx
təlif ali məktəblərdə “Heydər Əliyev dövlət idarəçilik
təcrübəsi” daimi seminarlarının, universitetlərin, həmçi
nin məktəblərin təşkilatçısı və aparıcısıdır.
_________________________ ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
3 2 7
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
Kitabın müəllifi professor
ƏBÜLFƏZ BƏRƏKƏT (QASIMOV) b arəd ə
20 dekabr 2006-cı ildə «Şöhrət» ordenli əm əkdar
elm xadimi, iqtisad elmləri doktoru, professor, A zər
baycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, «Qızıl qələm » mü
kafatı laureatı Əbülfəz (Bərəkət) Qasımovun anadan
olmasının 75 ili tamam olur.
Ə.Qasımov 20 dekabr 1931-ci ildə Naxçıvan Mux
tar Respublikasının Ordubad şəhərində anadan olmuş
dur. Burada orta təhsil almışdır. 1949-cu ildə Bakıya
gəlmiş və Xalq Təsərrüfatı İnstitutuna daxil olmuşdur.
1953-cü ildə İnstitutu bitirərək, Moskvada SSRİ EA-
nın İqtisad İnstitutunun aspiranturasında təhsilini da
vam etdirmişdir. 1957-ci ildə Ə.Qasımov dünyada ta
nınmış iqtisadçı alim V.Q.Venjerin rəhbərliyi altında
həmin İnstitutun Elmi Şurasında namizədlik disser
tasiyasını uğurla müdafiə etmişdir. Müdafiədən sonra
alim Bakıya qayıtmışdır. 1959-cu ildə əmək fəaliyyə
tini Bakı Ali Partiya Məktəbində davam etdirən
Ə.Qasımov 47 il ərzində burada baş müəllim, dosent,
professor, kafedra müdiri vəzifələrində çalışmışdır.
Prof. Ə.Qasımov 1993-cü ildən bəri Azərbaycan Döv
lət İqtisad Universitetində (keçmiş Azərbaycan Dövlət
İqtisad İnstitutu) Aqrar-sənaye müəssisələrinin iq
tisadiyyatı və idarə edilməsi kafedrasında professor iş
ləmiş, 1995-ci ildən isə həmin kafedraya başçılıq edir.
328
ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
3 2 9
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
19 iyul 1970-ci ildə Azərbaycan EA İqtisad İnsti
tutunun Elmi Şurasında “Azərbaycanda heyvandarlı
ğın inkişafının iqtisadi problemləri” mövzusunda dok
torluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.
Ə.Qasımov Azərbaycan iqtisadiyyatına dair yazdı
ğı, bir-birini tamamlayan 3 cilddən ibarət ilk dərslik
lərin müəllifidir.
Əbülfəz Qasımovun gərgin elmi axtarışlarının bəh
rəsi olan və müxtəlif illərdə çapdan çıxan “Heyvan
darlığın iqtisadiyyatı”, “İqtisadçının məlumat kitabı”,
habelə digər alimlərlə birgə yazdığı “Ərzaq proqra
mının aktual problemləri”, “Azərbaycanın sosial-iqti
sadi inkişafında islahatların rolu”, “İpək yolunun bər
pası bəşəriyyətin tərəqqi yoludur”, “Naxçıvan Muxtar
Respublikası - nailiyyətlər və problemlər” adlı ikicild-
lik ensiklopedik əsər, “Demokratikləşmə - milli iqti
sadiyyatımızın əsasıdır”, “Milli iqtisadiyyatımızın ak
tual problemləri”, “Bələdiyyələrə elmi-metodik kö
mək”, “Müstəqil Azərbaycan iqtisadiyyatının aktual
problemləri” kimi ciddi tədqiqat əsərləri elmi ictima
iyyət tərəfindən böyük maraqla qarşılanmışdır.
Əbülfəz Bərəkət milli iqtisadiyyatımızın aktual
problemlərini tədqiq etməklə yanaşı, bədii-pub
lisistik yaradıcılıq fəaliyyəti ilə də fərqlənir. Çörək
mövzusu onun bədii yaradıcılığının şah damarıdır.
Onun “Mənim çörəkli dünyam” kitabı bir neçə dildə
nəşr edilmiş, fars və türk dillərində isə öz nəşrini
gözləyir.
33 0
ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
2002-ci ildə Ə.Bərəkətin Azərbaycan Dövlət
Gənclər Teatrında “Anamın gəlinlik paltarı”, 2003-cü
ildə isə İrəvan Dövlət Dram Teatrında “Tufanda ya
nan çıraq” pyesləri səhnəyə qoyulmuşdur.
