Eğitim Bilimleri
ÖĞRETİM İLKE
ve
YÖNTEMLERİ
Önce
biz sorduk
80 Soruda
SORU
2
1
0
8
kpss
Tamamı Çözümlü
SORU
BANKASI
Güncellenmiş
Yeni
Baskı
64
Komisyon
KPSS Eğitim Bilimleri Soru Bankası
Öğretim İlke ve Yöntemleri
ISBN 978-605-318-855-1
Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.
© Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.
10. Baskı: 2017, Ankara
Yayın - Proje: Ümit Dilaver
Dizgi-Grafik Tasarım: Hilal Sultan Coşkun
Türkçe Redaksiyon: Ümit Dilaver
Kapak Tasarım: Gürsel Avcı
Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş.
İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105
Yenimahalle/ANKARA
(0312 394 55 91)
Yayıncı Sertifika No: 14749
Matbaa Sertifika No: 26687
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay/ANKARA
Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
İnternet:www.pegem.net
E-ileti: pegem@pegem.net
ÖN SÖZ
“Bir öğretmen ebediyete hükmeden insandır. Tesirlerinin nerede biteceği asla bilinemez.”
Henry Adams
Değerli Öğretmen Adayları,
Kendini eğitime ve öğretime adamanın kutsallığını yaşamak için çıktığınız bu yolda iyi bir
başlangıç yapmak ve mutlu yarınlara ulaşmak için ilk adım çalışmaya karar vermeniz ve
doğru bir şekilde çalışmaya başlamanızdır. Bu doğrultuda hazırladığımız yayınlarımızla sizi
en uygun şekilde amacınıza ulaştırmayı hedefliyoruz.
Sınavda başarılı olabilmeniz için;
• yeterli bilgi düzeyine,
• çok sayıda soruyu anlayarak ve
• hızlı bir şekilde cevaplama becerisine sahip olmanız gerekmektedir.
Bu özellik göz önünde bulundurularak;
• sınav formatına uygun sorular,
• ayrıntılı çözümler,
• konu bilgisi ve genel bilgi düzeyinizi ölçen testler
hazırlanmıştır.
Uzun bir çalışma ve yoğun bir emeğin ürünü olan bu kitabın size ihtiyacınız olan faydayı
sağlayacağına ve sizi KPSS’de başarıya ulaştıracağına inanıyoruz.
Kitapta yer alan sorularla ilgili öğrenmek istediğiniz herhangi bir şey olur ise
pegem@pegem.net adresine e-posta göndermeniz yeterli olacaktır. Sorunuz en kısa sürede
yazarlarımız tarafından mutlaka cevaplandırılacaktır.
Bu ülkenin geleceğinin teminatı olan gençleri yetiştirme gibi kutsal bir meslek olan
öğretmenlik hayatınızda başarılar dileriz…
Pegem Akademi
Ön Söz....................................................................................................................................................................................................iii
İçindekiler ............................................................................................................................................................................................... v
ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ
Öğretim İlkeleri .................................................................................................................................................................................3
Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri ...........................................................................................................................................8
Öğretim İlkeleri, Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri ..............................................................................................................13
Öğrenme - Öğretim Yaklaşım Kuram ve Modelleri - 1 ...................................................................................................................18
Öğrenme - Öğretim Yaklaşım Kuram ve Modelleri - 2 ...................................................................................................................24
Öğrenme - Öğretim Yaklaşım Kuram ve Modelleri - 3 ...................................................................................................................29
Öğrenme - Öğretim Yaklaşım Kuram ve Modelleri - 4 ...................................................................................................................35
Öğrenme - Öğretim Yaklaşım Kuram ve Modelleri - 5 ...................................................................................................................40
Öğretim Yöntemleri - 1 ...................................................................................................................................................................45
Öğretim Yöntemleri - 2 ...................................................................................................................................................................51
Öğretim Yöntemleri - 3 ...................................................................................................................................................................56
Öğretim Teknikleri - 1 .....................................................................................................................................................................61
Öğretim Teknikleri - 2 .....................................................................................................................................................................66
Öğretim Teknikleri - 3 .....................................................................................................................................................................71
Öğretim Teknikleri - 4 .....................................................................................................................................................................76
Aktif Öğretim Teknikleri - 1 .............................................................................................................................................................81
Aktif Öğretim Teknikleri - 2 .............................................................................................................................................................86
Aktif Öğretim Teknikleri - 3 .............................................................................................................................................................91
Kavram Öğretim Teknikleri .............................................................................................................................................................97
Öğrenme Stilleri ...........................................................................................................................................................................103
Düşünme Türleri ...........................................................................................................................................................................108
Öğrenme Stilleri ve Aktif Öğretim Teknikleri ................................................................................................................................. 113
Öğretim İlkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama 1 .......................................................................................................................... 118
Öğretim İlkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama 2 ..........................................................................................................................123
Öğretim İlkeleri - Stratejiler Modeller - Tarama 3 ..........................................................................................................................128
İ Ç İ N D E K İ L E R
vi
Deneme - 1 ..................................................................................................................................................................................133
Deneme - 2 ..................................................................................................................................................................................139
Deneme - 3 ..................................................................................................................................................................................145
Deneme - 4 ..................................................................................................................................................................................151
Deneme - 5 ..................................................................................................................................................................................157
Deneme - 6 ..................................................................................................................................................................................163
Deneme - 7 ..................................................................................................................................................................................168
Deneme - 8 ..................................................................................................................................................................................173
Deneme - 9 ..................................................................................................................................................................................179
Deneme - 10 ................................................................................................................................................................................185
Cevap Anahtarı ............................................................................................................................................................................191
Ö Ğ R E T İ M
İ L K E V E
Y Ö N T E M L E R İ
Öğretim İlkeleri
1
3
Ö Ğ R E T İ M İ L K E V E Y Ö N T E M L E R İ
1.
