Ədəbiyyat, sənət və fikir dərgisi

 OZAN  DÜNYASI                                                                № 4(7), 2011 
 
13 
muşdu. Ələsgər ocağında ustadın nəvəsi,  hörmətli  alimimiz İslam Ələs-
gərin  evində  unudulmaz  görüşlər,  məclislər  bir-birini  əvəz  edirdi.  Aşıq 
Ələsgərin  sonbeşik  oğlu    aşıq  Talıb  rəhmətə  getmişdi.    Səsinə,  sazına, 
söhbətlərinə  maqnitafon  lentində  qulaq  asırdıq.  ”Ustad  oğlu  şəyird 
olmaz”, – deyiblər. Aşıq Talıbın söhbətləri Ələsgərin sirli-sehrli yaradıcı-
lığına ayna tutur, düyünlü nöqtələri açır, gizli mətləbləri aşkarlayır, dəfə-
lərlə  eşitdiyimiz  şeirlərin  hamısında  yeni  məna  çaları  ilə  qanımıza  axır, 
varlığımıza  hopurdu.  Aşıq  Talıbın  söhbətlərinə  ustadın  nəvələri  –  şair 
qardaşımız  İsmixan,  Haqverdi  Talıboğlu,  İslam  müəllim,  Ələsgər  oca-
ğının sədaqətli dostu Həbib müəllim yeri gəldikcə öz əlavələrini, naxış-
larını vurur, məclisimizi yaddaşlara yazırlar. 
Gecələrin birində Ələsgər ocağının xeyir-duasını almaq, fikirlərini bil-
mək,  məsləhətlərini  eşitmək  üçün  “Göyçədən  gələn  səslər”  poemasını 
oxudum. Hamı bir ağızdan ürəklə xeyir-dua verdi, mənə unudulmaz se-
vinc bəxş elədi. Bu tarixi günü xatirəyə çevirmək üçün məsləhət oldu ki, 
Ələsgərin  məzarı    başında  şəkil  çəkdirək.  Nə  yaxşı  o  şəkil  çəkildi.  Nə 
yaxşı o günləri yaşaya bildik. 
Birdən-birə hər şey tərsinə döndü. Elə bil o günlər yalan imiş. Bir də 
gözlərimi açanda gördüm Göyçə dağılıb. Məni Göyçəyə çağıran bayatını 
tale yenidən tərsinə yazdırdı: 
 
Şeh düşdü göy çəmənə, 
Göz vurdu göy çəmənə. 
Ələsgəri çağırram,  
Səs vermir Göyçə mənə! 
 
İstər-istəməz Aşıq Talıbın bir şeirini xatırladım: 
 
Dilimin əzbəri, andım, amanım, 
Daha sağlığına yoxdu gümanım. 
Ölüb Ələsgərim, itib İmanım, 
Dolanıram,  heç bir yanı tapmıram. 
 
İtgin düşən İmanın dərdindən göyüm-göyüm göynəyən Aşıq Talıb bir 
mahalın  itgisini  görsəydi,  görəsən  nə  hala  düşərdi.  Taleyin  işinə  bax! 
Göyçədə Ələsgəri ziyarət eləmək Bağdadda Füzulini, Hələbdə Nəsimini 
ziyarət eləməkdən qat-qat çətin oldu. Bütün ağrı-acılarımıza baxmayaraq 
inanıram ki, bir gün bizi o yerlərə yenə Ələsgərin ruhu qaytaracaq!  
 
Könlümdə yaşadıb könül varını, 
Sazımı eşqinlə çalmışam, ustad! 

---

 OZAN  DÜNYASI                                                                № 4(7), 2011 
 
14 
Aylarla oxuyub qoşmalarını, 
İllərlə xəyala dalmışam, ustad! 
 
Bağlanıb varlığım qıfılbəndinə, 
Tilsimdi, sehrindən qopa bilmirəm. 
Bağlama demisən, bircə bəndinə, 
Bir ömür qoymuşam, aça bilmirəm. 
 
Ürəyin yanğısı tellərə düşüb, 
Cinas ilmələnib, təcnis toxunub. 
Yazıya düşməmiş dillərə düşüb, 
Ellərin dilində əzbər oxunub. 
 
Sən elə qatmısan balı qaymağa, 
Dadan ləzzətindən doymur, ay ustad! 
Sözün şöhrətini elə, oymağa, 
Hamı sənin kimi yaymır, ay ustad! 
 
Baxdım yaratdığın misraya, bəndə, 
Nə memar işidir, nə zərgər dedim. 
Dilim söz tutanda, ağlım kəsəndə 
Ələsgər çağırdım, Ələsgər dedim! 
1991-ci il.  
        
