Egamov ilyosning analizning xromatografik usullari fanidan yupqa qatlam xromatografiyasi mavzusi yuzasidan bajargan

Yupqa qatlamli xromatografiya quyidagi tahlillarni o'tkazishga imkon beradi:

-Dori vositasi

-Tana suyuqliklarida turli metabolitlarning mavjudligi

-Ma'lum bir moddaning tozaligini aniqlash

- Oziq-ovqat sanoatida rang beruvchi, xushbo'ylashtiruvchi va tatlandırıcı moddalarni aniqlash

-Organik kimyo reaktsiyasining rivojlanish holatini aniqlash

HPTLC (High Performance Thin Layer Chromatography) usulini ishlab chiqish, uni ishlatishni avtomatlashtirish orqali yupqa qatlamli xromatografiya imkoniyatlarini sezilarli darajada oshirdi. Masalan: namunani joylashtirishda, uni ishlab chiqishda va tahlil qilishda.

Bu HPTLCni farmatsevtika sanoati, biokimyo, kosmetologiya, oziq-ovqat, dori vositalari va atrof-muhit sohasida olib borilgan tahlillarda eng ko'p ishlatiladigan usullardan biriga aylantirdi.

Xulosa

Yupqa qavat xromatografiyasi xromatografiyaning turlaridan biri bulib, kichik dispersli xarakatsiz qattiq faza shishaga yoki alyuminiy folgasiga yopishtirlgan bo’ladi. Sorbent sifatida SAX ishlatiladigan xohlagan moddalarni ishlatish mumkin. Faqat ushbu sorbentni shisha yoki alyuminiy folgasiga yopishtirish imkoniga ega buladigan modda tanlash talab etiladi.

Plastinkaga mikropipetka orqali bir tomchi namuna tomiziladi va plastinka tanlab olingan xarakatli suyuk faza eritmasiga botiriladi. Erituvchi tepaga kapellyar kuchlar ta’sirida kutariladi. Kutarilish davomida erituvchi uzi bilan na’muna tarkibiga kiruvchi moddalarni xam olib ketadi. Bu jarayonda molekulyar massasi katta va adsorbsion xossasi yuqori bulgan moddalar orqada qolib ketaveradi. Jarayon tugagandan keyin, namuna tarkibiga kiruvchi komponentlar uzlariga xos reagentlar bilan qayta ishlanib, sifat taxlili amalga oshiriladi. Sifat taxlili yana R_f kiymati orkali amalga oshiriladi.

R_f = moddaning o’tgan masofasi, sm / erituvchi o’tgan masofa, sm.

Xosil bo’lgan dog’larning yuzasi miqdor taxlilining asosini yaratadi. Dog’ yuzasining kattaligi modda miqdoriga tug’ri proporsional.

2rasmda YUQX bajarish texnikasi keltirilgan.

• 
  Miqdoriy analiz komponent miqdori bilan dog’ maydoni orasidagi bog’lanishga asoslangan
  
• 
  1. Ma’lum bir usullarda plastinkadagi dog’ maydoni o’lchanadi va avvaldan tuzilgan darajalash grafigi yordamida uning miqdori aniqlanadi.
  
• 
  2. Spektrofotometrik usulda plastinkadagi dog’ markazining optic zichligi o’lchanib A=f/C formula orqali aniqlanadi.
  
• 
  3. Aniqlanayotgan moddani plastinkadan mehanik usulda yoki tegishli erituvchi yordamida yuvib olingan zonalardan ajratib olinadi. So’ngra spektrofotometrik, fluorimetrik, atom-absorbsion usullarda tekshiriladi