Öğrencinin öğretim sürecinde, gelişiminin her
boyutuyla ele alınması önemli görülür. Bilişsel,
duyuşsal, devinişsel, ruhsal, sosyal vb. alanlarda
öğrenci gelişimi sağlanmalıdır.
Buna göre, bireyin dengeli ve uyumlu olarak yetiş-
mesinde tüm yönlerinin geliştirilmesi gerektiğini
savunan öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sosyallik
B) Bütünlük
C) Aktüalite
D) Aktivite
E) Açıklık
2.
Ali, beden eğitimi dersinde öğrendiği hareketlerle
sağlıklı yaşama önem vermeye başlamıştır. Düzenli
olarak günlük yaşamında bu hareketlerle aktif ve
sağlıklı yaşam alışkanlığı geliştirmiştir.
Bu durum aşağıdaki öğretim ilkelerinin hangisinin
sonucudur?
A) Hayatilik
B) Hedefe uygunluk
C) Somuttan soyuta
D) Etkin katılım
E) Güncellik
3.
Sosyal bilgiler dersinde “Birey ve Toplum” öğrenme
alanı ile ilgili etkinlikler sırasında “Vatandaşlık
görevlerimizi ne kadar etkili yerine getirebiliyoruz?”
sorusu ekseninde yapılan bir tartışmada bir
yandan öğrencileri özgün görüşlerini söylemeye
teşvik ederken diğer yandan söz alma, söz
kesmeme, konu dışına çıkmama, görüşlere saygı
gibi kuralların uygulanmasına da gayret gösteren
bir öğretmenin aşağıdaki öğretim ilkelerinden
hangisinin gereklerini yerine getirdiği söylenebilir?
A) Sosyallik
B) Bütünlük
C) Etkin katılım
D) Güncellik
E) Ekonomiklik
4.
Canan Öğretmen, aktif katılım ilkesine uygun
davranarak kalıcı öğrenmeler sağlamak istemektedir.
Buna göre Canan Öğretmen, aşağıdakilerden han-
gisini yaparsa bu amacına uygun davranmış olur?
A) Yaptığı gösteri deneyini öğrencilerin dikkatlice
izlemelerini sağlamak
B) Konuları bireysel ya da grup hâlindeki öğrencilere
dönemin başında dağıtıp belirli bir sürede
anlatmalarını istemek
C) Konuyu sunarken CD, video vb. görsel
materyallerden yararlanmak
D) Tepegözle şekil ve şemaları yansıtıp konuyu
ayrıntılı anlatmak
E) Öğrencilerin bireysel ya da grupça çalışmalarını
sağlamak
5.
Edebiyat öğretmeni Merve, dersi anlatırken yanlış
anlaşılacak, farklı anlamlara gelecek cümleler
kullanmaktan kaçınmakta ve Türkçeyi çok iyi
kullanmaya dikkat etmektedir.
Buna göre, Merve Öğretmen, edebiyat dersinde
hangi öğretim ilkesini temel almaktadır?
A) Açıklık
B) Bütünlük
C) Aktüalite
D) Bilinenden bilinmeyene
E) Sosyallik
6.
“Evrensel ahlak yasası yoktur.” görüşüyle ilgili
olarak felsefe öğretmeni Görkem, öğrencilerini bir
panele götürür. Bu panelin sonunda öğrenciler hem
felsefi bir görüşü, hem panel ortamını hem de bu tür
etkinliklerde nasıl davranmaları gerektiğini öğrenirler.
Buna göre Görkem Öğretmen, bu etkinlikte hangi
öğretim ilkesini kullanmıştır?
A) Ekonomiklik
B) Güncellik
C) Etkin katılım
D) Somuttan soyuta
E) Açıklık
7.
Okul öncesinde Işık Öğretmen, öğrenmeyi ilgi çekici,
zevkli ve kalıcı kılmak için öğrencilerine oyun, drama
gibi etkinlikler yaptırarak, “Yaptıklarımızı öğreniriz,
oysa işittiklerimizi unutabilir, gördüklerimizi de
hatırlamayabiliriz.” görüşünü uygulamaya geçirmiştir.
Buna göre okul öncesi öğretmenin kullandığı öğre-
tim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilinenden bilinmeyene
B) Somuttan soyuta
C) Aktüalite
D) Bütünlük
E) İş - aktivite - etkin katılım
8.
Sınıf öğretmeninin “demokrasi” kavramını anlatmak
için önce sınıfta sınıf başkanlığı seçimini
yaptırması, bunu yaparken de demokrasinin tüm
özelliklerini uygulamaya koyması ve bu etkinliğin
sonunda öğrencilerin demokrasi kavramını
anlamalarını sağlaması hangi öğretim ilkesini
kullandığını gösterir?
A) Somuttan soyuta
B) Bilinenden bilinmeyene
C) Açıklık
D) Ekonomiklik
E) Aktüalite
Öğretim İlkeleri
1
4
9.
Öğrenme öğretme sürecinde öğrenme
sorumluluğunun öğrencide olmasına, öğrencinin
tüm ilgi ve yeteneklerini sergilemesine, potansiyelini
açığa çıkarmasına imkân verilerek üst düzey zihinsel
becerilerin gelişimi, sorumluluk alma, bağımsız
düşünme, kararlılık, öz güven, öz denetim gibi
kazanımlara ulaşılması sağlanabilir.
Yukarıda verilen amaçlara ulaşılması hangi öğre-
tim ilkesinin kullanılmasına bağlıdır?
A) Aktivite
B) Aktüalite
C) Bütünlük
D) Öğrenciye görelilik
E) Sosyallik
10.
Yeni öğrenmelerin kolaylaştırılmasıyla birlikte
bilginin transferine de imkân sunan, öğretim
etkinliklerine öğrencinin ne bilmediğinden çok
ne bildiğini dikkate alarak başlayan bir öğretmen,
aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisini kullanır?