 
 

---

 OZAN  DÜNYASI                                                                № 4(7), 2011 
 
15 
 
 
 
 
 
Мəhərrəm ГАСЫМЛЫ  
professor 
 
 
 
 
 
 
ЕЛ ЙЕРИДИ, ЙАЛГЫЗ ГАЛДЫН СЯЩРАДА… 
(Дядя Ялясэярин рущуйла сющбят) 
 
Эялимли-эедимли,  юлцмлц-итимли  бу  эиди  дцнйайа  эюз  ачмаьындан 
йцз дохсан ил кечир, Дядя Ялясэяр! 
Йцз  дохсан  ил  яввял  эюз  ачдыьын  улу  Эюйчя  торпаьы  оьуз 
ярянляринин йурдуйду… 
Дохсан  ил  яввял  пиран  олуб  аьыр-аьыр  доландыьын  ахар-бахарлы 
йайлаглар бядюй атларын айаг сясляриня бел баьлайыб йашыллана-йашыллана 
сцсяня-сцнбцля бцрцнцрдц… 
Йахынлара, лап йахынлара гядяр нурлу мязарына сярин мещийля лайла 
чалан эюйчяк эялин бязякли Эюйчя  эюлцн айна сулары рущумузун дяр-
маныйды… 
Дядя Ялясэяр, нечя ки беляйди, сянин телли саз баьрында йуваландыр-
дыьын: 
 
Бащар фясли, йаз айлары эяляндя 
Сцсянли, сцнбцллц, лаляли даьлар – 
 
мисраларынла  даьларымызын  кюнцл  телляндирян  тамашасына  дурурдуг. 
Бах  онда,  айдан  ары,  судан  дуру  кюнлцмцзц  сянин  йайлаьымыз-тор-
паьымыз гядяр ширин сюзляриня кюкляйирдик: 
    
  Эюзялляр сейрянэащысан, 
 Эюрцм сяни вар ол, йайлаг! 
Ачылсын эцлцн, нярэизин,  
Тязя мцрэузар ол, йайлаг! 
 

---

 OZAN  DÜNYASI                                                                № 4(7), 2011 
 
16 
Даща бу алйанаг сюзляр дилимизя эяляндя щярямиз долуб-долухсун-
муш бир байаты булудуна дюнцрцк. Дюнцб дə эюзцмцз-кюнлцмцз бо-
йу Эюйчя щясрятли исти йаьышлар йаьдырырыг. 
…Нечя  гяриняди  ки,  дцнйаны  дяйишибсян.  Амма  бизим  бу  ютяри, 
сярсям  дцнйада  биръя  истяйин  олуб:  юмрцн  гцрубунда  кюч  тябилини 
чалыб  ана  торпаьына  говушмаг!  Щяр  биримизин  бешикдян,  бялякдян 
цзцбяри баьрымыз башында эизлин-эизлин, хялвятъя язизляйя-язизляйя  эяз-
дирдийимиз бу мцгяддяс  умаъаьы сян илащи бир гцдрятля пычылдамысан, 
Дядя Ялясэяр: 
 
Юлдцр Ашыг Ялясэяри – 
Юзцн эцнащкар ол, йайлаг. 
 
Бу  эцлганад  сюзляринин  сирри-щикмяти  иллярин,  гяринялярин  цстцндян 
пярвазлана-пярвазлана йол эяляндян сонра щяля инди-инди бизляря яйан 
олур:  йяни  ки,  а  башына  дюндцйцм  йайлаг,  мяни  гяриб-гцрбятляря 
дцшмяйя гойма; юлдцр, сяня – вятянимя, ана торпаьыма гарышым. Вя-
тяндя юлмяк сяадятини уъалардан уъалара галдыран бу мяляк  мисралар 
нийя  дилиня  эялиб,  устад?!  Ел-улусунун  башына  эяляъяк  ситямли-зиллятли 
гящри-гязанымы  дуймушдун?  Ким  билир…  Дуйуг  дцшмясяйдин  телли 
сазы гарабаьыр еляйиб йаныглы-йаныглы сюзляри пяришан дурна гатары  нис-
бятиндя кюнлцндян пярвазландырмаздын ки… 
 
Кючяр елляр, дцшяр сяндян аралы, 
Фиргятиндян эцл нярэизин саралы. 
Ялясэяр Мяънун тяк йардан йаралы, 
Эязяр сяндя дярдли, наляли, даьлар! 
 
 
Елдян-йардан  аралы  дайаныб  дуруш  эятирмяйя  табын-таванын  щар-
даныйды,  Дядя  Ялясэяр?!  Щаваланыб  мяънунмисал  эцзяран  кечирмяк 
дя  овутмайаъагды  сяни.  О  сябябдян  дя  айрылыг  хиффятиня  дюзмяйя-
ъяйини эюрцнъя дяли кюнлцн бир башга щюкмцн фярманыны да вериб: 
 
Арсыз ашыг елсиз нийя йашады? 
Юлсцн Ялясэяр тяк гулларын, даьлар! 
 
Ещ, щеч демя, сян бу фани дцнйадан  кючцнц чякиб эедяндян сон-
ра бизим башымыза эялян олаъаглардан хябярдар имишсян. Мурдар Гара 
Кешиш  тюрямяляринин  улу  Эюйчянин  ел-ъамаатыны  йурд-йувадан  перик-
диряъяйи  цряйиня  даммышды.  О  вахтлар  цзцнц  Муровун,  Мурьузун, 
дяли Гошгарын гарлы-губарлы эядикляриня тутуб хяйалында доланан гара 

---