Səhih Dua Və Zikirlər Kitabı
9
ءاعدلا طورش
DUANIN ŞƏRTLƏRİ
Bilmək lazımdır ki, insanın duasının qəbul olması onun Saleh və Təqvalı
olmasına dəlalət edir.
1) İxlas Və Saleh Niyyət
Möminlərin əmiri Əbu Həfsə Ömər İbn əl-Xəttab
deyir ki, mən
Peyğəmbərin belə buyurduğunu eşitdim: «Əməllər ancaq niyyətlər ilədir və
hər bir kimsə üçün ancaq niyyət etdiyi bir şey vardır. Hər kimin hicrəti
11
Allah
və Rəsulu ücündürsə, onun hicrəti Allah və Rəsulu ücündür. Hər kimin hicrəti
əldə edəcəyi bir dünyalıq (mal-dövlət) və ya nigahlanacağı bir qadın
üçündürsə, onun hicrəti nə ücün hicrət etmiş isə elə onun üçündür!»
12
.
2) Allahdan Qeyrisinə Dua Etməmək
"
"
“Darda qalan kimsə yalvardığı zaman ona cavab verən, şəri sovuşduran və
sizi yer üzünün varisləri edən kimdir? Heç Allahla yanaşı başqa bir məbudmu
var? Siz necə də az düşünürsünüz?”. (ən-Nəml 62).
3) Dua Edilən Zaman Yalnız Allahdan İstəmək
Əbul-Abbas Abdullah İbn Abbas
rəvayət edir ki, bir gün (minikdə)
Peyğəmbərin arxasında idim. O, buyurdu: «Ey oğul! Mən sənə bir neçə
11
Hicrət – tərk etmək deməkdir. Küfr ölkəsindən İslam yurduna köçmək. Həmçinin Allahın qadağalarını
tərk etməkdə hicrət adlanır.
12
Buxari 1, Müslim 1907.
Səhih Dua Və Zikirlər Kitabı
10
kəlimə öyrədəcəm. Allahı qoru ki, Allah da səni qorusun. Allahı qoru ki, onu
öz qarşında tapasan. Bir şey dilədikdə, Allahdan dilə. Kömək istədikdə
Allahdan kömək istə. Bil ki, əğər bütün insanlar sənə xeyir vermək üçün bir
yerə toplansalar da Allahın yazdığından artıq heç bir xeyir verə bilməzlər.
Bunu da bil ki, əgər sənə zərər vermək üçün bir yerə toplansalar da Allahın
yazdığından artıq sənə zərər verə bilməzlər. (Çünkü) qələmlər qaldırılmış,
səhifələrin (mürəkkəbi) qurumuşdur»
13
. (Başqa rəvayətdə: «Allahı qoru ki, onu
öz önündə tapasan. Yaxşı günündə Allahı yada sal ki, Allah da səni çətin (pis)
günündə yada salsın. Bil ki, səndən yan keçən bəla sənə toxunmamalı idi.
Başına gələn bəla isə səndən yan keçməməli idi. Bunu da bil ki, (Allahın)
yardımı, zəfəri - səbrlə birlikdədir. Qurtuluş – kədər və sıxıntı ilə bərabərdir və
şübhəsiz ki, hər bir çətinliklə birlikdə - asanlıq vardır)»
14
.
4) Allahı Gözəl İsimləri İlə Çağırıb Dua Etmək
"
"
“Ən gözəl adlar Allahındır. Ona bu adlar vasitəsi ilə dua edin”. (əl-Əraf
180).
Abdullah İbn Məsud rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: «Üzüntü və
kədər içində olan kimsə dua edib:
“Allahummə İnniy Abdukə, İbnu Abdikə,
İbnu Əmətikə, Nasiyətiy Biyədikə, Madin Fiyyə Hukmukə, Adlun Fiyyə
Qadaukə, Əs'əlukə Bikulli İsmin Huvə Ləkə, Səmməytə Bihi Nəfsəkə, Əu
Ənzəltəhu Fi Kitəbikə, Əu Alləmtəhu Əhədən Min Xalqikə, Əu İstə'sərtə Bihi
Fi İlmil Ğaybi Indəkə, Ən Təc'aləl Qur'anə Rəbiya Qalbiy, Və Nura Sadriy, Və
Cələə Huzniy, Və Zəhabə Həmmiy –
Allahım! Mən Sənin qulunam, qulunun
oğluyam, kənizinin oğluyam! Kəkilim (məni idarə etmək) Sənin əlindədir.
Barəmdə verdiyin hökm yerinə yetəndir. Mənə yazdığın tale ədalətlidir. Sənə,
Özünə verdiyin və ya Kitabında nazil etdiyin yaxud yaratdıqlarından kiməsə
13
Tirmizi 2516, əl-Albani «Səhih Cəmi» 7834.
14
İmam Nəvəvi «Riyadus Salihin» 63, əl-Albani “Səhih”.
Səhih Dua Və Zikirlər Kitabı
11
öyrətdiyin yaxud da Öz yanında olan qeyb elmində saxladığın Özünə aid olan
hər bir adla yalvarıram ki, Quranı qəlbimin baharı və köksümün nuru et,
üzüntümün aradan qalxması və kədərimin getməsi (üçün səbəb) et!” - desə,
Allah onun üzüntüsünü aradan qaldırar və kədərini sevinclə əvəz edər». Mən:
“Yə Rəsulullah! Biz bunu öyrənək” dedim. O: “Bəli, yaraşmaz bir kimsəyə bu
duanı eşitdikdən sonra əzbərləməsin (öyrənməsin)”
15
.
5) Duanın Qəbul Olunmasına Görə Tələsməmək
Əbu Hureyra
rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Sizlərdən kim
tələsməsə, duası qəbul olunar”. (Tələsməyi belədir ki): “Dua etdim, duam
qəbul olmadı” deyər
16
.
Əbu Hureyra
rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Qul tələsmədən,
günah və qohumluq əlaqələrinin kəsilməsi üçün dua etmədikcə diləyi qəbul
olmaqda davam edər”. Deyildi: “Ey Allahın Rəsulu, tələsmək nədir?”
Peyğəmbər: “Deyər: Çoxlu dua etdim lakin qəbulunu görmədim. O zaman
bezər və duanı tərk edər”
17
.
6) Günah Və Asiliklərlə Dua Etməmək
Əbu Hureyra
rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Qul tələsmədən,
günah və qohumluq əlaqələrinin kəsilməsi üçün dua etmədikcə diləyi qəbul
olmaqda davam edər”
18
.
15
Əhməd 3712, 4318, 4406, İbn Hibban 972, Həkim 1877, əl-Albani “Silsilətul Əhədisis Sahiha” 199, “Səhih
Kəlimə” 102, “Təraciul Uləmə” 51.
16
Buxari 5981, 6340, Müslim 7110, 7111, 2735, Buxari “Ədəbul Mufrad” 654, Tirmizi 3387, Əbu Davud 1484,
1486, Əhməd 9137, 10317.
17
Müslim 2735, 7112.
18
Müslim 2735, 7112.