A) Basitten karmaşığa
B) Bilinenden bilinmeyene
C) Aktivite
D) Aktüalite
E) Somuttan soyuta
11.
- Ders kitaplarının başında “kavram haritaları”nın
kullanılması
- İlköğretimde, fizik, kimya, biyoloji, teknoloji dersleri-
nin bir araya getirilerek fen ve teknoloji dersi adı al-
tında okutulması
- Engelliler haftasında, müzik öğretmeninin konuyla
ilgili şarkı öğretmesi, Türkçe öğretmeninin tartışma
yaptırması, resim öğretmeninin, konuyla ilgili resim
yaptırması
Tüm bu özellikleri kapsayan öğretim ilkesi aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Açıklık
B) Basitten karmaşığa
C) Bilinenden bilinmeyene
D) Yakından uzağa
E) Bütünlük
12.
“Yeni gelişmeler ışığında problemlerin çözümünde
etkili olan bilgiler çözüm noktasında ihtiyacı
karşılayacak nitelikte değilse o bilgi artık doğruluk
değerini yitirir. Bu açıdan mutlak, evrensel,
değişmeyen bilgiden çok bilginin değişebileceği
esastır.”
, görüşünü benimseyen çağdaş
öğretim kuramlarına göre hangi öğretim ilkesi
eleştirilmektedir?
A) Bilgi ve becerileri güvence altına alma
B) Bütünlük
C) Otoriteye itaat ve özgürlük
D) Yaşama yakınlık
E) Ekonomiklik
13.
“Öğrencilerin gerçek yaşamla yüzleşmeleri, içinde
bulundukları durum ve olayların, zamana uygun
olması amaçlanmaktadır. Böylelikle öğretim sürecinde
bireylerin gerçek yaşamdan kopmalarının önüne
geçilmesi amaçlanır.”
Buna göre, yaşam boyu öğrenmede de temel
alınan öğretim ilkeleri aşağıdakilerden hangisidir?
A) İşlevsellik - aktüalite
B) Sosyallik - güncellik
C) Ekonomiklik - ayanilik
D) İşlevsellik - bütünlük
E) Güvence altına alma-aktüalite
14.
Sosyal bilgiler dersinde “İnsanlar-Yerler-Çevreler”
öğrenme alanı üniteleri 4. sınıftan 7. sınıfa doğru
“Yaşadığımız Yer-Bölgemizi Tanıyalım-Ülkemizde
Nüfus-Yeryüzünde Yaşam” şeklinde düzenlenmiştir.
Sosyal bilgiler dersinde ünitelerin bu şekilde sıra-
lanması aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi ile
ilgilidir?
A) Bilinenden bilinmeyene
B) Basitten karmaşığa
C) Yakından uzağa
D) Kolaydan zora
E) Somuttan soyuta
Öğretim İlkeleri
1
5
15.
Türkiye’nin bölgelere göre fiziki yapısıyla ilgili
verilecek bilgilerde, harita ve görsel araç gereçleri
kullanarak dersini anlatan Gönül Öğretmen, hangi
öğretim ilkesini temel almıştır?
A) Ekonomiklik
B) Açıklık
C) Somuttan soyuta
D) Bütünlük
E) Bilinenden bilinmeyene
16.
Öğrenme-Öğretme sürecinde;
- Belli bir etkinlikte birçok kazanımın amaçlanması
- Zamanın etkin kullanımı
- Uygun yöntem ve tekniğin seçilerek az emekle
hedefe ulaşılması
- Eldeki imkânların ihtiyaca göre düzenlenip
organize edilmesi
- Araç - gereç kullanımıyla kısa sürede birden çok
kazanıma ulaşılmaya çalışılması,
aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisinin
uygulanmasına dönüktür?
A) Ekonomiklik
B) Bütünlük
C) Açıklık
D) Somuttan soyuta
E) Bilgi ve becerileri güvence altına alma
17.
Öğrenen merkezli program tasarımını temel
alan çocuk merkezli, yaşantı merkezli, hümanist
tasarımlarda her öğrencinin ilgi, yetenek, zekâ
seviyesi, fizyolojik ve ruhsal özellikleri bakımından
birbirinden farklı olduğunu kabul ederek programlar
düzenlenir.
Buna göre, bu program tasarımlarında temel alı-
nan öğretim ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aktüalite
B) Öğrenciye görelik
C) Sosyallik
D) Açıklık
E) Bütünlük
18.
Bir sınıf öğretmeni ders başında “Birazdan gruplar
hâlinde farklı çalışmalar yapabileceğimiz çalışma
köşeleri oluşturacağız, herkes hangi çalışma
köşesinde çalışmak istediğini seçebilecek. Seçtiği
köşede konu ile ilgili düşüncelerini yazılı, görsel çeşitli
şekillerde nasıl yansıtabileceğine grupça sizler karar
vereceksiniz. Ancak bu süreçte sizden istediğim
grupla çalışma kurallarına uymanız ve verdiğim
sürede çalışmanızı tamamlamanızdır.” açıklamasını
yapmıştır.
Bu açıklama aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi
ile daha fazla ilişkilidir?
A) Bütünlük
B) Yaşama yakınlık
C) Açıklık (ayanilik)
D) Güncellik
E) Sosyallik
19.
Bir sınıf öğretmeninin matematik dersinde
çıkarma işlemi öğretiminde önce tek sonra iki
basamaklı sayılarla işlemler yaptırması sonra
“onluk”
bozarak yapılan çıkarma işlemlerine
geçmesi aşağıdaki öğretim ilkelerinden
hangisinin gereğidir?
A) Bilinenden bilinmeyene
B) Basitten karmaşığa
C) Güncellik
D) Bütünlük
E) Sosyallik
20.
Dersini belirlenen sürede bitiremeyen öğretmenin
derslerinde konunun dışına çıktığı, gereksiz örnekler
verip sohbetler yaptığı tespit edilmiştir.