22 yanvar 1991-ci ildə “Əməkdar elm xadimi” fəxri
adma, 10 iyul 2001-ci ildə isə “Qızıl qələm” müka
fatına layiq görülmüşdür.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 dekabr
2001-ci il tarixli fərmanı ilə Ə.Qasımov “Şöhrət” or
deni ilə təltif olunmuşdur.
Bu yaxınlarda oxuculara təqdim edilmiş çoxcildli
«Şərqin qapısı Naxçıvan diyarı» (sosial-iqtisadi oçerk)
regionların sosial-iqtisadi problemlərinin birinci cildi,
«Qəbələdə regional siyasətin verdiyi bəhrələr və onun
inkişaf istiqamətləri» müəllifin yubiley ilində oxucu
lara sanballı töhfəsidir.
331
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
Bizə elə gəlir ki, yubilyarın yaradıcılıq məhsulları
ilə burada verilmiş tablolarda tanış olmaq daha m a
raqlı olardı.
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin salo
nunda, respublikamızın müvafiq nazirliklərinin təqdimat
yığıncağında Əbülfəz (Bərəkət) Qasımovun 30-dan çox
əsərlərinin internetdə əks etdirilərək nümayiş etdirilmə
si bura toplaşanlarda xüsusi maraq doğurmuşdur.
3 3 2
ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
MÜƏLLİFİN TƏŞƏKKÜRLƏRİ
«Şərqin qapısı Naxçıvan diyarı» barədə sosial-iqti
sadi oçerki m üəllif uzun illərdən bəri işləyib oxucu
lara təqdim etmək arzusu ilə yaşamışdır. Bu dövr ər
zində müəllif dəfələrlə Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyasının akademiki Cəmil Quliyevə, akade
mik A səf Nadirova və MEA müxbir üzvü Nizami Cə
fərova müraciətlər etmiş, dəyərli məsləhətlər almış
dır.
Hər iki ensiklopedik kitablar sistemləşdirilib nəşrə
hazırlanarkən müəllifin görmə qabiliyyəti zəifləşdiyin-
dən həmkarlarının mənəvi və fiziki yardımına böyük
ehtiyac hiss etmişdir. Universitetin xeyirxah əməkdaş
ları ona dəstək vermiş və kömək göstərmişlər.
Mən istərdim ki, bu işdə öz alicənablığını, insan
pərvərliyini və xeyirxahlığını əsirgəməyən əməkdaş
larımız: K.Hüseynova, S.Hüseynovaya, X.Dadaşova,
T.Bəxşəliyevaya, M.K.ərimzadəyə, K.Baxşiycvaya,
P.Tağıyevə və digər universitetin humanist əməkdaş
larına, nəvələrim Nərminəyə və Əbülfəzə öz tə
şəkkürlərimi çatdırım.
Bəli, dünya belə qurulubdur:
Biz tutmasaq bir-birinin əlindən,
Uçar dünya, məhv olar məhvərindən.
3 3 3
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
33 4
gc
ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
Ч
1
ПНЛЛ
I
i
EJBAİİAAPAHFUH
ИГТИСШ
иАШ
l/OBXCXJ
В 'О С И Л Л И С Г
m
- I
v
■ '>
KƏHA Н
Ш
ТОСОРРУФЛТЫНЫИ H
II п И ГЛ Л
1
u J \ты
ко л х о зл а рла
ИСТЕЬСАЛЫН
тешкили
тж-
p S s ^ S İF
I • I I ■
• ■
• ' I .
АКЕ/1, ГОРЯЩИЙ 1
.ıtb im u M in
мл
в е т р у
Ш ш ,
эсаслары
Г
L - /O B X
Канлтэсэрр/Флгы
#fT#CAA/J ЛАТЫ
писало
лор
/
АЗЭгьАЛД!