Bu durum öğretmenin hangi öğretim ilkesi ile çe-
liştiğini gösterir?
A) Hedefe görelilik B) Sosyallik C) Yaşama yakınlık
D) Aktüalite E) Somuttan soyuta
Öğretim İlkeleri
ÇÖZÜMLER
6
1.
Öğrencinin tüm yönleriyle gelişmesini eğitimde temel alan
hatta öğrenciyi yönlendirirken tüm bu özelliklerine dikkat
edilmesi gerektiğini de savunan öğretim ilkesi bütünlüktür.
Sosyallik: Toplumsal değerlerin aktarımı ve sosyalleşme
sürecinin gerçekleştiği aşamadır. Aktüalite: Konuların
güncel olaylar ve sorunlarla ilişkilendirilerek aktarılması-
dır. Aktivite: Yaparak yaşayarak öğrenciyi sürece katarak
öğrenmedir. Açıklık: Süreçte açık net anlaşılır bir dil kul-
lanmadır.
Cevap B
2.
Öğretim sürecinde elde edilen bilgilerin gerçek yaşamda
kullanılması, yaşama uyarlanması hayatilik - işlevsellik,
yaşama yakınlıktır. Öğrenci beden eğitimi dersinde öğren-
dikleriyle sağlıklı yaşamaya başlamıştır. Çağdaş eğitim
anlayışında okul yaşamın kendisidir. Bu nedenle de öğ-
rencinin ihtiyaç duyacağı, kullanılabilir bilgiler verilmelidir.
Cevap A
3.
Bireyin kurallara uyarken kendi kararlarını alabilme, kendi
kendini yönetme, hür karar verme mutluluğu ve sorumlu-
luğu da okulun görevleri arasındadır. Bu da otoriteye itaat
ederken özgür olmadır. Yani sosyalliktir. Sosyalleşme sü-
recinde kurallara uymanın önemi otoriteye itaattir. Bireyin
kurallara uyarken kendi kararlarını alabilmesi ve bunun
sorumluluğunu taşıması özgürlüktür.
Cevap A
4.
Öğrencilerin bireysel ya da grupça çalışmalarını sağlamak
onların aktif katılımını yaparak yaşayarak öğrenmelerini
desteklemektedir. Oysa diğer seçeneklerde ya öğretmen
aktif ya da öğretmenin etkinliğinde ezber yapılmaktadır.
Cevap E
5.
Öğretmenin dersini anlatırken açık, net, anlaşılır bir dil
kullanması açıklık ilkesini temel alması gerekmektedir.
(Ayrıca açıklık ilkesi öğretmenin dersini işlerken materyal-
araç gereç kullanması olarak da tanımlanır.)
Cevap A
6.
Görkem Öğretmen, aynı anda birçok kazanımın gerçek-
leşmesini sağladığından dolayı ekonomiklik ilkesini kul-
lanmıştır. En az maliyetle en kısa sürede en fazla davra-
nış değişikliğine ulaşmak ekonomiklik ilkesidir.
Cevap A
7.
Oyun - drama gibi etkinlikler öğrencinin aktif katılımıyla,
yaparak yaşayarak öğrenmesidir. Dolayısıyla öğrenci
öğrenme ortamında aktif rol alır, öğrenme sorumluluğu-
nu üstlenir. Bu da etkin katılım ilkesidir. Kişi ne kadar çok
duyu organını kullanarak öğrenmeye katılırsa öğrenmeler
de o kadar kalıcı olur.
Cevap E
8.
İlkokuldaki öğrenci, somut işlem dönemindedir. Demok-
rasi kavramını gelişim özelliği gereği somutlaştırmalıdır.
Bu amaçla öğretmen, demokrasiyi önce uygulamalı ola-
rak sınıf başkanı seçiminde gösterir, sonra da demokrasi
kavramını bu yaşanmışlık üzerinden anlatır.
Cevap A
9.
Öğrencinin etkin katılımda bulunarak hem bilişsel hem
devinişsel bilgi ve becerilerinin öğrenilmesinde, öğrenilen-
lerin nitelik ve kalıcılığının arttırılmasında, yaparak yaşa-
yarak öğrenme çok önemlidir.
Cevap A
10.
Yeni öğrenmelerle, ön öğrenmeler arasında ilişki kurarak
etkili ve kalıcı öğrenmelerin gerçekleşmesini amaçlayan
öğretmen, bilinenden bilinmeyene ilkesini kullanır. Ayrıca
bilginin transferi yeni öğrenmeleri kolaylaştırmaktadır. Bu
da bilinenden bilinmeyene ilkesinin özelliğidir.
Cevap B
Öğretim İlkeleri
ÇÖZÜMLER
7
11.
Konunun önce bütününün ön örgütleyicilerle verilmesi,
somut işlem dönemindeki dünyayı bütün olarak algılayan
öğrenciye derslerin bütünleştirilerek verilmesi ve merkez-
deki temanın tüm derslerle ilişkilendirilerek ele alınması
öğretim ilkelerinden “bütünlük” ile ifade edilir.
Cevap E
12.
Öğretim sürecinde amaç, seçilmiş birtakım bilgilerin tam
ve eksiksiz olarak öğrencilere aktarımını temel alan ge-
leneksel eğitim anlayışları bu bilgilerin ezberlenmesini
savunmaktadır. Oysa çağdaş eğitim paragrafta olduğu
gibi buna karşı çıkmakta, “bilgilerin değişebilirliğini” kabul
etmektedir. Bu nedenle de geleneksel eğitimin öğretim il-
kelerinden olan “bilgi ve becerileri güvence altına alma”
eleştirilmektedir.
Cevap A
13.
Bireylerin gerçek ve güncel durumlara ilişkin bilgilerin
edinmesini temel alan yaşam boyu öğrenme yaşama
yakınlık ve aktüalite ilkesini temel alır. Öğrencinin ihtiyaç
duyacağı yararlı ve kullanılabilir bilgilerin öğrenilmesi iş-
levsellik, öğretim sürecinde öğretilecek konuların güncel
olaylarla ve sorunlarla ilişkilendirilmesi ise aktüalitedir.
Cevap A
14.
İşlenmekte olan konularla ilgili örneklerin, problemlerin,
olayların zaman ve mekân açısından yakından uzağa bir
düzen izleyerek ele alınması yakından uzağa ilkesidir.
Cevap C
15.
Verilmek istenilen kazanımların, görsel araç gereçlerle
iletilmesi yanlış ya da eksik anlama riskini ortadan kaldı-
rır. Anlatım yapılırken materyal kullanmak açıklık ilkesidir.
Açık- net anlaşılır bir dille dersi anlatmak açıklık ilkesi ol-
duğu gibi, öğretmenin dersini sunarken araç-gereç mater-
yal kullanması da açıklık ilkesidir.
Cevap B
16.
Öğrenme faaliyetlerinin en kısa zamanda en az maliyet
ve emekle gerçekleştirilmesine imkân veren ilke ekono-
mikliktir.
- Zamanı etkin kullanma
- Öğrenci özelliklerine uygun etkinlikleri seçip uygula-
ma
- Uygun yöntem tekniği seçerek az emekle hedefe
ulaşma
- Belli bir etkinlikle birçok kazanımı amaçlama ekono-
miklik ilkesidir.
Cevap A
17.
Öğrencinin merkeze alınmasını, fizyolojik ve ruhsal ba-
kımdan farklı olduğunu ilgi ve yetenekleri doğrultusunda
yetiştirilmeleri gerektiğini savunan program tasarımlarını
“öğrenci”yi temel aldığından “öğretimi bireyselleştirme”
öğretim ilkesi temel alınmıştır.
Cevap B
18.
Çocukların anne, baba, öğretmenler, kurallar, yasalar,
gelenekler gibi güçleri tanıyıp bunlara saygı göstermesini
sağlayan bu öğretim ilkesinde, öğrenci zorunlu olan dav-
ranışı onaylar, seçer ve davranışa uyum sağlar. Dolayısıy-
la öğrenci kendine sunulanı seçer, yaptığı seçime de uyar.
Bu da otoriteye itaat ve özgürlük ilkesidir.
Cevap E
19.
Öğrenilmesi istenilen, davranış gerçekleştirilirken önce
basit, sonra üzerine eklenerek daha karmaşık ve daha
çok davranışa gidilmektedir. Bu ilkede, öğrenme öğretme
sürecinde içerik kademeli olarak kolaydan zora doğru dü-
zenlenir.
Cevap B
20.
Öğretmen dersin hedefinin dışına çıkarak gereksiz örnek-
ler vermiş, sohbetler yapmıştır. Bu nedenle de program-
lanan sürede dersini bitirememiş, hedefe görelilik ilkesine
aykırı davranmıştır.
Cevap A
Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri
2
8
Ö Ğ R E T İ M İ L K E V E Y Ö N T E M L E R İ
1.
Öğrencilerin kavramları anlamlı ve kalıcı bir
şekilde öğrenebilmeleri için aşağıdakilerden
hangisi en etkili olur?
A) Olgularla, kavramları ilişkilendirme
B) Konuyla ilgili kavramları liste hâline getirme
C) Konunun ilke, kural ve genellemelerini belirleme
D) Kavram listesini genelden özele doğru sıralama
E) Yeni konu ile ön bilgiler arasında bağlantılar
kurma
2.
Seda Öğretmen gerçek yaşamdan örneklerle
öğrencinin tanım ve genellemelere ulaşabilmesini
sağlamakta, öğrencilerinde keşif ve merak duygusunu
geliştirmekte, böylelikle problem çözebilen bireyler
yetiştirmektedir.
Buna göre, Seda Öğretmen hangi stratejiyi
kullanmaktadır?
A) Sunuş
B) Buluş
C) Anlatım
D) Kuantum
E) Araştırma inceleme
3.
Sınıfında örümcek harita, zincir harita, balık
kılçığı, zihin haritası, kavram çarkı gibi kavram
ve bilgi haritaları kullanan bir öğretmen, aşağıda
belirtilenlerden hangisini öncelikli şekilde
hedeflemiş olabilir?
A) Öğretilen bilgilerin pekiştirilmesi
B) Farklı öğretme yollarını öğretme
C) Öğrencilerin öğrenme güçlüklerini ve eksikliklerini
belirleme
D) Öğrencilerin sınıflama ve ilişkilendirme becerilerini
geliştirme
E) Öğrenmeyi kalıcı ve anlamlı hâle getirme
4.
Arşimet’in hamamda yıkanırken tasın suyun
üstüne çıkmasıyla, bir anda “buldum buldum”
diyerek suyun kaldırma kuvvetini bulması,
Arşimet’in planlamaya gitmeden doğal bir
ortamda problemin çözümünü birdenbire bulması
buluş yoluyla öğretimin hangi boyutudur?
A) Ön organize ediciler
B) Açıklayıcı örgütleyici
C) Yapılandırılmamış buluş
D) Karşılaştırıcı örgütleyici
E) Yapılandırılmış buluş
5.
Hedeflere ulaşmayı sağlayan ve yöntem seçimine
yön veren genel yaklaşım örneği aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Tam öğrenme
B) Çoklu zekâ
C) Programlı öğretim
D) Araştırma - inceleme
E) Örnek olay
6.
Psikoloji öğretmeni 10. sınıflarda, “Ruh sağlığı
yerinde bir toplum için neler olmalıdır?” konusunda,
öğrencilerin görüşlerini geliştirip ruh sağlığı yerinde
bir toplum için neler yapılmalıdır diye bir konu
vermiştir. Öğrencilerin de hem sınıf içi hem sınıf
dışı etkinlikler yoluyla konu hakkında üst düzey
deneyimlerde bulunmuşlardır.