L/oBxa,
Ш
Ш Ш М
1
к о л х
0 :1Л л Рл д
ипиэдишти
таш кили
пззвигнн
совхозов
33 5
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
MÜNDƏRİCAT
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
cənab İlham Heydər oğlu Əliyevin
andiçmə mərasimi........................................................... 3
Hörmətli Prezident cənab İlham Əliyevin
Naxçıvan diyarı barədə sərəncamı................................. 6
Redaktorlardan................................................................ 8
Ön söz.............................................................................12
Heydər Əliyev - Müstəqil Azərbaycanın memarı........22
İlham Əliyev - ümummilli liderimizin
layiqli siyasi varisi........................................................ 55
Akademik Zərifə xanım Əliyeva -
gözlərə nur bəxş edən təbib......................................... 95
Mehriban xanım Əliyeva -
YUNESKO-nun Xoşməramlı Səfiri.............................108
Əziz Əliyev................................................................... 124
Ramiz Ənvər oğlu Mehdiyev.......................................125
Vasif Talıbov - dövlət xadimi......................................129
Hüseyn Cavid...............................................................133
Cəlil Məmmədquluzadə...............................................138
Məmməd Səid Ordubadi............................................. 139
336
ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
Naxçıvan diyarının generalları, admiralları,
müharibə, milli və əmək qəhrəmanları....................... 141
General-mayor Heydər Əlirza oğlu Əliyev.................. 144
General-mayor Ehsan Kəlbəli xan oğlu Naxçıvanski .148
General Kəlbəli xan Naxçıvanski................................ 149
General İsmayıl xan Ehsan xan oğlu Naxçıvanski..... 150
General Hüseyn xan Kəlbəli xan oğlu Naxçıvanski.... 151
General Cəmşid Cəfərqulu oğlu Naxçıvanski............. 152
General Qambay Məmməd oğlu Vəzirov.................... 154
General Bahadur Hüseynov.......................................... 155
General Akim Abbasov................................................ 156
Vitse-admiral Həmid Qasımbəyov............................... 159
Peyğəmbərimiz, alimlərimiz barədə............................ 163
Akademiklər................................................................. 165
Akademik Yusif Məmmədəliyev................................. 167
Akademik Həsən Əliyev - təbiət vurğunu.................. 180
Akademik Cəlal Əliyev - seleksioner alim.................191
İqtisadçı-alim və pedaqoq............................................ 196
Akademik Mahmud Kərimov.......................................207
Akademik Həsən Abdullayev.......................................210
Akademik Fəraməz Maqsudov.....................................211
Akademik Məmməd Cəfər Cəfərov............................216
3 3 7
Akademik İsmayıl İbrahimov......................................220
Akademik Rəhim Rəhimov.........................................222
Akademik Əhməd Mahmudov....................................225
Akademik Həbibulla Şahtaxtinski............................... 226
Akademik Asəf Nadirov.............................................. 227
Akademik Əli Abbasov............................................... 233
Akademik Musa Rüstəmov......................................... 237
Akademik Nadir Seyidov............................................ 244
Akademik Cəmil Əliyev.............................................. 249
Akademik İsmayıl Hacıyev......................................... 252
Akademik İsa Həbibbəyli............................................ 258
Akademik Siddiqə Məmmədova................................. 261
Akademik Məhərrəm Məmmədyarov......................... 267
Akademik Ramiz Rizayev........................................... 272
Akademik Əhməd Abdinov......................................... 274
Abbas Zamanov - AMEA-nın müxbir üzvü................278
Telman Qurbanov - AMEA-nın müxbir üzvü..............279
Həbib Məmmədəliyev - AMEA-nın müxbir üzvü...... 281
Maqsud Qurbanov - AMEA-nın müxbir üzvü............282
Sevda Məmmədəliyeva - AMEA-nın müxbir üzvü....286
Əmək qəhrəmanları..................................................... 288
Milli Qəhrəman Məhərrəm Seyidov...........................291
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov)
33 8
ŞƏRQİN QAPISI NAXÇIVAN DİYARI
Milli Qəhrəman Riyad Əhmədov................................ 292
Məmməd Həsən oğlu Əsgərov....................................294
Professor Əli Həsənov.................................................299
Novruz Məmmədov......................................................302
Ziyafət Abbas oğlu Əsgərov........................................ 305
Səttar Suliddin oğlu Mehbalıyev..................................309
Ağabəy Məmməd oğlu Əsgərov..................................313
Eldar Rza oğlu İbrahimov............................................ 317
Şəmsəddin Hüseynqulu oğlu Xanbabayev...................318
Qafar Məmməd oğlu Əliyev........................................ 325
Kitabın müəllifi professor
Əbülfəz Bərəkət (Qasımov) barədə.............................328
Müəllifin təşəkkürləri...................................................333
3 3 9
ƏBÜLFƏZ BƏRƏKƏT (QASIMOV)
ŞƏRQİN QAPISI
NAXÇIVAN DİYARI
Nəşriyyat redaktorları:
Gülnarə Adıgözəlqızı
Elnarə Əsgərova
Texniki redaktoru:
Elmira Tağıyeva
Kompüter işləri:
İ
Dostları ilə paylaş: |