Buna göre psikoloji öğretmeninin kullandığı
strateji ve yöntem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Araştırma inceleme - Proje
B) Buluş - Proje
C) Sunuş - Anlatım
D) Araştıma inceleme - Problem çözme
E) Buluş - Problem çözme
7.
Gezi gözlem, ödev, bireysel çalışma, istasyon,
konuşma halkası gibi bir yöntemi uygulamaya
koyma şekli aşağıdakilerden hangisi ile
tanımlanır?
A) Teknik
B) Taktik
C) Stil
D) Yöntem
E) Strateji
8.
Aşağıdaki durumlardan hangisi için araştırma-
inceleme stratejisinin kullanılması uygun
değildir?
A) Bilimsel yöntem süreciyle bilginin araştırılmasını
sağlamak
B) Bilimsel problem çözme basamaklarını kullanmayı
öğretmek
C) Uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme
düzeyinde zihinsel beceriler kazandırmak
D) Problemin gerçek hayatla ilişkilendirilmesini
sağlamak
E) Bilginin organize bir aktarımla anlamlandırılmasını
sağlamak
Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri
2
9
9.
Bir öğretmenin anlatımından sonra az sayıda
sorudan oluşan test yapması, başka bir
öğretmenin ise konuyu hikâyelerle ve bol
örneklerle açıklayıp daha sonra öğrencilerinden
farklı örnekler istemesi hangi temel kavramla
ifade edilir?
A) Stil
B) Taktik
C) Teknik
D) Strateji
E) Model
10.
Neden-sonuç ilişkisi kurma, hipotez geliştirme
ve bu hipotezleri doğrulama gibi bilimsel
düşüncelere ait kazanımları amaçlayan araştırma-
inceleme stratejisi için düşünme yollarından
hangisi kullanılmaz?
A) Tümdengelim
B) Analoji
C) Tümevarım
D) Yakınsak düşünme
E) Hipotetik
11.
Aşağıdakilerden hangisi araştırma-inceleme
stratejisinin avantajlarından biridir?
A) Zamandan tasarruf sağlar.
B) Sözlü iletişim becerilerini geliştirir.
C) Anlamlı öğrenmeyi gerçekleştirir.
D) Problemin tartışma yöntemi ile sınıfta çözümünü
sağlar.
E) Bilimsel düşünme ve problem çözme becerilerini
geliştirir.
12.
Sedef Öğretmen, Van’da coğrafya öğretmeni olarak
görev yapmaktadır. Deprem konusunu anlatırken,
Van’da olan depremi problem durumu olarak ele
alır. “Van’da depremle nasıl mücadele edilir?”
sorusunu tanımlamalarını sağlar. Problemin geçici
çözümünü bulmaları için sorular sorarak verileri nasıl
bulacaklarına rehber olur. Öğrenciler iş birlikli olarak
verileri toparlarlar. Toplanan veriler karşılaştırılıp
yorumlanır elde edilen veriler Sedef Öğretmen’in
rehberliğinde tekrar değerlendirilip çözüm yolları
üretilir ve uygulanır.
Sedef Öğretmen’in “Deprem” konusunu anlatırken
hangi strateji yöntem ya da tekniği kullanmıştır?
A) Buluş
B) Araştırma-inceleme
C) Kuantum öğrenme
D) Sunuş
E) Tam öğrenme
13.
I.
İlke ve genellemelere öğrenciler ulaşır.
II. Merak, keşfetme ve içsel pekiştireçler önemlidir.
III. Öğrenci yaparak yaşayarak öğrenir.
IV. Olguların öğretiminde temel alınır.
V. Örnek olay ve tartışma yöntemleri ile birlikte
kullanılır.
Buna göre buluş stratejisi ile ilgili olarak
verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
14.
Aristoteles “Bütün doğruysa, bütünün içindeki parça
da doğrudur.” sözüyle kıyasın kuruculuğunu yaparken
de, esasici felsefe bunu öğretim stratejisi hâline
getirmiştir.
Buna göre Aristoteles hangi akıl yürütme biçimini
ve stratejiyi temel alır?
A) Hipotetik / Araştırma inceleme
B) Tümevarım / Buluş
C) Analoji / Araştırma inceleme
D) Tümdengelim / Sunuş
E) Örnek olay / Buluş
15.
Psikoloji öğretmeni Can dersinde “Öğrenme”
konusunu anlatırken, önce konuyla ilgili kural ve
genellemeleri verip bütünü görmelerini sağlar daha
sonra öğrenme konusunu alt başlıklarıyla tek tek
ayrıntısına kadar ele alır.
Can Öğretmen, psikoloji dersinde aşağıdaki
stratejilerden hangisini kullanmıştır?
A) Araştırma-inceleme
B) Sunuş
C) Buluş
D) Proje
E) Örnek olay
Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri
2
10
16.
- Bilişsel örgütlemenin güçlendirilmesi: Yeni bilgi
başta sunulan yapı içine yerleştirilmeye çalışılır.
- Öğrenilecek yeni konunun sunumu: Bilgi genelden
özele doğru sunulur.
- Ön organize edicilerin sunulması: Yeni bilgi ile
önceki bilgilerin ilişkilendirilmesini sağlayan
açıklamalar veya kavram haritalarıdır.
Yukarıda uygulama aşamaları verilen sunuş
stratejisinin doğru sıralaması aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Ön organize edicilerin sunumu / öğrenilecek
yeni konunun sunumu / bilişsel örgütlemenin
güçlendirilmesi
B) Öğrenilecek yeni konunun sunumu / bilişsel
örgütlemenin güçlendirilmesi / ön organize
edicilerin sunumu
C) Bilişsel örgütlemenin güçlendirilmesi / ön organize
edicinin sunumu / öğrenilecek yeni konunun
sunumu
D) Ön organize edicilerin sunumu / bilişsel
örgütlemenin güçlendirilmesi / öğrenilecek yeni
konunun sunumu
E) Bilişsel örgütlemenin güçlendirilmesi / öğrenilecek
yeni konunun sunumu / ön organize edicinin
sunumu
17.
Konu merkezli program tasarımı ile öğrenen
merkezli program tasarımının benzerlik ve
farklılıklarını vurgulayıp örnekler veren program
geliştirme öğretmeni hangi strateji içinde hangi
ilkeyi kullanmıştır?
A) Buluş - Yapılandırılmış buluş
B) Sunuş - Açıklayıcı örgütleyici
C) Sunuş - Karşılaştırıcı örgütleyici
D) Buluş - İçsel pekiştireç
E) Buluş - Yapılandırılmamış buluş
18.
I.
İçerik temel kavramlar etrafında organize edilerek
sunulur.
II. Kavram yanılgıları engellenerek, bilgiyi aktarma
ön plandadır.
III. Temel amaç, bilginin anlamlandırılmasıdır.
IV. Uzun zaman alabilir ve sınıf dışı çalışmalar
gerektirebilir.
V. Bilimsel yöntemle bilgi araştırılır, bireyin yaşama
uygun gelişimi sağlanır.
Yukarıda sayılanlardan hangisi ya da hangileri
sunuş yoluyla öğretim stratejisi için yanlıştır?
A) IV ve V
B) I ve II
C) II ve III
D) IV ve I
E) I ve III
19.
J. Locke’un dediği gibi insanlar dışarıdan
doldurulmuş boş levhalar değil, aksine
düşündürülmeye, bilgi edinilmeye aktif olarak
katılmalı, bilgiyi keşfetmelidir, diyen bir fen bilgisi
öğretmeni buluş stratejisinin hangi özelliğini ifade
etmektedir?
A) Sezgisel düşünme temel alınmalıdır.
B) Problem çözme öğretim sürecinin temelini
oluşturmalıdır.
C) İçsel pekiştireçler, dışsal pekiştireçlerden daha
önemlidir.
D) Öğrenciler sınıf içi ve dışı çalışmalarla bilimsel
araştırmalar yapmalıdır
E) Öğrenciler merak ettiklerini öğrenmek için çaba
harcamalıdır.
20.
I.
Öğretmen ek örnekler sunar.
II. Öğrenci ek örnekleri tanımlar, öncekilerle
ilişkilendirir.
III. Öğretmen örneği sunar.
IV. Öğrenci örneği tanımlar.
V. Öğrenci örnekleri karşılaştırır, örnek olmayanları
belirler ve örnekleri ilişkilendirerek yorum yapar.
VI. Öğretmen ek örnekler ve örnek olmayan
durumlar sunar.
VII. Öğrenci tanımlara, ilke ve genellemelere ulaşır
ve yeni örnekler verir.
Buluş stratejisinin uygulama aşamaları ile ilgili
olarak verilen doğru sıralama aşağıdakilerden
hangisidir?
A) III - IV - I - II - VI - V - VII
B) III - IV - I - II - VII - V
C) I - II - III - IV - V - VII
D) II - I - IV - III - V - VII
E) VII - V - VI - II - I - IV - III
Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri
ÇÖZÜMLER
11
1.
Sunuş yolu öğretimle kalıcı ve anlamlı öğrenmeye ulaş-
manın en etkili yolu yeni bilgilerle ön bilgiler arasında bağ-
lantılar kurmaktır. yeni ve ön bilginin bu şekilde birleştiril-
mesine anlamlı öğrenme denir.
Cevap E
2.
Öğretmenin süreci gerçek hayattan ya da gerçekleşmesi
muhtemel durumu örnekle sınıfa getirmesi, öğrencinin de
sürecin sonunda tanım ve genellemeye kendisinin ulaş-
ması, buluş stratejisidir. Buluş stratejisinde problem çöz-
me becerisi ön plandadır.
Cevap B
3.
Paragrafta sunuş yoluyla öğrenmeye vurgu yapılmaktadır.
Sunuş yoluyla öğrenmede ön örgütleyicilerin verilmesin-
deki amaç, öğrenmenin kalıcı ve anlamlı olmasını sağla-
maktır. Kavram haritaları paragrafta ön örgütleyici olarak
kullanılmıştır. Yine bu kavram haritalarının amacı kalıcı ve
anlamlı öğrenmelerdir.
Cevap E
4.
Belirli bir planlama olmadan, doğal ortamda, sezgisel dü-
şünmeyle gerçekleşen buluş stratejisi yapılandırılmamıştır.
İcatlar, keşifler bu strateji içinde yer alır. Plana, programa
uygun olarak belli amaca yönelik bir problem durumuyla
öğrencinin karşı karşıya kalması yapılandırılmış buluştur.
Cevap C
5.
Soruda verilen tanım stratejinin tanımıdır. Araştırma -
inceleme de stratejilerden birisidir. Tam öğrenme çoklu
zekâ, örnek olay, programlı öğrenme, yöntem, teknik ya
da modeldir. Araştırma inceleme ise stratejidir.
Cevap D
6.
Ödevin bir zaman çizelgesiyle kontrol edilmesi, proje yön-
temidir. Proje yöntemiyle öğrencilerin görüşünü geliştir-
mek ve sınıf dışı araştırmalara yöneltmek de araştırma
- inceleme stratejisidir. Proje yöntemi süreç temellidir. Öğ-
retmen süreci çalışma takvimiyle kontrol eder. Proje yön-
temi araştırma- inceleme stratejisi içinde yer alır.
Cevap A
7.
Öğretim etkinliğini arttırmak amacıyla seçilen beceri, işlem
ya da uygulamaya teknik denir. Taktik: Öğretmenin öğret-
me şeklidir. Stil: Öğrencinin öğrenme şeklidir. Yöntem:
Bir sorunu çözmek, bir konuyu öğrenmek gibi amaçlara
ulaşmak için bilinçli olarak seçilen izlenen en ekonomik
yoldur. Strateji: Hedeflere ulaşmayı sağlayan ve yöntem
seçimine yön veren genel yaklaşımdır.
Cevap A
8.
Bilginin organize bir aktarımla anlamlandırılmasını sağla-
mak sunuş stratejisidir. Araştırma-inceleme stratejisinde
ise öğrenci bilimsel problem çözme basamaklarını kul-
lanarak bilimsel yöntem süreciyle bilginin araştırılmasını
sağlar.
Cevap E
9.
Öğretimde daha özel ve belirgin hedeflerin gerçekleşme-
si için seçilen ve öğretmenden öğretmene göre değişen
yola taktik denir. (Öğretmenin yoğurt yiyiş şekli olarak da
bilinir.)
Cevap B
10.
Araştırma-inceleme stratejisinde hem tümevarım, hem
tümdengelim hem de hipotetik yöntem bilimsel düşünme
becerisini geliştirmede ve bilimsel problem çözme basa-
makları kullanılırken yararlanılan yöntemlerdir. Ancak tek
doğrudan yola çıkarak düşünme olan ve yaratıcı hayal
gücüne gerek olmayan yakınsak düşünme, araştırma in-
celeme stratejisinde kullanılmaz.
Cevap D
Temel Kavramlar ve Öğretim Stratejileri
ÇÖZÜMLER
12
11.
Araştırma-inceleme stratejisinin temel avantajı bilimsel
problem çözme basamaklarını kullanarak, bilimsel düşün-
me becerilerini geliştirmektir. A, B ve C seçeneği, sunu-
şun, D seçeneği de buluşun avantajıdır.
Cevap E
12.
Sedef Öğretmen, gerçek hayattan bir problemi bilimsel
problem çözme basamaklarını kullanarak ve öğrencileri-
ne rehberlik ederek çözmelerine yardımcı olur. Aynı za-
manda hem sınıf içi hem de sınıf dışı etkinlikler vardır.
Kullanılan strateji araştırma incelemedir.
Cevap B
13.
Olguların öğretiminde buluş stratejisi kullanılamaz çün-
kü olgu somut olarak var olan, gerçek olandır. Oysa bu
stratejide öğrenci keşfedecek, kural ve ilkelere ulaşacak,
merak edecektir. Kanıtlanmış, bilinen keşfedilen bilgilerin
aktarımı yoktur.
Cevap D
14.
Aristoteles bütünden parçaya giden yöntemi yani tümden-
gelimin kıyas yöntemiyle kuruculuğunu yapar. Tümdenge-
lim de sunuş stratejisinin kullandığı yöntemdir. Aristote-
les bütünden tek özel somut değişmelere inerek ilk defa
tümdengelimi ve kıyas yöntemini kullanmıştır. Tümden-
gelimde bilgi, önce bütün öğrenciye verilir. Dolayısıyla
sunuş stratejisinde ön örgütleyiciler verilirken kullanılır,
bu nedenle de geleneksel eğitim felsefelerinden (esasici -
daimîci) daha çok kullanılır.
Cevap D
15.
Can Öğretmen kural ve genellemelerden örneklere ayrın-
tılara inerek, tümdengelimle anlatım yapmıştır. Tümden-
gelim yöntemini ön örgütleyicileri bütünü vermede kul-
lanılan Can Öğretmen bu şekilde kural örnek stratejisini
kullanmıştır. Bu da sunuş stratejisidir.
Cevap B
16.
Sunuş stratejisi uygulanırken önce kavram haritaları yo-
luyla ön organize ediciler sunulur. Arkasından tümdenge-
lim yoluyla öğrenilecek yeni konu sunulur. En sonda biliş-
sel örgütleme güçlendirilerek anlamlı öğrenme sağlanır.
Cevap A
17.
Program tasarımları arasındaki benzerlik ve farklılıkları
örnekler ile anlatan öğretmen sunuş strateji içinde kar-
şılaştırmaya dayalı örgütleyiciler kullanmıştır. Açıklayıcı
örgütleyiciler: Ele alınan konunun genel yapısını gösteren
ve öğrenilecek içeriğin aralarındaki ilişki yönünü belirte-
cek şekilde düzenlenen ve sonradan öğrenilecek olan
konuların yerleştirildiği genel yapıdır. Karşılaştırıcı örgüt-
leyiciler: Öğrenilecek olan kavramlar arasındaki benzerlik
ya da farklılıkların anlaşılmasını sağlamak için kullanılan
örgütleyicilerdir.
Cevap C
18.
Uzun zaman alıp sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklerden oluşan
bilimsel yöntemi, bilimsel problemi çözme basamaklarını
kullanarak problem çözen öğrenci araştırma-inceleme
stratejisini kullanır.
Cevap A
19.
Öğrencinin ezber aktarımla değil, aktif katılımı ile kendi
keşfini yapmasını ön gören öğretmen “keşif” mantığından
dolayı buluş stratejisinde öğrenciler merak ettiklerini öğ-
renmek için çaba harcamalıdır görüşü ön plandadır.
Cevap E
20.
Öğretmen örneği sunar / öğrenci örneği tanımlar / öğ-
retmen ek örnekler sunar / öğrenci ek örnekleri tanımlar,
öncekilerle ilişkilendirir / öğretmen ek örnekler ve örnek
olmayan durumlar sunar / öğrenci örnekleri karşılaştırır,
örnek olmayanları belirler ve örnekleri ilişkilendirerek yo-
rum yapar / öğrenci tanıma, ilke ve genellemeye ulaşıp,
yeni örnekler verir.
Cevap A
Dostları ilə paylaş: |